رهبر انقلاب در دیدار با اساتید، فضلا و طلاب نخبه‌ی حوزه علمیه قم در تاریخ ۱۳۸۹/۸/۲ در ذیل شرح حدیثی، توصیه‌ی مرحوم آیت‌الله بهجت را برای خواندن دعای «یا الله یا رحمان یا رحیم یا مقلب القلوب ثبت قلبی علی دینک» بیان کردند و فرمودند:
«مرحوم آقای بهجت (رضوان الله تعالی علیه) میفرمودند این دعا را زیاد بخوانید: «یا الله یا رحمان یا رحیم یا مقلب القلوب ثبت قلبی علی دینک». ممکن بود یک اشکال مقدّری وجود داشته باشد، ایشان به آن هم جواب می‌داد. ممکن بود کسی بگوید وقتی میگوئیم «ثبت قلبی علی دینک»، ما که دینمان درست است، منطقی است، مستحکم است، این برای آن طبقات پایین است. ایشان میفرمود در هر طبقه‌ای که دل انسان و ایمان انسان و دینداری انسان هست، تنزل از آن طبقه، برگشت است. «ثبت قلبی علی دینک» یعنی دین را در همان طبقه‌ی عالی نگه دار و تثبیت کن. اگر این شد، آن وقت زندگی میشود شیرین، مرگ هم مرگ راحت. یکی از مشکلات اساسی ماها، مشکل مردن است. امام سجاد (علیه السلام) به خداوند متعال عرض میکند: «امتنا مهتدین غیر ضالین، طائعین غیر مستکرهین غیر عاصین». خب، انسان در همه‌ی طول عمر در طریق هدایت بوده، اما باز امام دعا می کند که: «امتنا مهتدین غیر ضالین، طائعین غیر مستکرهین غیر عاصین»؛ معلوم میشود خطرناک است.

حکم مستوری و مستی همه بر عاقبت است
کس ندانست که آخر به چه حالت برود»

امام علی علیه السلام در فرازی از  نامه ۵۳ نهج البلاغه فرموده اند:

وَلاَ تَعْقِدْ عَقْداً تَجُوزُ فِیهِ الْعِلَلُ
با دشمن پیمانی مبند که قابل تفسیر باشد..

آیت الله محمدعلی جاودان به مناسبت فرارسیدن ایام نوروز، توصیه هایی برای مراقبه در صله رحم ها و دید و بازدیدها داشته اند که در پی می آید:

آیت الله جاودان گفت: الان ایام نوروز در پیش است. این تعطیلات برای دبیرستانی­ها و دانشگاهیان حدود ۲۰ یا ۲۵ روز است و انسان برای اینکه تمام سرمایه عمرش را در این مدت به باد دهد فرصت دارد. وسائلش هم معمولا آماده است. در ۲۰ مجلس شرکت می­کنیم و بعضا در هر کدام ۲۰ یا ۳۰ غیبت می­شنویم یا غیبت می­کنیم که این برای نابودی سرمایه تمام عمر کافی است. بیشتر هم هست. این یکی از مشکلاتی است که ممکن است به وجود بیاید.

این استاد اخلاق افزود: ممکن است در برخی برخوردها و معاشرت­ها زمینه معاشرت حرام فراهم شود. این هم عاملی است که باعث می­شود انسان همه چیزش را از دست بدهد. این دو مورد بالخصوص برای جوانان و نوجوانان دو امتحان بزرگ است. پدران و مادران عزیز دست بچه­ هایشان را می­گیرند و با هم به جهنم می­روند. خب پدرها و مادرها چرا زور می­ آورند؟ امروز یک آقای دانشجویی آمد و همین سوال را از من داشت. گفت آقا پدر و مادر فشار می­ آورند. من گفتم خب بنشینید و فکر کنید و راهی برای حفظ دینتان پیدا کنید. یک وقت انسان باید در دسترس آنها نباشد. برای حفظ دینتان فن به کار برید

وی با تأکید بر اینکه جایی که انسان می­داند دینش در خطر است شوخی بردار نیست، گفت: بنده تا به حال این مطالب را با این وضوح عرض نمی­کردم. اما چه کار می­توان کرد؟ برخی پدر مادرها بچه را نابود می­کنند. به چه دلیل زور می­گویند و فشار می­ آورند؟ به چه دلیل می­گویند حتما باید به فلان مجلس بیایی که مثلا دختری هم در آنجا هست؟ برای شما پدر و مادر مشکلی به وجود نمی­ آید اما برای جوانتان هزار مشکل به وجود می­ آید. جوان­ها! فکر کنید و راه پیدا کنید. راهی بیابید که پدر و مادر هم دلگیر نشوند. زیرا دلگیر شدن آنها نیز خوب نیست. خدا راضی نیست. راهی بیابید که آنها دلگیر نشوند و شما هم گرفتار گناه نشوید. اگر انسان فکر کند و برای دینش غصه بخورد انشاء الله راهی پیدا می­شود. در هرصورت صله رحمی که انسان در آن گرفتار گناه شود اصلا جایز نیست. نه اینکه واجب باشد. اصلا جایز نیست. من به مجلسی بروم گرفتار چند غیبت و تهمت بشوم اصلا جایز نیست. ببینید صله رحم جزء واجبات درجه اول است و قطع رحم جزء گناهان بسیار بزرگ است. با این حال اگر من به آنجا بروم گرفتار گناهی می­شوم و ممکن است دین مرا به باد دهد، جایز نیست. اگر خدایی نکرده، خدایی نکرده، پدر و مادری در چنین شرایطی ناراضی شدند، اطاعت از آنها لازم نیست. زمانی که دین در خطر باشد اطاعت از پدر و مادر لازم نیست.

