همچنين تكنوكرات به كسي كه ماموريت اداري و مديريتي خويش را منحصرا بر اساس تئوريهاي اقتصادي انجام داده و به عوامل انساني توجه كافي ندارد،گفته می شود.

تکنوکرات‌ها در ایران

در دوره‏ى رياست جمهورى آقاى هاشمى رفسنجانى دو اصطلاح «چپ مدرن» و «راست مدرن» مطرح شد. چپ مدرن جريانى است كه به هر دليل، به بازنگرى در انديشه‏ها و نظرات خود پرداختند. محصول اين تأمّل، چرخش در بعضى از مواضع راديكال، و اصلاح و تعديل بخشى از شعارها و آرمانهاى اين جناح بود. فضاى باز سياسى و فرهنگى، توسعه‏ى اقتصادى، تنش‏زدايى در سياست خارجى، تسامح و تساهل در عرصه‏ى فرهنگ و سياست جزو شعارهاى چپ مدرن است. اين گروه طرفدار آزادى بيان و گسترشآزادى‏هاى سياسى محسوب مى‏شوند.

در مقابل، در جناح راست نيز تغييراتى پديد آمد؛ و يكى از نتايج آن منشعب شدن جريانى بود كه گاه با عنوان راست مدرن و گاه با نام تكنوكرات‏ها (فن سالاران) و يا مصلحت‏گرايان مطرح مى‏شوند. اين جريان متشكّل از افراد ميانه رو جناحهاى چپ و راست بود؛ كه ديدگاه‏هاى مشتركى با چپ مدرن داشتند؛ و در مجموع معتقد به اصلاحات سياسى، و بخصوص اصلاحات اقتصادى، توسعه‏ى فرهنگى، خصوصى سازى، و مديريّت علمى و كارشناس سالارى‏اند. تعبير تكنوكرات نيز به همين مناسبت است كه اين گروه، مانند تكنوكرات‏ها در كشورهاى غربى بر افتادن امور به دست فن‏شناسان و گسترش علم و پژوهش تأكيد دارند.

عمده‏ترين تشكّل اين گروه، كارگزاران سازندگى است كه در مجلس پنجم نقش عمده‏اى ايفا كرد. اين گروه يا گروههاى چپ مدرن در انتخابات رياست جمهورى سال ۷۶ همگرا شدند. اين ائتلاف كه از عمده‏ترين شعارهاى آنها اصلاحات سياسى بود، موقعيت چشمگيرى نيز در انتخابات به دست آورد. امروزه در چپ مدرن نيز بروز و تمايز گرايشهاى تندرو و ميانه رو كاملاً مشهود است.

( کارگزاران ، اعتدال وتوسعه و…) معروف به جریان تکنوکرات در ایران هستند .

بازخوانی بیانات و مواضع امام خامنه ای نسبت به تکنوکرات :

رهبر معظم انقلاب در 3 شهريور 72 در ديدار با كابينه هاشمي رفسنجاني با اشاره به اين مساله مي فرمايند:

“اين را مكرّر عرض كرده‌ام، باز هم عرض مى‌كنم. به اين نكته بايد توجّه كنيد: گاهى مى‌شود كه يك مدير، در مجموعه كارى خود، طبعاً به افرادى تكيه مى‌كند و همه كارها را شخصاً نمى‌تواند انجام دهد. ناگزير، كسانى با اختياراتى در مجموعه‌هايى هستند و گاهى مى‌بينيد در صراط و راه ديگرى حركت مى‌كنند. اوّلين ثمرى كه ثمر تلخى خواهد بود، اين است كه كار اين مدير را لنگ مى‌گذارند. بعد هم، البته كشور ضرر مى‌بيند؛ اهداف ضرر مى‌بيند؛ مردم ضرر مى‌بينند. اما اوّلين مشكلى كه به وجود مى‌آيد اين است كه خود آن مدير، مى‌بيند كارش پيش نمى‌رود. براى خاطر اين‌كه، به انسانهايى تكيه كرده كه اهل نيستند. در محيط وزرارتخانه، بايد كسانى را آورد كه به اين راه و هدف از بُنِ دندان معتقد باشند. اين، شرط اوّل است. براى خاطر اين‌كه، اگر از بُنِ دندان معتقد نباشد، اگر توانايى و كاردانى هم داشته باشد، آن توانايى و كاردانى، در خدمت راهى كه شما داريد برايش تلاش مى‌كنيد، به كار نخواهد افتاد. اين امرى طبيعى است. بايد معتقد باشد. بحمداللَّه، امروز بعد از چهارده، پانزده سال كه از انقلاب مى‌گذرد، ديگر آن دعواى تعهّد و تخصّصى كه اوّل انقلاب بود، وجود ندارد. معنى ندارد كه ما بگوييم تعهّد يا تخصّص؟ هم تعهّد، هم تخصّص؛ زيرا، بحمداللَّه، مديران خوبى تربيت شده‌اند و شخصيتهاى برجسته‌اى هستند.”

ايشان ادامه مي دهند: “من اين‌طور مى‌خواهم تعبير كنم و اين تعبير، حاكى و گوياست: عرض من اين است كه در محيط وزارتخانه، آن جوّ حزب الّلهى را غالب كنيد. با همان بارِ معنايى كه كلمه «حزب‌الّلهى» دارد. بايد آدمهاى متديّن بر سرنوشت تشكيلات حاكم باشند.”

ايشان در دولت اصلاحات نيز نگراني خويش در اين زمينه را بروز داده و در 27 اسفند 83 و در جمع اعضاي مجلس خبرگان رهبري مي فرمايند:

“در گزينش كسانى كه در صحنه‌ى سياسى كشور بناست فعاليت كنند، بايد حواسمان جمع باشد. هر يك از اشخاص و شخصيت‌ها و مسؤولانى كه در رأس يك مجموعه‌ى كارى قرار دارند، تعيين‌كننده‌اند؛ هم ايمان آنها، هم عزم و اراده‌ى آنها، و هم كاردانى و كفايت آنها تعيين كننده است … در اين زمينه‌ها بايد با احساس مسؤوليت و ملاحظه‌ى جوانب و با چشم باز و بصيرتِ كامل وارد شد.”

حضرت امام خامنه ای دیروز (یکم فروردین 92 ) در اجتماع پرشور زائران حرم رضوی با بیان این‌که «تحریم‌ها تاثیرگذار بوده است» در عین حال خاطرنشان کردند: چند ماه پیش وقتی من به این مساله اشاره کردم، آن‌ها ( دشمنان نظام و انقلاب ) خوشحال شدند و گفتند که فلانی اعتراف کرده است که تحریم‌ها بی‌اثر نبوده است، بله تحریم‌ها اثرگذار بوده است. این هم اشکال اساسی در خود ماست که اقتصاد ما وابسته به نفت است. دولت‌ها باید این را در برنامه خود می‌گنجاندند.

17 - 18 سال پیش من به آقایانی که بر سر کار بودند، گفتم که باید کاری کنید که بتوانیم هر وقت که اراده کردیم ، در چاه‌های نفت را ببندیم ، اما آن آقایان که به زعم خودشان تکنوکرات هم بودند، گفتند مگر می‌شود چنین کرد.

صفحات: 1· 2