گذری بر زندگانی آیت الله العظمی عزالدین زنجانی
اول مرحوم امام خميني رضوان الله عليه بود كه هر روز به منزل تشريف مي آوردند تا اينكه حال من بدتر مي شود با تاكيد معظم له مرا به بيمارستان سهاميه كه آن زمان در كنار بيمارستان فاطمي بود منتقل مي كنند. و در منزل هم وضع رخت خواب چندان مرتب نبود دستور دادند از منزل خودشان رخت خواب مناسب آوردند.
دوم مرحوم آية الله حاج سيد احمد زنجاني بودند كه در آن ايام بسيار لطف و محبت مي فرمودند. پس از بهبودي به من فرمودند: در اواخر روزهايي كه حال شما خوب نبود شما در حال اغما بوديد و مرتب مي گفتيد عبدالرحيم قصير، آن بزرگوار فرمودند: من فكر كردم تكرار اين نام رازي دارد، شبانه كتاب عروة الوثقي را نگاه كردم ديدم نمازي براي قضاء حوايج از عبدالرحيم قصير نقل فرموده، همان شب غسل كردم و آن نماز را خواندم و فرداي آن روز حال من رو به بهبودي مي گذارد. اين دو بزرگوار حق پدري دارند. اللهم اجعلهما في رحمتك الواسعه مع نبيك الرحمة و عترة الطاهره. آمين
فعاليت اجتماعي و سياسي
پس از رحلت حضرت آية الله آقا ميرزا محمود حسيني قدس سره والد معظمشان در سال 1335 به جهت اداره مسجد جامع كه به مسجد و مدرسه سيد معروف است، و مسائل خانوادگي، در زنجان مستقر شدند. و در آن مسجد نماز جماعت و جمعه را اقامه مي فرمودند.
نماز جمعه بوسيله اجداد بزرگوارشان اقامه مي شده است، مؤسس خانواده در زنجان مرحوم آية الله آقاي سيد محمد حسيني معروف به «سيد مجتهد» در زمان فتحعلي شاه، علاوه بر مرجعيت واجد اين سمت بوده، و اين مقام در اولاد و احفاد آن بزرگوار بوده تا زمان رضاخان كه مرحوم آية الله آقا ميرزا محمود حسيني قدس سره بدون هيچگونه ارتباطي با حكومت نماز جمعه را مي خوانده اند چه اينكه معظم له در مجلس مؤسسان تغيير سلطنت از قاجار به پهلوي جلسه را ترك فرموده و راي نداده بودند. و نيز خلف معظم له هم بر اساس عنوان خانوادگي علاوه بر اقامه جماعت، نماز جمعه را تا وقتي كه در زنجان بودند اقامه مي فرمودند.
و حوزه درس خارج بطور مرتب در زنجان داشته و محور بحث فقه شان كتاب «وسيلة النجاة» مرحوم آية الله اصفهاني بوده و بهمين مناسب اكثر ابواب وسيله را تعليقه زده اند. و كتابخانه اي در مركز شهر بنام «كتابخانه حسيني» تاسيس نموده كه هم اكنون يكي از كتابخانه هاي فعال شهر مي باشد. و در سال 1342، 17 خرداد بمناسبت 15 خرداد در منبر بر عليه حكومت سخنراني نموده و دستگير و با علماي بلاد از جمله شهيد مطهري و مرحوم هاشمي نژاد و مرحوم آقاي فلسفي بمدت 45 روز زنداني شدند.پس از آزادي از زندان د رمسائل اجتماعي و سياسي اجتماعي بطور فعاليت داشتند تا 1350 كه شاه از اوپك مراجعت مي كند عده اي از روحانيان را به استقبال بردند با انتقاد از اين روحانيان در منبر موجب مي شود كه منوچهر آزمون سرپرست اوقاف ايران بوسيله يكي از روحانيون مرتبط با آنان به معظم له ابلاغ كنند كه از اين تاريخ حق ماندن در زنجان را ندارند و از آن تاريخ در مشهد اقامت نموده و در حوزه علميه به خارج فقه و خارج اصول و تفسير اشتغال داشتند تا قبل از پيروزي بهمن 57 به دستور امام خميني قدس سره به زنجان مراجعت فرمودند و دو سال مسائل انقلاب و مردم را در منطقه رهبري مي كردند و درسال 1359 از ترور مرموزي نجات يافته از آن تاريخ به مشهد مقدس مراجعت فرموده و در مكتب و مسجد امام صادق عليه السلام در سطوح عاليه خارج فقه و خارج اصول و تفسير درس مي فرمايند.
از معظم له تاليفاتي چاپ شده :
رساله عمليه
راه رستگاری
تفسير سوره حمد
شرح زيارت عاشورا
مناسک حج وترجمه ی فارسی آن
شرح خطبه حضرت زهرا سلام الله عليها
زندگی نامه علامه فرزانه شیخ محمد جواد بلاغی
كتاب معيار الشرك في القرآن (به زبان عربی وترجمه فاسی)
110 سوال که مشتمل بر 110 عدد از استفتائاتی است که از معظم له پرسیده شده
مقالات فراوان در مجلات مختلف .
و آثار منتشرنشده ی زيادي دارند كه از خداوند متعال توفيق نشر آنها را آرزومنديم كه مي توان به بعضي از آنها اشاره كرد: 1- تقريرات اصول و فقه مرحوم آية الله العظمي حجت و مرحوم آية الله العظمي بروجردي 2- فيض العليم في شرح تحفة الحكيم 3- شرح زيارت آل ياسين 4- تعليقه بر وسيله سيد اصفهاني قدس سره 5- رسالة في حقيقه الايمان 6- شرح و نقد مثنوی
و اجازه اجتهاد از آية الله العظمی آقا ميرزا محمود حسيني رضوان الله عليه و آية الله العظمی ميرزا حبيب الله ملكي صاحب تلخيص الاصول و تذكرة الادلة في شرح التبصرة و اجازه روايتي از آية الله حاج آقا بزرگ تهراني دارند .