جهت شنیدن توصیه های نوروزی آیت الله جاودان اینجا را کلیک نمایید

گاه صفتی را به خود نسبت می دهیم که فرسنگ ها با آن فاصله داریم از این رو شناخت علائم و نشانه های اخلاقی می تواند کمک شایانی در شناخت ویژگی های اخلاقیمان داشته باشد.

شناخت خود، یکی از مسائل مهم و موثری در پیش برد اهداف دنیوی و اخروی انسان است چرا که انسانی که استعدادها و توانایی ها و در عین حال نقص ها و کاستی های خود را بشناسد عملکرد بهتری در اتخاذ بهترین راه و روش جهت رسیدن به مقصد اعلی را خواهد داشت، این امر در مسائل اخلاقی نیز رنگ و بوی ویژه ای دارد.

صبر
گاه صفتی را به خود نسبت می دهیم که فرسنگ ها با آن فاصله داریم از این رو شناخت علائم و  نشانه های اخلاقی می تواند کمک شایانی در شناخت ویژگی های اخلاقیمان داشته باشد. برای نمونه انسان صبور سه نشانه دارد که او را از دیگران متمایز می سازد. اول آنکه سستی نمیکند، دوم آنکه افسرده و دلتنگ نمی شود، سوم آنکه از پروردگار خود شکوه نمی کند، زیرا اگر سستی کند حق را ضایع کرده و اگر دلتنگ و افسرده باشد شکر نمی گذارد و اگر از پروردگارش شکوه کند او را معصیت کرده است.(علل الشرایع/ ج۲/ص۴۹۸) در ادامه به شرح و توضیح هر یک از این نشانه ها می پردازیم.

۱) صبور سستی نمی کند
صبور سستی نمی کند چرا که اگر تنبلی و سستی کند حق را ضایع کرده است . حق به جای آوردن، هم در این دنیا مصداق پیدا می کند و هم در آخرت. در این دنیا به معنای رعایت حقوق همه افراد است اعم از نزدیکان و آشنایان، هم شهری و همسایه و تمام افرادی که به نحوی با آنان در ارتباط هستیم. حضرت موسى بن جعفر علیه السلام در ضمن سفارش خود به یکى از فرزندانش فرمود: بپرهیز از تنبلى و سستى که آنها تو را از نصیب دنیا و آخرتت محروم مى‏گردانند. (جهاد النفس وسائل الشیعه/ترجمه صحت/۲۹۷)  

صفحات: 1· 2

مرحوم شهید اول - ابو عبدالله، شمس الدین، محمد بن مکی - رحمة الله علیه

ایشان در وصیت‌نامه خود این چنین می‌نگارند:

·         آیاتی از قرآن را برگزین و وِرد خود ساز، اگر حفظ قرآن در توانت باشد، حتما آن را حفظ و از بَر نما و اگر آن توان را در خود ندیدی، هر مقدار از آیات را توانستی حفظ کن، و در این امر، کوتاهی مکن

مرحوم شهید ثانی - شیخ زین الدین بن علی بن احمد عاملی - رحمة الله علیه

·         اولین کاری که طالب علم، موظف به انجام آن است، حفظ متقن قرآن کریم می‌باشد؛ چرا که قرآن اساس علوم و اهم آن می‌باشد. سیره‌ی متقدمین بر این بود که فقه و حدیث را به غیر حافظ قرآن، تعلیم نمی‌دادند. پس از حفظ قرآن، اشتغال فرد به سایر علوم نیز، نباید به گونه‌ای باشد که منجر به فراموشی قرآن گردد و یا آن را در معرض فراموشی قرار دهد…

مرحوم سید بن طاووس رحمة الله علیه

ایشان در وصیت به فرزند خویش چنین می‌نگارند:

·         … برای تعظیم و تجلیل از مقام وحی و هم‌چنین احیای شعائر اسلامی، تمام قرآن را حفظ و از بَر نما

مرحوم صاحب جواهر رحمة الله علیه

·         آن‌چه که مقتضای حکمت و مصلحت بوده است، شدت تشویق و تأکید بر حفظ، نگارش، تعلیم و تعلم قرآن بوده است؛ چرا که قرآن، سرچشمه‌ی نبوت و از بزرگ‌ترین منّت‌های الاهی بر امت اسلام است.

