نماز، رازی است میان بنده و خدا که در این راز هم نیاز است و هم ناز؛ امروز، نیاز است و فردا، ناز؛ امروز رنج است و فردا گنج؛ امروز بارگران است و فردا روح و ریحان؛ امروز کند و کاو است و فردا کام و بازار؛ امروز رکوع و سجود است و فردا وجود و شهود.
فرهنگ هر قوم و ملیتی، آیینه تمام نمای آیین ها و رسوم، آرمان ها، عقاید و میراث ادبی و علمی آنان است. واژه فرهنگ مرکب از «فر+ هنگ» به معنای شکوه و جلال و عظمت و اقتدار است. فرهنگ عبارت است از: «مجموعه ای از آداب و سنن، رسوم، دین و مذهب، آثار رفتارهای اجتماعی که تجلیات معنوی، هنری، تاریخی، ادبی، مذهبی و احساسی یک قوم اند و در طول تاریخ شکل مشخصی به خود گرفته است».
نماز به عنوان ستون دین در متن فرهنگ اسلامی و ایرانی ما نقش محوری دارد و هيچ عملي از اعمال ديني و افعال عبادي با آن قابل مقايسه نمي‌باشد جایگاه ویژه نماز در میان سایر فروع دین، تا آن جایی است که در روایات، نماز، ستون دین معرفی شده و از اهمیت آن به تعابیر مختلفی سخن به میان آمده است. نماز از بُعد اجتماعی‌ دارای‌ جایگاه‌ تربیتی‌ ارزشمند و مهمی‌ است؛ زیرا روابط‌ و مناسبات‌ انسان‌ها با یکدیگر و ماهیت‌ و جهت‌گیری‌ جامعه‌ را مشخص‌ نموده‌ و کیفیت‌ ویژه‌ای‌ به‌ آن‌ می‌بخشد.
زندگی دنیای کنونی، اساساً بر مادیات استوار شده است. چنان روح مادیات، کالبد مردم را احاطه کرده که جز آن چیزی نمی شناسد. بهترین کار برای تثبیت فرهنگ نماز در جامعه و برای قرار دادن نماز در رأس کلید امور روزمره، توجه به فرهنگ عامه است.
متاسفانه در بعضی از قسمت های جامعه اسلامی مان، نماز به عنوان «خیرالعمل»، منزلت خود را آن گونه که شایسته است؛ بازنیافته است. اسلام سلسله راه ها و روش هایی را براي تثبیت فرهنگ نماز و درمان آسيب اجتماعي نمازگريزي بیان فرموده که چنان چه به آن ها عمل گردد، به طور طبیعی نماز جایگاه شایسته و بایسته را در جامعه پیدا خواهد کرد. این روش ها عبارتند از: 1. ترغیب و تشویق نزدیکان؛ 2. اقامه نماز جماعت در جامعه؛ 3. به كارگيري روش محبت؛ 4. استفاده از روش الگويي؛ 5. روش تذكر؛ 6. ويژگي‌هاي شخصيتي و رفتاري امام جماعت؛ 7. بيان رمز و راز نماز.

پژوهشگر: کبری طاهری نژاد