در سایه بی‌توجهی مسئولان و دستگاه‌ها، متأسفانه مقوله امربه‌معروف و نهی از منکر نیز در جامعه تاحدودی رنگ باخته و یکی از دلایل آن عدم ترویج این امر واجب و حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر است اما هنوز هم هستند افرادی که با وجود همه ناملایمات این امر واجب را رعایت می‌کنند؛ اما آیا برخورد با این پدیده صرفا با امر به معروف و نهی از منکر مردم کامل می‌شود؟

درخواست مردم از مسئولان برای برخورد با بدحجابی همچنان یک مطالبه جدی است که رسانه‌ها باید با تقویت این مطالبه و به نمایندگی از جامعه، دستگاه‌ها و نهادهای مسئول را بابت کوتاهی و قصور در انجام وظایف و مسئولیت‌ها مورد بازخواست قرار دهند.

پورتال کارگروه مد و لباس از مهرماه ۹۱ تاکنون بدون انتشار حتی یک خبر!

چند سالی از آغاز به کار کارگروه مد و لباس برای ساماندهی وضعیت مد در کشور و جایگزین کردن پوشش‌های مقبول جامعه ایرانی اسلامی به جای پوشش‌های نامناسب گذشته است اما تا این جای کار بیشتر از اینکه شاهد اقدامات فوری و عملی باشیم، صرفا برخی اظهارنظرهای شعاری مانند جلوگیری از تهاجم فرهنگی با استفاده از طرح‌های ملی، ضرورت استفاده از کارشناسان در تعیین مد و مسائلی از این دست صورت گرفته است. نکته جالب در زمینه فعالیت کارگروه مد و لباس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این است که اگر نگاهی به پورتال این مجموعه بیندازید می‌بینید که آخرین خبر منتشر شده متعلق به ۳ مهر سال گذشته است و از آن تاریخ تاکنون دیگر حتی خبری از اظهارات شعارگونه نیست.

تعدادی از شهروندان در بخشی از دغدغه‌های خود را در زمینه حجاب اینگونه بیان می‌کنند:

خانم شریفی با انتقاد نسبت به عرضه گسترده مانتوهای نامناسب در اکثر مراکز خرید پوشاک و در مقابل عدم عرضه مانتوی مناسب گفت: اگر از قیمت گزاف و کیفیت پایین اینگونه مانتوها بگذریم، اصلا نمی‌توان اسم مانتو را روی آنها گذشته و واقعا بسیاری از آنها حتی ماهیت شنل را هم ندارند. پوششی که نه آستین دارد و نه دکمه‌ای برای پوشاندن بدن را چگونه می‌توان مانتو نام گذاشت.

وی ادامه داد: وقتی به مراکز خرید می‌رویم و از فروشندگان می‌خواهیم مانتوی پوشیده‌تری ارائه کنند یا از آنها دلیل عرضه چنین مانتوهای بدن‌نمایی را جویا می‌شویم،‌ با خنده تمسخرآمیز و تحقیر آنها روبه‌رو می‌شویم که چرا ما هنوز به دنبال مانتوهای پوشیده هستیم. واقعا ضداررش‌ها به ارزش تبدیل شد و صدایی از هیچ مسئولی درنیامد.

سیفی خانم میانسالی که به یکی از مراکز خرید شرق تهران مراجعه کرده است، می‌گوید: آیا مسئولان منتظر هستند تا وضعیتی بدتر از این به وجود بیاید و واکنش نشان دهند؟ شاید عدم موضع‌گیری در برابر هنجارشکنان به معنی این است که مسئولان به نوعی این وضعیت را پذیرفته‌اند و قصد برخورد ندارند. برخورد با بدحجابی صرفا کاری فرهنگی است و اگر هم پلیس همه بدحجابان را دستگیر کنند بازهم ممکن است فرد بدحجابی وارد جامعه شود اما با فرهنگ‌سازی مناسب می‌توان حجاب و عفاف را نه‌تنها در جامعه فعلی بلکه در نسل‌های آینده نهادینه کرد.