حضرت آیة الله حسن‌زاده آملی حفظه الله تعالی

·         حقیقت امر این است که از همان ابتدا، عشق عجیبی به دیوان شعرا و نیز نظم و شعر داشتم. روی این ذوق، همان وقت، تمام دوبیتی‌های باباطاهر را حفظ بودم. و تمام رباعیات خیام را، و اکثر غزلیات حافظ را، همین‌طور دیگران را.

ای کاش از همان وقت، کسی به من می‌گفت که آقا به جای این که این‌ها را حفظ کنی، شروع کن به حفظ قرآن. و الآن این حسرت برای من به جای مانده است که این عشق و علاقه‌ای که به دواوین شعرا داشتم، کاش در حفظ قرآن به کار می‌بردم.

با استفاده از:

حاج ابوالقاسم، محمد؛ حسینی، سیدمصطفی؛ قاسمی، علی؛ درس‌نامه حفظ قرآن کریم؛قم: موسسه نور الثقلین. صص 44-49

روش آقای رجایی برای بیدار کردن بچه ها برای نماز صبح با توجه به اینکه در سن نوجوانی معمولا خواب بچه ها قدری سنگین است و به خصوص خواب صبح که شیرین هم هست، این بود که بالای سر بچه ها می ایستادند و با شوخی به صدای بلند می گفتند:” بلند صحبت نکنید، بچه  از خواب بیدار میشه!!!” .

بچه های ما بین 6 تا 10 سال سن داشتند و چون خودشان هم مایل بودند و ذوق داشتند، لذا بلند می شدند. تأکید آقای رجایی این بود که قبل از اینکه آفتاب بزند، آنها بیدار شوند، اگر می دید آنها بیدار نمی شوند، بالای سرشان می نشست و با محبت و شوخی شانه های آنها را مالش می داد و کمی حرف می زد تا با لطافت و ملایمت بیدار شوند و بنشینند. بعد که بلند می شدند شانه های آنها را می گرفت و آنها را تا نزدیک دستشویی همراهی می کرد و قبل از رسیدن به دستشویی با شوخی یک ضربه ی ملایم با کف دست به پشت آنها می زد! با این روش های بسیار عاطفی توأم با مهر و محبت می خواست فرزندانش به نماز عادت کنند و از این امر هم خاطره تلخی نداشته باشند.

                                                                  راوی: همسر شهید محمد علی رجایی

آئین تجلیل از خادمان نماز رسانه ملی بعدازظهر امروز سه شنبه ۲۸ بهمن در سالن رضوان مرکز بسیج صدا و سیما با حضور حجت الاسلام قرائتی و جمعی از هنرمندان برگزار شد.

قرائتی در این نشست گفت: مجری های تلویزیون بسم الله الرحمن الرحیم شان هنوز غلط است. وضوی بسیاری از جوانان ما ایراد دارد. یک مقدار پوستی و ظاهری کار می کنیم. خروجی این فیلم هایی که برای نماز می سازید باید اعتقاد مردم را بیشتر کند. باید نسل نو را در نظر بگیرید؛ هویت و غیرت آنان را مد نظر بگیرید. الان اعتکاف و یا حفظ قرآن از زکات و تدبر در قرآن بیشتر تبلیغ می شود. حفظ قرآن و اعتکاف خوب است ولی گاهی اوقات یک مستحب از ده تا واجب بیشتر تبلیغ می شود.

وی افزود: الان ۳۶ سال است ما گندم زکات نداده در جمهوری اسلامی در شکممان است. تواشیح کجای دین است؟ کجای دین نوشته است روزی یکبار تا چهل روز ختم قرآن کنید؟ دین مبنایی دارد. به یک امامزاده معتبر هیچ کس سر نمی زند اما یک امامزاده که معلوم نیست درست باشد پر از پول است. به من می گویند تکنولوژی جدید شده است چرا هنوز از تخته سیاه استفاده می کنی من می گویم کار ارزان می کنم هرچند کمی کیفیتش پایین باشد.

رئیس ستاد اقامه نماز تصریح کرد: باید میلیونی کار کرد نه برای یک نفر و فردی. چیزی بسازیم که تاریخ مصرف نداشته باشد. از ازدواج های آسان باید فیلمبرداری کرد در این امر هم از خود مردم باید کمک خواست. باید فیلمهایتان کاربردی باشد. گاهی در تلویزیون نظریه پردازی می کنند اما فقط خواص آن را می فهمند. روی لقمه حلال کار کنید. الان جوانان ما از ازدواج می ترسند و بی ظرفیت شده اند. جوانان ما پوک شده اند. اخلاقشان دارد تنزل پیدا می کند. ما سرطان اخلاقی داریم. بعد می گوییم چرا محبت شاگرد در دل استاد نیست. وقتی دستشویی استاد و دانشجو جداگانه باشد معلوم است که دانشجو به استاد احترام نمی گذارد. ما از داخل پوک شده ایم. بهترین سرمایه، خواندن نماز جماعت در مسجد الحرام است اما آن، نمازی است که به گفته قرآن بازدارنده از فحشا و منکر باشد. زیرا منکر بزرگ الان در جهان اسلام؛ داعش است. چرا این نماز بازدارنده از فحشا و منکر نیست. آیا نعوذ بالله خداوند دروغ گفته است؟

