فتح خرمشهر نقطه عطف تاريخ معاصر ايران است
ايراني در 3قرن اخير خود را کوچک مي دانست باور داشت بيگانه از او بهتر مي فهمد بهتر عمل مي کند و شکستن اين روحيه -که هنوز رگه هايي از آن در ذهن برخي هست- کار آساني نبود . اين مساله رهبري مثل امام (ره) را مي خواست که خداوند به اين ملت عطا کرد . انقلاب اسلامي يک نه بزرگ بود به سه قرن تحقير و سه قرن خفت و خواري اما پيروزي انقلاب در 22 بهمن طليعه اين کار بود وحرکتي بود در داخل، بنا بر اين، دشمنان بيروني نظام نيز بايد به اين باور مي رسيدند که «آن سيبو بشکست و آن پيمانه ريخت»واين مساله نيز با فتح خرمشهر اتفاق افتاد و جهان خارج از مرزهاي ايرا ن نيز فهميد که در تا ريخ ملت ايران فصلي نوآغاز شده است. اما هنوز اميد داشت که اين حمله با ضد حمله ي جبران کند و حاضر نبود اين واقيعت را به رسميت بشناسد که ايران اسلامي در آستانه يک خيزش عظيم قرار گرفته است. از اين رو ملت ايران براي تثبيت پيروزي انقلاب و فتح خرمشهر ناچار شد شش سال ديگر بجنگد و به جهانيان ثابت کند که حق غصب شده ملت ايران گرفتني است. امروز با گذشت بیش از سه دهه از بازگشت خرمشهر به دامن مام ميهن، شایسته است در فضایی که بسیاری در پی کسب کرسی ریاست جمهوری اند هیجانهای تبلیغاتی بسیاری را مسحور کرده است یاد چند هزار شهیدی که خونشان بهای بازگشت خرمشهر شد را نیز فراموش نکنیم.
فتح خرمشهر ازاين جهت مهم است که روحيه خود باوري را که بزرگترين سرمايه يک ملت است را به ملت ايران بازگرداند . اين اتفاق در تاريخ ايران بي نظير است زيرا اگر در گذشته خاک ايران اشغال مي شد فرهنگ ايران وروحيه ملي و اسلامي ايران اشغالگر را در خود هضم مي کرد . اما در دو قرن گذشته ايران علاوه بر از دست دادن خاک خود هويت و شرافتش نيز تهديد شد و خود باوري ايراني تبديل به خود کم بيني شده بود و فتح خرمشهر اين وضعيت را دگر گون کرد.اگر نگاهي به چگونگي فتح خرمشهر داشته با شيم از لحاظ امکانات و تجهيزات يک نا برابري مطلق در بين طرفين وجود داشته است.: پس از عمليات فتح المبين و آزادسازي غرب كرخه تا حدود مرز بين المللي، بطور طبيعي هدف بعدي شهر استراتژيك خرمشهر بود علمليات آزادسازي خرمشهر«بيت المقدس» نام گرفت اين عمليات به هيچ وجه براي عراق غير منتظره نبود و حداقل يكماه ، قبل از آغاز آن عراق از تاريخ اين عمليات مطلع شده بود . متعاقب بحث هاي طولاني سرانجام عمليات مشترك ارتش و سپاه در سحرگاه دهم ارديبهشت 1361 30 آوريل 1982 آغاز شد. دراين عمليات سپاه بين 100 تا 120 گردان نيرو وارد عمل كرد. توان رزمي سپاه در اين نبرد نسبت به عمليات حصر آبادان 10 برابر شده بودو ارتش جمهوري اسلامي ايران نيز 61گردان نيرو بكار گرفت. ارتش عراق 10 تيپ رزمي ،5 تيپ مكانيزه ، 17 تيپ پياده ، 7 گردان كماندوئي ، 30گردان توپخانه در منطقه مستقر كرده بود كه همراه با يگانهاي مانوري دشمن (پياده مكانيزه ، رزمي با استعداد بيش از 320گردان درمقايسه با 195 گردان نيروهاي جمهوري اسلامي ، توان رزمي نيروهاي دو طرف حدود دو به يك به نفع عراق بود. اين عمليات نتيجه اي بسيار درخشان داشت علاوه بر خرمشهر 5400 كيلومتر از خاك ايران آزاد شد تلفات عراق 16 هزار كشته 19414 نفر اسير که 13873 نفر از آنان در داخل خرمشهر اسير شدند . انهدام شصت فروند هواپيما ، 30 فروند بالگرد ، 418 دستگاه تانك و 49 دستگاه خودور گزارش شده 105دستگاه تانك و 56 دستگاه خودرو نيز به غنيمت در آمد.
فتح خرمشهر انعكاس جهاني داشت و آزادي آن از لحاظ نظامي نقطه عطفي در جنگ شناخته شد . زيرا از نظر سياسي عراق با از دست دادن خرمشهر تكيه گاهش را براي مذاكره از دست داد. در پي اين پيروزي حاميان عراق تلاشهاي وسيعي را آغاز كردند تا بدون در نظر گرفتن حق ايران مبني بر شناسائي متجاوز و تبعات ناشي از آن آتش بسي را به ايران تحميل كنند . كميته روابط خارجي آمريكا در گزارشي پيروزي ايران را نتيجه تجديد قواي نيروهاي ايراني ، نيروي انساني بيشتر ايران و هماهنگي بهتر ارتش منظم ايران و پاسداران انقلاب دانست . اگر قسمت آخر اين گزارش صحيح باشد قسمت نخست آن صحيح نيست زيرا همانگونه كه ديديم قواي عراق دو برابر قواي ايران بود .
12 روز پس از فتح خرمشهر اسرائيل به خاك لبنان حمله كرد . بنابراين فشار زيادي متوجه ايران شد كه صلح را بپذيرد اما اين پيشنهادها ی صلح هيچ يك حقوق ايران را تأمين نمي كرد و بدون پرداختن به مسائلي چون آغاز كننده جنگ خواهان آتش بس بود . از سوئي بحث كمك ايران به سوريه مطرح شد .
آقاي هاشمي در خاطراتش مي نويسد رئيس جمهور به منزل ما آمدند و باهم به ديدار امام رفتيم راجع به كمك به سوريه در مقابل اسرائيل مذاكره كرديم. امام(ره) با حضور ما در جبهه سوريه با شرايط موجود مخالفند و معتقدند كه عربها جدي جنگ نخواهند كرد و درگيري بيشتر ما (با اسرائيل) باعث مي شود كه در جنگ خودمان دچار وقفه شويم و در هر دو به جائي نرسيم .بنابراين امام در اين مرحله از تجزيه نيروهاي خودي جلوگيري كردند و اجازه ندادند دشمن از اين فرصت استفاده كند .