قصور دستگاه‌های فرهنگی بیش از پلیس و قوه‌قضاییه است

محمدی یکی دیگر از بانوان تهرانی درباره خواسته خود از مسئولان برای برخورد با بدحجابی می‌گوید: دستگاه‌های فرهنگی در ترویج فرهنگ حجاب و عفاف به شدت ضعیف عمل کردند و قصور آنها بیشتر از دستگاه‌های مثل قوه‌قضاییه و پلیس است. مسئولان فرهنگی باید پاسخ دهند که چرا زن ایرانی که یک قرن یا دو قرن پیش و زمانی که حکومتی اسلامی مانند الان در جامعه حاکم نبود، برای حفظ حجاب خود حاضر به جان دادن بود اما الان می‌بینیم که حجاب را پس می‌زند. کار تلویزیون و سایر رسانه‌ها درباره موضوع حجاب صرفا تقبیح بدحجابی است اما هیچ اقدامی برای ترویج حجاب و اصلاح وضعیت فعلی انجام نمی‌دهند.

وی ادامه داد: برخی از هنجارشکنان و معاندان معتقد هستند که پوشش و حجاب زن ایرانی صرفا دستاورد اسلام است اما در تاریخ به رعایت پوشش از سوی زن ایرانی قبل از ورود اسلام اشاره شده و اسلام حجاب را برای زن ایرانی تکمیل کرده است.

بی‌تفاوتی جامعه نسبت به هنجارشکنان!

با وجود این انتقادات از سوی شهروندان، اما نکته‌ای که قابل تأمل بوده این است که بسیاری از شهروندان نیز مانند اکثر مسئولان به نوعی نسبت به برخورد با این پدیده بی‌تفاوت شده‌اند و میل و رغبتی برای تذکر دادن ندارند؛ یا فروشندگانی که این پوشاک نامناسب را به مردم عرضه می‌کنند و دم بر نمی‌آورند.

آقای کیانی، فرونشنده پوشاک بانوان درباره اینکه چرا پوشاک نامناسب را به مردم عرضه می‌کنید می‌گوید: فروشندگان واسطه بین تولیدکننده و مصرف‌کننده هستند؛ قطعا تولیدکننده درخواستی از سوی جامعه و مصرف‌کننده مشاهده کرده که اقدام به تولید چنین پوشاکی می‌کند؟ نکته دیگر این است که در حال حاضر عمده پوشاک موجود در جامعه به شکلی است که به گفته شما نامناسب هستند که از یک‌سو هم جامعه پذیرای آنها است و هم به‌ناچار از چنین پوشاکی استفاده می‌کند زیرا پوشاک مخصوصا مانتوی پوشیده در حال حاضر در بازار کم است.

مرد جوانی در پاسخ به این سوال که چرا مردم نسبت به امر به معروف و نهی از منکر بی‌تفاوت شده‌اند گفت: زمانی که ارزش‌ها و ضدارزش‌ها جای خود را عوض نکرده بودند، وقتی یک فرد نسبت به امری نکوهیده، اقدام به امر به معروف و نهی از منکر می‌کرد، هم سایر شهروندان و هم حکومت از فرد آمر به معروف و ناهی از منکر حمایت می‌کردند اما در حال حاضر وضعیت اینگونه نیست و در سال‌های اخیر شاهد بودیم که آمران به معروف و ناهیان از منکر مورد بدترین حملات قرار گرفتند و تا پای جان دادن هم رفتند اما آن‌طور که باید از آنها حمایت نشد. وقتی به یک نفر تذکر می‌دهید اما هم او و هم مأمور پلیس می‌گویند این کار ربطی به شما ندارد.

