چشم به راه صائبها...
سالیان سال است که حضرت آیتالله خامنهای در شب پانزدهم ماه رمضان مهیای میزبانی جمعی از شاعران فارسیزبان میشوند و جلسهای نسبتاً طولانی در شب ولادت کریم اهل بیت، امام حسن مجتبی علیهالسلام را به شنیدن حرفها و اشعار شاعران و سخن گفتن با آنان میگذرانند. البته سابقهی علاقهی ایشان به شعر و فعالیت در انجمنهای شعری سابقهای قدیمیتر است. اما یکی از شعرای مورد علاقهی رهبر انقلاب، صائب تبریزی است که بارها و در دیدارهای گوناگون، شعر این شاعر قرن یازدهم هجری مورد تمجید ایشان قرار گرفته است. یادداشت زیر به بیان جایگاه صائب و اشعار او در اندیشهی رهبر انقلاب میپردازد.
صائب تبریزی، شاعر برجستهی دوران صفویه و کمنظیر در طول تاریخ شعر است که ذکر خیر او در کلام رهبری بسیار بوده است. کم هستند دیدارهایی که با شعر ارتباطی داشتهاند و در آن رهبر انقلاب اسمی از صائب نبرده باشند. شاعری که شعرش از اخلاق و معرفت وزن گرفته، و زمانهی ما به امثال قریحهی آباد و مضامین بلند اشعار او برای یک اوج شاعرانهی دیگر نیاز دارد؛ شاعرانی به سبک صائب تبریزی.
* شعر اینچنین خوش است …۱
«غزلهای خوب و درجه یک صائب تبریزی … شاعر بزرگِ مضمونساز… شعرهایی که در دلها اثر میگذارد … شعرهای اخلاقی … شعرهای معرفتی … شعرهای عرفانی … غزلیات نصیحتآمیز و اخلاقی … مضامین بسیار پختهای که دلها را روشن میکند … شاعری که معرفت و حکمت شاعرانه او را به قله رسانده … یک معرفت دینی عمیق در دیوان صائب میبینید…»
اینها تنها بخشی از آن چیزی است که میشود در کلام رهبر انقلاب در مورد صائب مشاهده کرد. شاید اوج این توصیفها در این سخن باشد که «بعد از حافظ، هیچ غزلسرایی به عظمت صائب نیامده است. بعد از رودکی، هیچ شاعری به تعداد صائب شعر نگفته است؛ دویست هزار بیت شعر دارد. البته شاعرِ حسابی که بشود روی شعرش ایستاد و از شعرش دفاع کرد، مورد نظر است…»۲
بعید است شاعری از این توصیفات متواتر به سادگی بگذرد و یا شعردوستی، این حسنها را بشنود و دل به غزلهای صائب ندهد. اما رهبر معظم انقلاب چگونه نگاهی به این اشعار دارند؟ و بهدنبال چه استفادهای از سرمایهی عظیم شعر هستند؟ آنگونه که ایشان در یکی از دیدارهای نیمهی رمضان فرمودند: «شکی نیست که شعر یک ثروت ملی است. اگر کسی در این تردید بکند، در یکی از بدیهیترین مسائل تردید کرده. شعر یک ثروت برای هر کشور است؛ یک ثروت بزرگ و پرثمری است. اولاً باید این ثروت را ایجاد کرد، ثانیاً باید این را روز به روز افزایش داد که دچار خسران و کم آمدن و کاهش نشود. ثالثاً باید از آن برای نیازهای کشور استفادهی بهتر و برتر کرد.»۳
صفحات: 1· 2