تقسیم بندی بسیار زیبای امیرالمؤمنین (ع) درباره انواع رزق و روزی
در بین اظهار نظرهای مربوط به آن مطلب درخواست شده بود که بگوییم چه فرقی بین رزق و روزی و پول وجود دارد؟
بهترین پاسخ برای این سؤال سخن گهربار حضرت اسد الله الغالب علی بن ابیطالب علیه السلام است که در قالب وصیت به فرزند گرامی شان امام حسن مجتبی (ع) بیان فرموده اند: «الرِّزْقُ رِزْقَانِ رِزْقٌ تَطْلُبُهُ وَ رِزْقٌ يَطْلُبُكَ، فَإِنْ لَمْ تَأْتِهِ أَتَاكَ؛ حضرت می فرماید روزى دو گونه است: يكى آن كه تو آن را مي جويى و ديگرى، آن كه تو را مي جويد و اگر تو نزد آن نروى او در پى تو مي آيد» (نهج البلاغه، نامه ۳۱)
باید دانست که روزی و پول و درآمد تفاوت دارد.
درآمد، حسابش دست ماست، با دو دو تا چهارتای دنیایی قابل شمارش است. ولی رزق اینگونه نیست. خداوند می فرماید شما را از جایی روزی می دهم که نمی دانید، “یَرزُقهُ مِن حیثُ لا یَحتَسب” (سوره طلاق، آیه ۳)
درآمد و حقوق، حاصل کار و تلاش ماست ولی رزق حاصل رحمت واسعه الهی است.
با یک مثال موضوع روشن تر خواهد شد. یک کارمند یا کارگر اگر محاسبه کند که در طول چند سال آینده چه پس اندازها و خریدهای عمده ای را می تواند انجام دهد شاید به این نتیجه برسد که هیچ پس اندازی را نمی تواند انجام بدهد! چرا؟ چون آخر هر ماه حساب دخل و خرجش یِر به یِر می شود و بلکه چیزی هم کسری بیاورد!
اما همین فرد با همان درآمد پس از چند سال تغییرات بسیاری در زندگی اش می دهد مثلاً شاید حتی موفق به خرید خانه و ماشین بشود. اما این موضوع با آن درآمد بخور و نمیر چطور جور در می آید!؟ آیا این ها غیر از همان “یَرزُقهُ مِن حیثُ لا یَحتَسب” (روزی می دهد از جایی که نمی دانید) است؟