محمدعلی اسفنانی سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه این کمیسیون در حال حاضر طرح و برنامه‌ای برای برخورد با پدیده بدحجابی و رواج استفاده از پوشاک زننده در دست بررسی ندارد، گفت: تأیید می‌کنم اوضاع، اوضاع نامطلوبی است و به هیچ‌وجه شایسته نظام جمهوری اسلامی ایران نیست.

وضعیت بدحجابی در جامعه به اندازه‌ای است که از مسئولان و دستگاه‌ها تحقیق و تفحص شود

وی ادامه داد: متأسفانه پوشش‌هایی که می‌بینیم به شدت غیرمعقول، غیرمعمول و به شدت آزاردهنده شده است و حتی دیگر در ماه مبارک رمضان نیست مراعات نمی‌شود. این رفتارها شایسته نظامی که ثمره خون هزاران شهید است، نیست و خوب است که کمیسیون قضایی هم در این زمینه ورود پیدا کند؛ البته این موضوع قابلیت طرح سوال، اخذ توضیح یا تحقیق و تفحص از مسئولان دستگاه‌های ذی‌ربط درباره مسئله عفاف و حجاب را دارد. دستگاه‌های دخیل در این زمینه مانند وزارت کشور، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیروی انتظامی، دانشگاه‌ها و سازمان تبلیغات اسلامی، زیاد هستند که به درستی ایفای نقش نکردند.

ترویج اباحه‌گری و لاابالی‌گری در فیلم‌ها

سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس با اشاره به ترویج استفاده از پوشش نامناسب توسط برخی فیلم‌ها گفت: در حال حاضر فضایی را مشاهده می‌کنیم که در برخی فیلم‌های ساخته شده به قدری فضای فیلم‌ها نامطلوب و ناموزون نسبت به شعائر اسلامی است که به نوعی اباحه‌گری و لاابالی‌گری را تبلیغ می‌کنند و طبیعتا همین پوشش‌ها، بعدا الگو شده، در بازار تولید و در جامعه مصرف می‌شود.

تمام طراحی‌های پوشاک زننده در داخل کشور انجام می‌شود

اسفنانی با تأکید بر اینکه باید جدی‌تر به این موضوع ورود کنیم، درباره اینکه آیا برخورد فوری با عرضه‌کنندگان این پوشاک ضروری نیست، اظهار داشت: به جرأت می‌گویم تمام طراحی‌های پوشاک زننده در جامعه در داخل کشور انجام می‌شود. حتی لباس‌هایی که با مارک خارجی عرضه می‌شود هم پوشاکی هستند که در تهران و برخی شهرهای بزرگ تولید می‌شود و در سراسر کشور حتی شهرهای بندری مانند کیش و قشم عرضه می‌شود. در بررسی‌ها مشخص شده که حتی پارچه و دوخت این پوشاک هم ایرانی است ولی برای فروش گران‌تر و عرضه به مشتریان خاص، روی آنها مارک خارجی زده می‌شود.

وی افزود: در این زمینه به هیچ‌وجه کمبود یا خلاء قانونی نداریم و می‌توان به قانون نحوه پوشش اشاره کرد که حتی می‌توان با متخلفان برخورد کرد اما فقط برخورد کافی نیست و باید فرهنگ‌سازی شود. در حال حاضر یک مانتوی سنگین و پوشیده به قدری قیمت آن گزاف است که کسی جرأت نکند به سمت آن برود و این در صورتی است که پیدا بشود اما در مقابل مانتوهای زننده و غیرمعقول با قیمت‌های ارزان و به وفور در دسترسی قرار دارند.. قطعا این کارها با یک پشتوانه صورت می‌گیرد و هدایت شده است.