صفحات: 1· 2

صحبت های سید محمدحسن لواسانی؛ مدرّس حوزه علمیّه

شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که کسی در کنار شما قرار بگیرد و به خاطر برخورد خوبتان، قفل ارتباط را بشکند و باب صحبت را باز کند و این، مقدمه ی خیلی از درد دل ها یا یک دوستی طولانی شود. برای من که زیاد اتفاق افتاده. مثلاً یک بار داشتم کنار خیابانی، وارد سوپرمارکتی می شدم. دیدم عده ای جوان جویای جام (!) دور هم ایستاده اند و حسابی سرخوشند. به همه شان سلام کردم و وارد مغازه شدم.

یکی از آن ها که بهره‌ای از جمال داشت و سر و وضعش بیش تر از بقیه، مطابق مُد بود؛ پشت سر من وارد مغازه شد.

مغازه دار که گویا با آن جوان رفاقتی داشت؛ به شوخی به او گفت: «زود بیا کارت را بگو و خرید کن و برو که برای حاج آقا مزاحمتی ایجاد نشه!»

فوراً سرم را از لای اجناس بالا آوردم و گفتم: «نه آقای گل، منتظر من نباش. وقت شما بیش‌تر از من می‌ارزد!»

آن‌ها که بدشان نمی‌آمد سر به سر بگذارند؛ رو به من گفتند: «آخه حاج آقا! بعضی ها، در کنار ما جوان ها راحت نیستند. ظاهرِ ما، اذیتشون میکنه.»

خندیدم و گفتم: «بقیه رو نمی دونم. ولی از نظر من، ظاهر شما مشکلی نداره! اگر هم مشکلی داشت، من به خودم این اجازه رو نمی‌دم که از بودن در کنار جوانی مثل شما اکراه داشته باشم.»

هنوز خیلی از مغازه فاصله ای نداشتم که صدای همان جوان، مرا نگه داشت.

ـ آقا شما با همه فرق داری!

ـ با همه که نه! فقط با اونائی که دین رو ارثِ آباء و اجدادی شون می دونن!

و مدت طولانی با هم صحبت کردیم. بعد از خداحافظی، در فکر شده بودم که دل این جوان ها، عجب زمین صافی است که ما، گاه با کمباین به جانش می‌افتیم! ای کاش همه‌ی ما، زمین شناس بودیم!

همین چند وقت پیش بود که در مشهد، کارت دعوتی به دستم رسید. می توانستم به آدرس آن کارت مراجعه کنم و از آن جا، قدری شله‌ نذری بگیرم. بنده هم با این که عادت به این کارها ندارم ولی احترام قائل شدم و به طرف آدرس حرکت کردم.

جلوی حسینیه‌ی مقصد، صف کوتاهی بود و چند نفر خانم با حجاب نصفه نیمه، جلوی من بودند. نوبت که به آن‌ها رسید با کمال تعجب دیدم دو پیرمردی که مسئول دیگ بودند؛ با این دو خانم برخورد تندی کردند و جلوی همه داد زدند: «حالا که پوشش مناسبی ندارید، شله نمیدهیم!» و درگیری لفظی کوتاهی پیش آمد و آن دو خانم، شرمسار و عصبی راه خود را گرفتند و رفتند. صرف نظر از برخوردی که من آن‌جا انجام دادم؛ دیدن آن صحنه‌ی تأسّف‌انگیز، تا مدت‌ها ذهنم را به خود مشغول کرده بود. تا این که روزی روایتی جالب و تکان دهنده از حضرت عسکری علیه‌السلام دیدم. ببینید امام علیه‌السلام، در موردی مشابه ـ بلکه بسیار بدترـ چه عکس العملی نشان دادند:

صفحات: 1· 2

بکی از سؤالاتی که ممکن است در ذهن خیلی از افراد وجود داشته باشد این است که مگر نمی گویند خدا رزّاق است؟ پس چرا بعضی مردم در کشورهای مختلف دنیا فقیر و حتی برخی گرسنه اند؟
پاسخ را در سه بخش و به صورت کوتاه بیان می کنیم:
* عدالت به معنی مساوات نیست
اولاً چنین برداشتی غلط است که چون خدا رزّاق است پس نباید هیچکس فقیر باشد. ثانیاً رزّاقیت خداوند هم در ابعاد معنوی است و هم مادی. ثالثاً بخشش خدا به این معنی نیست که بدون قانون و حساب و کتاب است بلکه نظم و قاعده مند است. رابعاً عدل خدا هم به معنای این نیست که به همه یک اندازه ببخشد و چه بسا مساوی بودن انسانها در رزق و روزی با وجود شرایط و تلاشهای گوناگون آنها عین بی عدالتی است!

