موضوع این شعر در نکوهش و سرزنش نفس است و به صنعت تعریب سروده شده است.

صنعت تعریب آن است که شاعر شعر فارسی را بر اسلوب عربی به نظم درآورد. گویا شاعر از الفاظ فارسی و عربی با هم و با شیوه ای زیبا استفاده کند. فهمیدن مضمون این گونه از اشعار، خود نیازمند ذوق شعری است. از خوانندگان محترم می خواهم در الفاظ دقت کنند و چینش کلمات فارسی و آمیختن آنها را با کلمات و اوزان عربی ببینند. مثلا در بیت اول فعل “کرد” به ابواب عربی برده شده یا کلمه “پیروی” به زیبایی در قالب و قافیه شعر قرار گرفته و به همین صورت مصرع ها و ابیات دیگر. برای روشن تر شدن معنای ابیات را هم می نویسم.

در نکوهش نفس به صنعت تعریب: (1)

مَن  کَرَّدَ    نَفسَهُ      پیرویا          فَلیَقعُدَن فِی  الدُوزَخِ  جُثیّا

مَن  اَفکَنَد   بدستها  زَمامَه         فَما لَهُ الخُوشی وَ السَّلامَه

لِاَنَّها        لَحَیَّةٌ         لَدغاءُِ         اِن    بگَزَد     فَعُمرُکَ    فَناءُ

مَن کانَ ذا دِرایَةٍ  وَ   هُوشٍ         شَبَّهَها  بِالاَستَرِ  الچَمُوش

فَالقُربُ  مِنها  لَگَدٌ   وَ    گازٌ         وَ الحَرفُ  فی   رُکُوبِها   دِرازٌ

لایُوجَدُ   فِی العالَمِ    الکَبیرِ          مانندها   مِن   رَهزَنٍ  شَریر

اِن جاوَزَت عَن حَدِّها بمُوئی          فَاِنَّها      اَمّارَةٌ       بالسُّوء

رَبِّ   پَنَهتُ  بکَ مَن   هَواها          بدبخت  مَن  لایَترُسُ  اَذاها

والحسن یا ایّها الـهـــمادم             فی عجب من هذه المرادم

ترجمه:

1) هر کس از نفس خود پیروی کرد باید به زانو در آمده در آتش نشیند.
2) هر کس زمامش را  به دست نفس افکند، برای او خوشی و سلامت نباشد.
3) چون نفس ماری گزنده است که اگر بگزد عمرت نابود می شود.
4) هرکس صاحب هوش و درایت است آن را به استر [قاطر] چموش تشبیه کرده است.
5) نزدیکی به آن ( ثمره اش) لگد و گاز  و سخن در سوار شدن بر آن دراز است .
6) در این عالم بزرگ رهزن شریر و ناجنسی مانند آن پیدا نمی شود.
7) اگر به اندازه تار موئی از حد خود تجاوز کند بسیار زیاد به بدی ها فرمان می دهد.
8) خدایا از خواسته های او بر تو پناه می برم، بدبخت کسی است که از آزار آن نترسد.
9) ای همدم های من، حسن (نام مبارک علامه) از این مردم (که از نفس خود پیروی می کنند) در عجب است.

شعر و معنای آن را مطالعه کردید، درباره هم که خود تأمل می کنید. فقط نکته ای کوچک درباره نفس بگویم:

از امام علی علیه السلام نقل شده است که “الانسان عبید الحسان”(2)، یعنی انسان بنده احسان است.

و در قرآن آمده است: “هل جزاء الاحسان الّا الاحسان”(3) یعنی: آیا جزای نیکی غیر از نیکی است.

وقتی کسی به شما هدیه ای می دهد یا به شما کمکی میکند سعی می کنید تا می توانید خوبی اش را جبران کنید ولی:

در روایت داریم هر چه بیش تر به نفس نیکی کنی بیشتر به تو بدی می کند و تو را بیشتر به هلاکت می اندازد، پس خوب است از همین الآن گوش دادن به خواهش نفسانی را ترک کنیم.

از تو حرکت، از خدا برکت…

پی نوشتها:

1. دیوان علامه حسن زاده آملی، صفحه 573

2. بحارالانوار، جلد 71، صفحه 117

3. سوره الرحمن، آیه 60

صفحات: 1· 2

یکی از اعمال سفارش شده پس از فوت والدین، زیارت قبور آنان و خواندن قرآن و ادعیه برای شادی روحشان می باشد، چنانچه این امر آثار فراوانی را برای فرد فوت شده در عالم برزخ در پی دارد.