فروش ارزان پوشاک زننده در کشور هدایت شده است

این نماینده مجلس با بیان اینکه مشخص است این فروش ارزان از سوی عده‌ای تأمین و هدایت می‌شود تا فرهنگ استفاده از پوشاک زننده در جامعه ایجاد شود گفت: اگر هرچه سریع‌تر جلوی این اقدامات گرفته نشود، برای نسل‌های بعدی موضوعی جاافتاده خواهد بود که پوشش باید اینگونه باشد. در حالی که کسانی که خود را با رنگ و لعاب غربی معرفی می‌کنند باید بدانند که اگر متون کهن و تاریخ خود غربی‌ها را هم مطالعه کنند خواهند دید که در گذشته زنان غربی‌ هم پوشش مطلوب داشته‌اند.

وی افزود: اینگونه نبوده که روسری و مقنعه پوشش ابداعی کشور ما باشد و در بیشتر اقوام و ملل از جمله غربی‌ها مرسوم بوده است؛ اینکه در حال حاضر به بهانه پوشش اسلامی کسی را مورد طعنه و تحقیر قرار دهند، اگر فورا جلوی آن گرفته نشود در نسل‌های بعدی این باور و یقین به وجود می‌آید که اساسا پوشش مطلوب جامعه چیزی است که الان می‌بینیم و به دلیل اینکه محدودیتی برای آن وجود ندارد تا جایی پیش می‌رود که دیگر امکان برخورد و جلوگیری وجود نخواهد داشت.

همان‌طور که اشاره شد در حال حاضر بیشتر انتقادات به طرف پلیس و قوه‌قضاییه متمرکز شده است تا جایی که حدود یک ماه قبل آیت‌الله علم‌الهدی امام جمعه مشهد درباره برخی ناهنجاری‌ها به قوه‌قضاییه انتقاد کرد و این انتقادات واکنش صریح آیت‌الله آملی‌لاریجانی را به دنبال داشت.

رئیس قوه قضاییه چهارشنبه ۱۹ تیرماه و در جریان جلسه هفتگی مسئولان عالی قضایی در واکنش به انتقادات امام جمعه مشهد دربار برخورد با مفاسد اخلاقی از سوی قوه‌قضاییه گفت: به گفته ایشان این قابل تحمل نیست که چند دختر و پسر لاابالی به نظام دهن‌کجی کنند. این سخن واقعاً صحیحی است. متأسفانه متولیان امور فرهنگی در کشور به این موضوع توجه نکردند. حجاب و عفاف یک مسئله اساسی در کشور است منتها بحث برخورد بحث آخر است. من سال اولی که رئیس جمهور این کشور گفت که آقا چه کار دارید به اینکه چهارتا تار موی کسی بیرون باشد گفتم که قانون ما بی حجابی و بدحجابی را جرم و شرع ما این را خلاف شرع دانسته است و خلاف شرع آشکار را باید نهی کرد و جلوی جرم را گرفت. منتها این مسئله که توقع را از قوه قضاییه بالا ببرند اشتباه است.

چرا کوتاهی دستگاه‌های اجرایی و متولیان فرهنگی درون دولت و خارج از دولت را به پای قوه‌قضاییه می‌نویسیم

آملی لاریجانی ادامه داد: قوه قضاییه باید به اندازه توانش در مقابل این جرم بایستد، ما موظف هستیم برخورد کنیم منتها آیا شرعاً هم جایز است در جایی که امکاناتمان کم است دختر و پسر جوان مردم را که تخطی کرده‌اند کنار اشرار، قاچاقچی مواد مخدر و کنار آدمهایی شروری که ممکن است اصلاً کارشان روسپیگری باشد بیندازیم و آیا این درست است که بگوییم در این اشکالاتی که هست نه از ناحیه کمبود نیرو، نه کمبود امکانات، نه ضعف قانون هیچ توجیه بردار نیست! آخر چرا ما چنین قضاوتهای نادرستی می‌کنیم چرا که اولین مسئله، زندانهای ما است. آیا ما حق داریم واقعاً دختر و پسر جوان مردم را که حالا یک تخطی اینطوری کرده‌اند که البته گناه و خلاف شرع و قانون هم هست کنار زندانیان خطرناک بفرستیم؟ وجود زندان های کافی و دارای طبقه بندی یک ضرورت است که متوقف بر وجود امکانات بسیاری است. چرا باید ادعا کرد که هیچ توجیهی قابل قبول نیست.