** ظرفیت متفاوت انسانها
این را باید دانست که هزاران هزار حکمت و قاعده و رابطه‌ علت و معلولی و قواعد دیگری برای کسب رزق و روزی و علم و سایر کمالات مادی و معنوی وجود دارد. از جمله: نظام هستی؛ ضرورتهای چرخه‌ حیات؛ حکمت وجودی هر موجود؛ مرتبه و ظرفیت هر یک؛ جبر و اختیار؛ علت و معلول؛ حرکت و سکون و…
پس، رازق خداست، اما رزّاقیت نیز حساب و کتاب و اندازه و قانون و قَدَر دارد. یه یکی به تناسب نقش او در کارگاه هستی زیادتر داده شده و به یکی کمتر داده شده و برای هر دو دستور العمل های لازم آمده تا چرخه به سلامت بچرخد و همه به کمال برسند.
حتی انسان مؤمن نیز ممکن است به خودش ظلم کند، ظرفیت وجودیش بالا نیست، از خدا طلب رزق و گشایش می‌کند، اما زمینه و ظرفیت آن را فراهم نمی‌کند و خدا می داند که اگر ذره ای بیشتر به او بدهد، طغیان خواهد کرد و چون به حفظ ایمانش اعتقاد و علاقه دارد، به او نمی دهد تا حفظ بماند.
البته «رزق الهی» تعریفی دارد و هر درآمدی رزق الهی نیست. رزق الهی همه برکت است و سبب رشد می‌شود، اما در آمدی که از هر راهی به دست می‌آید و در هر راهی مصرف می‌شود و همیشه با «ظلم» به خود و دیگران توأم است، رزق الهی قلمداد نمی گردد.

صفحات: 1· 2

چرا خداوند متعال نماز صبح را قرار داد ؟ در حالی که اینقدر کار سختی است و در اغلب اوقات قضا می شود؟ خواب دم صبح خیلی شیرین و سنگین است چطور می توان از آن دل کند و مشغول نماز شد؟
عامل اصلی و زیربنایی سستی در نماز و خواب ماندن برای نماز صبح و یا هر کوتاهی ای که در زمینه دین و عبودیت پیدا می شود در ضعف ایمان است. البته همه ما کم و بیش از این عارضه رنج می بریم و ایمان کامل برای انسان مومن یک ایده آل و آرزوی نهایی است ولی باید بکوشیم هر چه بیشتر آن را تقویت نماییم. در روایت هست که ایمان ده درجه دارد و وظیفه مومن حرکت در این مسیر و افزودن به این درجات است. گناه بودن در صورتی است که اراده خودش در این زمینه دخیل باشد.
اما برای بیدار شدن شرایط ظاهری هم کمک کار است. خواندن نماز صبح در اول وقت آن شاید از نمازهای دیگر مشکل تر باشد ؛ چرا که کندن از رختخواب گرم و لذت خواب در ابتدای راه سخت است ولی نماز گزار می تواند با کمی تمرین و ممارست از منافع سحر و صبح بهره مند گردد و از فیض نماز اول وقت ( بالاخص نماز صبح ) بی نصیب نماند.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:
هیچ بنده ای نیست که به اوقات نماز و مواضع خورشید اهتمام ورزد مگر اینکه آسودگی در هنگام مردن و از بین رفتن غم و اندوه ها و نجات از آتش را برایش ضمانت کنم . (میزان الحکمه / ج 7 / ص 3129)

صفحات: 1· 2

يكى از شاخصه هاى پر اهميت در پيشرفت اسلام اخلاق نيك و كلام‏دلاويز و پرجاذبه پيامبر اكرم (ص) با انسان‏ها بود، اين خلق نيكوتا بدان حدى بود كه معروف شد سه چيز در پيشرفت اسلام نقش به‏سزايى داشت:

1- اخلاق پيامبر (ص)
2- شمشير و مجاهدات حضرت على (ع)
3- انفاق ثروت حضرت خديجه (س)
در قرآن مجيد، به نقش اخلاق پيامبر (ص) درپيشرفت اسلام و جذب ‏دل‏ها تصريح شده است، آن جا كه مى‏خوانيم: «فبما رحمة من الله‏لنت لهم و لو كنت فظا غليظ القلب لانفضوا من حولك فاعف عنهم‏و استغفر لهم و شاورهم فى الامر; اى رسول ما! به خاطر لطف ورحمتى كه از جانب خدا، شامل حال تو شده، با مردم مهربان‏گشته‏اى، و اگر خشن و سنگدل بودى، مردم از دور تو پراكنده‏مى‏شدند، پس آن‏ها را ببخش، و براى آن‏ها طلب آمرزش كن، و دركارها با آن‏ها مشورت فرما.»

