محاکمه ی ابن تیمیه
ابن كثير مى‏نويسد:در شوّال 707 هجرى، صوفيّه به ‏سبب جسارت‏ هايى كه ابن تيميّه به ابن عربى كرده بود، به دولت مصر شكايت كردند و داورى بر عهده قاضى شافعى واگذار گرديد و مجلس محاكمه‏اى تشكيل شد، ولى مطلب خاصّى عليه ابن تيميّه ثابت نشد و در همان مجلس گفت: « لايستغاث إلاّ باللّه، لايستغاث بالنبى استغاثة بمعنى العبارة، ولكن يتوسل به ويتشفع به» ؛ (استغاثه منحصر به خداوند است و از پيامبر نمى‏شود طلب يارى كرد، ولى مى‏شود به او توسل جست و طلب شفاعت كرد).
ولى قاضى بدر الدين احساس كرد كه وى در قضيّه ی توسّل، ادب را نسبت به پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) رعايت نمى ‏كند، او نامه‏ اى به قاضى شافعى نوشت تا او را به مقتضاى شريعت مجازات نمايد.
قاضى شافعى نيز گفت: من نسبت به ابن تيميّه همان سخنى را گفتم كه به ديگر منحرفان مى‏ گويم. آن‏ گاه دولت مصر ابن تيميّه را بين رفتن به دمشق، اسكندريه و يا زندان، مخيّر ساخت، ابن تيميّه زندان را برگزيد و روانه زندان شد.(6).
عاقبت در سال 708 ه ق از زندان آزاد شد، ولى فعّاليّت مجدّد وى باعث شد كه آخر ماه صفر 709 ه . ق. به اسكندريّه مصر تبعيد شود و پس از هشت ماه به قاهره بازگردد. او در سال 728 در زندان قلعه دمشق جان سپرد كه با مرگش افكار وى نيز به فراموشى سپرده شد. اما اندک شاگردان او مانند ابن قیم جوزانی افکار او را هم چنان در دل نگه می داشتند، و به صورت پنهانی به تبلیغ آن می پرداختند.

پی نوشت:

1. الدرر الكامنة، ج 1، ص 144
2. طه 5
3. در 150 كيلومترى شهر دمشق واقع است
4. او در كتاب العقيدة الحمويّة، صفحه 429 مى‏گويد:« إنّ اللّه تعالى فوق كلّ شى‏ء وعلى كلّ شى‏ء وأنّه فوق العرش و أنّه فوق السماء»
5. بن زملكانى، محمّد بن على كمال الدين متوفّاى 727، از فقهاى شافعى در عصر خويش بوده و رياست مذهب شافعى به او محوّل گشت. الأعلام، ج 6، ص 284  
6. بدايه ونهايه، ج14 ص51

صفحات: 1· 2