خداوند حكيم بر خلاف مقتضاى حكمت، عمل نمى ‏كند و وسايلى نظير دعا نيز نمى‏ توانند حكمتش را تغيير بدهند، با اين دو مقدمه، ممكن است كسى گمان كند كه آنچه بنده از خدا طلب مى‏ كند از دو حال خارج نيست:

يا مصلحتى ندارد كه خداوند آن را انجام نخواهد داد.
- يا مصلحت دارد كه حتما انجام خواهد داد اگر چه بنده آن را تقاضا نكند.
نقش دعا
پس دعا در اين ميان چه نقشى دارد؟
در پاسخ بايد گفت كه تأثير دعا بسيار است من جمله:الف- ممكن است آنچه مصلحت گرديده و ذات اقدس الهى آن را انجام خواهد داد، بعد از دعا مصلحت شده باشد، يعنى اگر بنده آن را طلب كند، فعلش مصلحت خواهد داشت در غير اين صورت خير، پس تا نخواهى انجام نخواهد شد. 
به همين معنا اشاره دارد سخن امام صادق(ع)به «ميسر بن عبد العزيز»: «اى ميسر! خدا را بخوان و نگو فرمان حق صادر شده (و طلب، فايده‏ اى ندارد)، چون نزد خداوند متعال، درجه و منزلتى هست كه انسان بدون درخواست، به آن نمى‏ رسد. اگر بنده دهانش را ببندد و از او چيزى نخواهد، هيچ به او داده نخواهد شد، پس از خدا بخواه تا به تو بدهد. اى ميسر! هيچ در كوبيده‏ شده ‏اى‏ نيست مگر آنكه بزودى باز خواهد شد.«
»عمرو بن جميع» نيز از آن حضرت روايت كرده كه فرمود: «كسى كه از فضل و عنايت ويژه حق، درخواست نكند فقير مى ‏ماند.« 
ب- دعا خودش ذاتا عبادت است و مطلوب حق مى ‏باشد كه بندگان از اين طريق، خشوع و فقر خود را ابراز مى‏ دارند چنانچه فرمود: «جن ها و انسان ها را خلق نكردم مگر اينكه بنده من باشند (يعنى كمال اين دو موجود در اين است كه بندگى مرا بكنند)».(1) 
»عبادت» در لغت به معناى «ذلّت» است و در اصطلاح، بهترين و زيباترين مظهر تذلّل و خشوع در برابر معبود مى ‏باشد.
پيامبر اكرم(ص) فرمود: «دعا جان و مغز عبادت است.«

صفحات: 1· 2