ازاين آيه استفاده مى‏شود كه : 1- نرمش و اخلاق نيك، يك هديه الهى است، كسانى كه نرمش ندارند،از اين موهبت الهى محرومند; 2- افراد سنگ‏دل و سخت‏گير نمى‏توانند مردم‏دارى كنند، و به جذب‏نيروهاى انسانى بپردازند; 3- رهبرى و مديريت صحيح با جذب و عطوفت همراه است; 4- بايد دست‏شكست‏خوردگان در جنگ و گنهكاران شرمنده را گرفت وجذب كرد (با توجه به اين كه شان نزول آيه مذكور در موردندامت فراريان مسلمان در جنگ احد نازل شده است); 5- مشورت با مردم از خصلت‏هاى نيك و پيوند دهنده است كه موجب‏انسجام مى‏گردد.
پيامبر اسلام (ص) علاوه بر اين كه ارزش‏هاى اخلاقى را بسيار ارج‏مى‏نهاد، خود در سيره عملى‏اش مجسمه فضايل اخلاقى و ارزش‏هاى والاى‏انسانى بود، او در همه ابعاد زندگى با چهره‏اى شادان و كلامى‏دلاويز با حوادث برخورد مى‏كرد.

به عنوان مثال، درتاريخ آمده‏است:در سال نهم هجرت هنگامى كه قبيله سركش طى بر اثر حمله‏قهرمانانه سپاه اسلام شكست ‏خوردند، عدى بن حاتم كه از سرشناسان‏اين قبيله بود به شام گريخت، ولى خواهر او كه «سفانه‏» نام‏داشت‏ به اسارت سپاه اسلام درآمد.
سفانه را همراه ساير اسيران به مدينه آوردند و آنان را درنزديك مسجد در خانه‏اى جاى دادند، روزى رسول خدا (ص) از آن‏اسيران ديدن كرد، سفانه از موقعيت استفاده كرده و گفت: «يا محمد هلك الوالد و غاب الوافد فان رايت ان تخلى عنى، و لا تشمت ‏بى احياء العرب، فان ابى كان يفك العانى، و يحفظ الجار، و يطعم‏الطعام، و يفشى السلام، و يعين على نوائب الدهر;
اى محمد!پدرم (حاتم) از دنيا رفت، و نگهبان و سرپرستم (عدى) ناپديد شدو فرار كرد، اگر صلاح بدانى مرا آزاد كن، و شماتت و بدگويى‏قبيله‏هاى عرب‏ها را از من دور ساز، همانا پدرم (حاتم) بردگان‏را آزاد مى‏ساخت، از همسايگان نگهبانى مى‏نمود، و به مردم غذامى‏رسانيد، و آشكارا سلام مى‏كرد، و در حوادث تلخ روزگار، مردم‏را يارى مى‏نمود.»
پيامبر اكرم (ص) كه به ارزش‏هاى اخلاقى، احترام شايان مى‏نمود، به‏سفانه فرمود: «يا جارية هذه صفة المؤمنين حقا، لو كان ابوك مسلما لترحمناعليه; اى دختر! اين ويژگى‏هايى كه برشمردى، از صفات مؤمنان‏راستين است، اگر پدرت مسلمان بود، ما او را مورد لطف و رحمت‏قرار مى‏داديم.» آنگاه پيامبر (ص) به مسؤولين امر فرمود:«خلوا عنها فان اباها كان يحب مكارم الاخلاق; اين دختر را به‏پاس احترامى كه پدرش به ارزش‏هاى اخلاقى مى‏نمود، آزاد سازيد.».

صفحات: 1· 2

امام موسی کاظم (ع): هر که می‌خواهد قویترین مردم باشد بر خدا توکل کند

اصولا رسول اكرم(ص) و ائمه(عليهم السلام) طبق رواياتى كه داريم قبل ‏از اين عالم انوارى بوده‏اند در ظل عرش و در انعقاد نطفه و طينت از بقيه مردم‏امتياز داشته‏اند.»

حضرت امام خمينى ضمن بيان مطلب فوق افزوده‏اند:

«ومقاماتى دارند الى ماشاء الله چنانكه در روايات معراج جبرئيل عرض مى‏كند:

… هرگاه كمى نزديكتر مى‏شدم، سوخته بودم.

با اين فرمايش كه … ما با خداحالاتى داريم كه نه فرشته مقرب آن را مى‏تواند داشته باشد و نه پيامبر مرسل.اين‏جزء اصول مذهب ماست كه ائمه(عليهم السلام) چنين مقاماتى دارند.

چنانكه به حسب روايات اين مقامات معنوى براى حضرت زهرا(ع) هم هست.»

پيشوايان شيعه تمام عمر خويش را صرف بسط احكام و اخلاق و عقايد نمودند و تنهاهدف و مقصدشان نشر احكام خدا و اصلاح و تهذيب بشر بوده، نورشان از بسيط خاك تاآن سوى افلاك و از عالم ملك تا آن سوى ملكوت اعلى پرتوافشانى كرده و مى‏كند.

در اين مختصر با استفاده از رهنمودهاى معصومين(عليهم السلام) و علماى بزرگواردر محضر درخشان‏ترين سيماى نورانى از تبار امام كاظم(ع) و آفتاب خطه خراسان‏مى‏نشينيم و از اخلاق امام هشتم، هشت درس فرا مى‏گيريم.