وی تأکید کرد: از طرف دیگر چرا ما کوتاهی دستگاه‌های اجرایی، کوتاهی متولیان فرهنگی درون دولت و خارج از دولت را به پای قوه‌قضاییه می‌نویسیم؟ قوه قضاییه به تنهایی می‌تواند این مسئله را حل کند؟ این اشتباه بزرگی است. بحثهای پیشگیری برای ما ثابت کرده که این امکانپذیر نیست، پیشگیری در این مسئله بر برخورد مقدم است.

پیشگیری از وقوع جرم، وظیفه همه است

رئیس قوه قضاییه پیشگیری از وقوع جرم را وظیفه همگانی برشمرد و گفت: باید همه قوا و تمام ارکان نظام، حوزه‌های علمیه، مراجع عظام تقلید، مبلغان، ائمه جمعه و جماعات در پیشگیری از وقوع جرم وارد شوند. مخصوصاً ائمه جمعه که در شهرها قدرتی دارند چرا خودشان را از مسئله کنار می‌کشند.برای ریشه‌کن کردن فساد و جرم باید قلوب جوانها را جذب کنیم. ما گر چه باید با کسانی که تجاهر به فساد می‌کنند برخورد کنیم ولی باید بدانیم مطلوب این است که ما با دعوت حقیقی و با دعوتی که شرایط دعوت حقیقی اسلامی دارد، قلوب را جذب کنیم که اینکار پیشگیرانه و درست است و با اینکار بسیاری از جرایم قابل دفع است.

پلیس کمترین وظیفه را در حوزه عفاف و حجاب برعهده دارد

سردار منتظرالمهدی معاون اجتماعی نیروی انتظامی هم در این زمینه گفته بود: در حوزه عفاف و حجاب، پلیس آخرین مرحله از لحاظ انجام وظیفه بین تمام دستگاه‌های مسئول است و کمترین وظیفه را به‌عهده دارد. در حال حاضر برنامه جدیدی در حال ارسال خدمت مقام معظم رهبری است و بازهم وظایف نیروی انتظامی کمتر خواهد شد.

وی ادامه داد: در حال حاضر وظایف سایر دستگاه‌ها مورد بررسی قرار نمی‌گیرد و تنها منتظر هستیم که پلیس به میدان بیاید و برخورد کند که این کار هم جوابگو نیست. اولین و مهم‌ترین وظیفه، به‌عهده مردم است که در قرآن به آن اشاره شده و تذکر لسانی است.

لزوم خروج دستگاه‌های فرهنگی و قانونگذار از انفعال

شاید پیدا کردن مقصر اصلی این شرایط نامناسب در کشور با توجه به تعدد دستگاه‌های مسئول کار مشکل و حتی نشدنی باشد اما قوای سه‌گانه باید هرچه سریع‌تر با تشریک مساعی و کنار گذاشتن اختلافات و چالش‌ها (نمونه آن اختلاف‌ نظر میان پلیس و دولت در سال‌های اخیر) را کنار گذاشته و وضعیت فرهنگ‌سازی و برخوردی در امر عفاف و حجاب را از انفعال خارج کنند. برخورد با هنجارشکنان خواسته اصلی متدینین جامعه و بسیاری از مسئولان ارشد کشور است اما در این سال‌ها و حتی در دو دوره ریاست جمهوری آقای احمدی‌نژاد نوعی بی‌تفاوتی نسبت به رواج بدحجابی و بی‌حجابی از سوی مسئولان مشاهده شد که شاید دلیل عقیم ماندن طرح‌ها، سیاست‌ها و برنامه‌ها همین موضوع بوده است که قطعا در صورت تداوم آن، در آینده وضعیت اسفناک‌تری را در حوزه عفاف و حجاب شاهد خواهیم بود.