حادثه كربلا از منظر تربيت فرزندان

حادثه كربلا، جاودانه‏ترين رويدادى است كه زمانه در بستر خودمانند آنرا نديده است. حادثه‏اى كه آثارش در حصار مرزهاى اسلامى‏محدود نگشته و خورشيد فروزانش همه گيتى را تا ابد درخشان‏گردانيد. همه كسانى كه پيرامون اين حادثه به تامل نشسته‏اند،به فراخور شناخت‏خويش از آن درس گرفته، مبارزان درس مبارزه،آزادگان درس آزادگى، شهادت طلبان درس شهادت و مصلحان اجتماعى‏درس اصلاح گرفته‏اند.

اين واقعه بى‏نظير زواياى بى‏انتهايى دارد كه تنها اندكى ازآنها شناخته شده و زواياى ناشناخته‏اش بسى بيش از شناخته شده‏است. بى‏گمان با گسترش دانش بشرى در حوزه علوم انسانى، اميد كشف‏آنها دور از انتظار نيست، از جمله زواياى اين واقعه عظيم تامل‏از منظر روانشناسى و تربيت است. نگارنده معتقد است هدف سيره وسنت ائمه اطهار عليهم السلام قبل از هر چيز، هدايت و تربيت است،زيرا آنان بزرگترين مربيان بشريت‏اند و بايد تفسير تربيتى ازحوادث زندگى آنان ارائه شود.

ذكر اين نكته مفيد است كه، گوناگونى شرايط زمانى ائمه اطهارعليهم السلام باعث گشته تا آنان با وجود آرمان مشترك، در عرصه‏دعوت و تربيت‏شيوه‏هاى گوناگون داشته باشند. در ميان امامان‏شيعه، امام حسين(ع)شرايط ويژه خود را داشت. بنابراين ضمن آنكه‏همه زندگى و سيره حضرت سرمشقى كامل، از حيات طيبه، براى‏پيروانش است‏سيره تربيتى آن حضرت در حادثه كربلا هم براى‏كسانى‏كه زندگيشان به شرايط زمانى آن حضرت شباهت‏بيشترى دارد ومى‏خواهند حسينى باشند، اهميت‏بيشترى دارد.

توجه به نيازهاى فرزندان

موجودات عالم براى ادامه حيات نيازهايى دارند كه بدون برآوردن آنها ادامه حيات نا ممكن و يا همراه با سختى است اين‏احتياج در غير انسان به نيازهاى مادى و جسمانى محدود است؛ امادر انسان نياز امور مادى، روانى و معنوى فراوانى را شامل مى‏شودكه تنها در سايه رفع نياز از همه امور به رشد كامل جسمانى وروانى مى‏رسد. توجه به نيازهاى گوناگون از نكات مهم تربيتى است،نيازهايى كه در قالبهاى زيستى، عاطفى، روانى و معنوى جلوه‏گرمى‏شود. در واقعه كربلا نيز با وجود همه مسايل و شيوه‏اى كه امام‏حسين(ع)در پيش روى خود داشته، از توجه به نيازهاى مادى و معنوى‏فرزندان و همراهان خود غافل نماند.

الف: نيازهاى مادى

نيازهاى مادى احتياج اوليه هر انسان است. و بدون تامين آن،قادر به ادامه حيات نيست. نياز به رفع تشنگى از اين جمله است‏كه در كربلا به خاطر وضعيت ويژه‏اى كه دشمن براى كاروان كربلا به‏وجود آورد، به نيازهاى حياتى تبديل شد و ايشان را به تلاش، براى‏رفع آن از راههاى ممكن، واداشت؛ از اينرو، آنگاه كه حضرت‏عباس(ع)از برادر اجازه مبارزه با دشمن طلبيد، حضرت از او خواست‏براى كودكان آب فراهم نمايد و فرمود:

«فاطلب لهولاء الاطفال قليلا من الماء» پس كمى آب براى اين‏كودكان فراهم كن…

اين توجه حضرت آنگاه به اوج مى‏رسد كه فرزند شيرخواره‏اش را بربالاى دست مى‏گيرد و از دشمن برايش آب مى‏خواهد. در مقتل ابى مخنف‏آمده است:

امام حسين(ع)به سوى ام كلثوم آمد و فرمود: خواهر! تو را درباره‏فرزند شيرخواره‏ام به نيكى سفارش مى‏كنم، او شير خواره است وشش ماه بيشتر عمر ندارد. ام كلثوم‏به برادر جواب داد: سه روز است اين طفل آب ننوشيده است.

برايش آبى طلب فرما، حضرت طفل را گرفت و در مقابل دشمن ايستادو آنگاه فرمود: «اى قوم شما برادر و فرزندانم را به شهادت‏رسانديد و جز اين طفل باقى نمانده و او از تشنگى دهان را بازمى‏كند و مى‏بندد، به او جرعه آبى‏دهيد…»

صفحات: 1· 2