دستت نمى‏رسد كه بچينى گلى ز شاخ بارى به پاى گلبن ايشان گياه باش

1- عبادت و نيايش

امام خمينى مى‏نويسد:

فرموده ائمه(عليهم السلام) كه: «عبادت ما عبادت احرار است كه فقط براى حب خداست، نه طمع به بهشت‏ يا ترس ‏از جهنم است‏»
از مقامات معمولى و اول درجه ولايت است. از براى آنها در عبادات حالاتى است كه‏ به فهم ما و شما نمى‏گنجد.

و در جاى ديگر مى‏فرمايد: شما خيال مى‏كنيد گريه‏ هاى ‏ائمه طاهرين(عليهم السلام) و … براى تعليم بوده و مى‏خواسته ‏اند به ديگران‏ بياموزند؟

آنان با تمام آن معنويات و مقام شامخى كه داشتند از خوف خدامى‏گريستند و مى‏دانستند راهى كه در پيش دارند پيمودنش چه قدر مشكل و خطرناك‏است.

صفحات: 1· 2

توصیه‌های حضرت آیت‌الله العظمی محمدتقی بهجت‌(ره) را از کتاب «برگی از دفتر آفتاب» در باب زیارت امام رضا(ع) ذکر می کنیم:

1- زیارت شما قلبی باشد. در موقع ورود اذن دخول بخواهید، اگر حال داشتید به حرم بروید. هنگامی که از حضرت رضا علیه‌السلام اذن دخول می‌طلبید و می‌گویید:
«أأدخل یا حجة الله: ای حجت خدا، آیا وارد شوم؟»
زیارت امام رضا علیه‌السلام از زیارت امام حسین علیه‌السلام بالاتر است، چرا که بسیاری از مسلمانان به زیارت امام حسین علیه‌السلام می‌روند. ولی فقط شیعیان اثنی عشری به زیارت حضرت امام رضا علیه‌السلام می‌آیند.

2- به قلبتان مراجعه کنید و ببینید آیا تحولی در آن به وجود آمده و تغییر یافته است یا نه؟ اگر تغییر حال در شما بود، حضرت علیه‌السلام به شما اجازه داده است. اذن دخول حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام گریه است، اگر اشک آمد امام حسین علیه‌السلام اذن دخول داده‌اند و وارد شوید.

3- اگر حال داشتید به حرم وارد شوید. اگر هیچ تغییری در دل شما به وجود نیامد و دیدید حالتان مساعد نیست، بهتر است به کار مستحبی دیگری بپردازید. سه روز روزه بگیرید و غسل کنید و بعد به حرم بروید و دوباره از حضرت اجازه ورود بخواهید.

4- بسیاری از حضرت رضا علیه‌السلام سؤال کردند و خواستند و جواب شنیدند، در نجف، در کربلا، در مشهد مقدس،- هم همین طور - کسی مادرش را به کول می‌گرفت و به حرم می‌برد. چیزهای عجیبی را می‌دید.

5- ملتفت باشید! معتقد باشید! شفا دادن الی ماشاءالله به تحقق پیوسته. یکی از معاودین عراقی غده‌ای داشت و می‌بایستی مورد عمل جراحی قرار می‌گرفت. خطرناک بود، از آقا امام رضا(ع) خواست او را شفا بدهد، شب، حضرت معصومه علیهاالسلام را در خواب دید که به وی فرمود: «غده خوب می‌شود. احتیاج به عمل ندارد!» ارتباط خواهر و برادر را ببینید که از برادر خواسته، خواهر جوابش را داده است.

صفحات: 1· 2

سده‌ی چهارم هجری به واسطه‌ی وجود مردی بزرگ، فتح‌‌الفتوح تاریخ شیعی است زیرا که او توانست «دایرةالمعارف جامعی» از معارف اسلامی را تدوین کند که نزدیک به پنجاه سال، پرچمدار عرصه‌‌های علمی، فکری و فرهنگی مسلمین گردد. سرانجام کار به جایی رسید که دوست و دشمن زبان به تمجید او گشودند و قلم به تعریف او برگرفتند، این انسان بزرگ کسی نیست جز شیخ مفید.
متن ذیل بخشی از پیام حضرت آیت‌الله خامنه‌ای دام‌ظله به کنگره هزاره شیخ مفید است که در تاریخ ۱۳۷۲/۰۱/۲۸ صادر شده است:

