در این مقال به معرفی کتابی معتبر از شیخ عباس قمی خواهیم پرداخت که به زندگی و شهادت حضرت صدیقۀ کبری(س) می‌پردازد.

*******

حاج شیخ عباس قمی (1319-1254 ش.) دانشمند نامدار شیعه، در طول عمر 65 ساله‌اش هفتاد کتاب تألیف کرده است که معروف‌ترین آنها، کتاب‌های شریف مفاتیح الجنان، سفینة البحار و نَفَس المَهموم هستند. برخی از این تألیفات به زبان عربی و برخی به زبان فارسی نگارش یافته‌اند.

کتاب «بیت الاحزان» از جمله تألیفات عربیِ محدث قمی است که به زندگانی مبارک حضرت فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) اختصاص دارد. کتاب به شیوه‌ای مستند که همیشه در آثار آن مرحوم دیده می‌شود به نگارش درآمده که بسیار خواندنی است. روش نویسنده، تحلیلی نیست. او در اغلب اوقات به نقل احادیث موثق از منابع شیعه و سنی اقدام کرده و فقط در برخی موارد به بررسی احادیث پرداخته است.

نام کامل کتاب این است: «بیت الاحزان فی مصائب سیدة النّسوان». بیت الاحزان، نام اتاقکی بوده است که امیرالمؤمنین(ع) در قبرستان بقیع برای آن بانوی گرامی ساخت تا اهالی شهر از گریه های آن حضرت آسوده باشند.

از این کتاب، لااقل شش ترجمه وجود دارد. کتاب، نخستین بار در سال 1369 به توسط آقای محمدی اشتهاردی ترجمه و با مقدمه‌ای از آیت‌الله مکارم شیرازی در قم به چاپ رسید. ترجمۀ فصیح‌تر بعدی از آنِ آقای محبوب القلوب است که در نشر آفاق منتشر شده است.

در این بخش، قسمتی از کتاب مرحوم قمی شامل حدیثی از ابن قُتَیبه دینَوَری (276-213) را می‌آوریم. دینوری در خصوص واقعه بیعت گرفتن از علی بن ابیطالب به جزئیات وارد نشده است اما همین مقدار نیز برای کشف ماجرایی که برخی از تاریخ نگاران بر آن چشم بسته‌اند، کافی است. این قسمت، از صفحات 125 تا 130 از ترجمۀ محمدباقر محبوب القلوب انتخاب شده است. ابن قتیبه، ایرانی‌تبار بود و مکتب حنبلی داشت.

صفحات: 1· 2