در این باره روایت شده است که بانویی به نام «باهیه» از زنان وارسته و باکمال بود، او هنگام مرگش سر به آسمان بلند کرد و گفت: «ای خدای من! ای ذخیره من، ای مورد اعتماد من در زندگی و بعد از مرگ، مرا هنگام مرگ تنها نگذار، و وحشت قبر را از من دور ساز»
پس چون او از دنیا رفت، پسرش هر شب و روز جمعه، کنار قبرش می رفت، قدری قرآن می خواند و سپس برای او دعا و طلب آمرزش می کرد، و همچنین برای اهل آن قبرستانی که مادرش در آن دفن بود، دعا و استغفار می نمود.
از قضا آن پسر، شبی مادرش را در خواب دید و احوال او را پرسید، و مادر گفت: «پسر جان! مرگ، دارای سختی و دشواری های جانکاه است، ولی من هم اکنون بِحمدالله در برزخی هستم که فَرش شده، و با ریحان بهشتی خوشبو گشته و متکاهای بهشتی در آن نهاده شده است».
پسر گفت: مادرجان! چه حاجتی داری؟
مادر گفت: پسرم! هرگز در شب و روز جمعه، از زیارت ما و دیدار در کنار قبر ما، دریغ نکن، هنگامی که تو کنار قبرم می آیی و قرآن و دعا می خوانی، بسیار شاد می شوم، آن هنگام که به سوی قبر من می آیی، مردگان مرا مژده می دهند و می گویند: «ای باهیه! پسرت به سوی تو می آید»، من از مژده آن ها، شاد می گردم، مردگانی که در اطراف من هستند، نیز شاد می شوند».
پس از این ماجرا آن جوان (پسر باهیه) هر شب و روز جمعه کنار قبر مادرش می رفت، و پس از تلاوت چند آیه از قرآن، و دعا کردن، می گفت:
آنَسَ اللهُ وَحشَتَکُم، وَ رَحِمَ غُربَتَکُم، وَ تَجاوَزَ عَن سَیِئآتِکُم وَ تَقَبَّلَ حَسَناتَکُم: «خدا وحشت شما را با اُنس خود، برطرف سازد، و به غریبی شما رحم کند، و از گناهانتان بگذرد، و نیکی های شما را بپذیرد».
آن جوان گفت: شبی در خواب دیدم؛ جمعی نزد من آمدند و گفتند: «ما اهل قبرستان هستیم، آمده ایم از شما تشکر کنیم، و تقاضا کنیم که قرائت قرآن و دعا در کنار قبر ما را ادامه دهی و قطع نکنی».

منابع:
1- منتخب التواریخ: 849.
2- عالم برزخ در چند قدمی ما: 216.

حال این مادر را که می داند؟
بعد از این همه سال بالاخره چشمانش روشن شد به یوسفش…
بعد از سی سال یوسف اش را در اغوش گرفت.
او آمد از جزیره مجنون…
چه می توان گفت از دل این مادر…؟
دیگر سوی چشمانش رفته بود…ولی دلش روشن بود که نور چشمش می آید.
دلش گواهی می داد روزی می آید…
حالا آمد
نور چشمش…
گرمی دلش…
حالا دیگر دنیایش روشن شده….دلش آرام گرفته…
دلت آرام مادر شهید…

خانه خدا تنها در دو مناسبت در سال چون ماه شعبان و پیش از موسم حج باز می شود تا طی یک مراسم رسمی با آب زمزم و گلاب ناب کاشان شستشو داده شود یا در برخی از مناسبتهای رسمی دیگر که پادشاهان، سفیران، وزیران و رؤسای کشورهای مختلف می آیند، این در برای آنها باز می شود. طی این مراسم رسمی و یا زمان ترمیم و بازسازی خانه خدا تعدادی عکس از داخل آن گرفته شده است .

آنچه از این تصاویر بر می آید این است که کعبه از داخل چندان چراغانی نیست و برق کشی نشده است. در دیوارهای داخلی آن 15 فانوس قدیمی آویزان است. فضای داخل کعبه تنها گنجایش نماز خواندن 50 تا 60 نفر را دارد .

همچنین کتابهایی در این راستا نوشته شده و به عکس برداری و تصویربرداری از خانه خدا اشاره کرده اند، اما به طور کلی همه اینها به قداست و ممانعت از کشف جلالت و عظمت خانه خدا باز می گردد تا همچنان اسرار کعبه پوشیده بماند. چرا که برخی معتقدند که این عکسها احترام به خانه خدا را از بین می برد .

البته تولیت خانه خدا نیز اجازه تصویربرداری و عکس گرفتن از خانه خدا را نمی دهد. این موضوع اگر چه نه از نظر شرعی و نه دینی مانعی ندارد، اما اعتقاد به حفظ ارزش و قداست خانه خدا هر گونه تصویربرداری از آن را غیر مجاز اعلام کرده است .

با این حال وزارت حج عربستان هرساله با صدور قانونی ممنوعیت تصویربرداری از داخل حرمین شریفین و صحن آنها را اعلام می کند و از شرکتهای دارای مجوز این وزارتخانه می خواهد تا زائران خانه خدا را نسبت به ممنوعیت فیلمبرداری، تصویربرداری و عکاسی با هر وسیله ای آگاه کنند .

صفحات: 1· 2