هزار سال پیش از این، در یکی از روزهای پر حادثه‌ی بغداد، میدان «اشنان»، بر مردمی که به خاطر واقعه‌یی غم‌انگیز در آن انبوه شده بودند تنگ آمد. و هزاران چشم بر مردی که مرگش حادثه‌یی بزرگ بود، گریست. و دهها هزار نفر بر جنازه‌ی انسان والایی نماز گزاردند که پنجاه سال، چون مشعلی تابناک، بخش گسترده‌یی از جهان اسلام را با دانش و معرفت خود، روشن ساخت، و در کرانه‌ی دجله‌ی بغداد، دجله‌ی دیگری از علم و معرفت به راه انداخته بود. تندباد حوادث تلخ و خونین در پایتخت عباسی و طوفان تعصبها و بد دلیها نتوانسته بود چراغ علم و عملی را خاموش سازد که به شجره‌ی زیتونه‌ی علوم قرآن و معارف اهل‌بیت (علیهم‌السّلام)، متصل گشته و با مصباح خِرَد بشری تلألؤ یافته بود. و خار و خاشاک کج‌فهمیها و بدسگالیها نتوانسته بود در برابر آن شطّ خروشانی سدّ گردد که فقه و کلام و عقل و نقل را در بستر پر فیضش به سرزمینهای حاصلخیز رسانیده بود.

صفحات: 1· 2

دراین میان شاگردان  آیت الله محمدی ری شهری از جمله افرادی بوده که بارها محضر آن عارف کامل را درک کرده و جلوه های متنوعی از این دیدارها را در کتاب «زمزم عرفان» جمع آوری  کرده  است همین بهانه ای شد تا  با او درباره این عالم ربانی گفت وگو کنیم.

صفحات: 1· 2

درس اخلاق

علامه می‌فرمود:

«درس اخلاق، گفتنی نیست، عمل است.»

- زیارت اهل قبور
علامه هر شب جمعه به زیارت اهل قبور می‌رفت و معتقد بود:

«رفتن به قبرستان در سازندگی انسان مؤثر است.»

- اثر سوء عصبانیت
حجت الاسلام و المسلمین فاطمی‌نیا به نقل از علامه می گوید:

«گاهی یک عصبانیت، بیست سال انسان را به عقب می‌اندازد.»

- مهم‌‌ترین وظیفه انسان
علامه می‌فرماید:

«ما بزرگ‌ترین و مهم‌ترین کاری که در عالم داریم و هیچ کاری از اطوار و شئون زندگی ما مهم‌تر از آن نیست، اینست که خودمان را درست بسازیم.»

- والدین
آیت الله امجد نقل می‌کنند:

شخصی به مرحوم علامه عرض کرد: «با این پدر و مادرهای پر توقع چه کنیم؟ ایشان فرمودند:

« غیبت پدر و مادرها را نکنید!»

صفحات: 1· 2

آیت الله خوشوقت رحمةالله علیه

گناه و معصیت دل را خراب می­کند. مرکز ایمان، دل انسان است.گناه ایمان را پایین می­آورد، از بین می­برد، لذا صفات بد در دل انسان نشأت پیدا می­کند، اما اگر تقوا را مراعات کردیم و گناه نکردیم دل رو به آبادانی می­گذارد، صفات خوب در آن رشد می­کند و صفات بد از بین می­رود، لذا ملاک آبادی دل و قلب تقوا و اطاعت فرمان خداست.

به اسماء مبارکه باید احترام گذاشت. میرزا ابوالقاسم یزدی(رحمه الله) کیسه ای به همراه داشتند و هر وقت در کوچه و بازار ورقی را که اسماء مبارکه روی آن بود می دیدند بر می داشتند و در کیسه می اندختند و حتی در منزل جستجو می کرد اسماء جلاله و اسماء مبارکه اهل بیت(علیهم السلام) را جدا می گذاشتند.

چه بسا که احترام و تجلیل از یک اسم، باعث برکات و توفیقات زیادی شود. کسانی که اسماء مبارکه را با احترام ذکر نمی کنند، منبرشان نور ندارد.

شخصی به واعظی گفته بود بگو: حضرت علی اکبر علیه السلام نگو علی اکبر. بعضی که روضه می خوانند رعایت ادب را نمی کنند و می گویند: «زینب بیچاره» ،بلکه بیچاره خود اوست که حرمت بزرگان و مقربان درگاه الهی را حفظ نمی کند.

وقتی «نظّام رشتی» می خواستند اسم حضرت زینب(سلام الله علیها) را ببرند با صدایی رسا و قوی می گفتند: عقیله ی بنی هاشم، دُخت کبرایِ امیرالمؤمنین، مجلله بی بی، زینب کبری علیهاالسلام.

وقتی اسم ائمه اطهار (علیهم السلام) را می نویسی (ع) یا (ص) ننویس بلکه کاملا «علیه السلام» یا «صلی الله علیه و آله و سلم» را بنویس.

* منبع: کتاب آداب الطلاب - شاکر برخوردار فرید - ص 427

بنا به روایات رسیده از ائمه اطهار (ع) ذکر و نشر فضایل امیرالمومنین علی (ع) دارای آثار و ثمرات اخروی عظیمی می باشد، چنانچه در این باره یحیی بصری می گوید: حدیث کرد ما را محمد بن زکریا جوهری از محمد بن عماره از پدرش از امام صادق(ع) از پدرش امام باقر(ع) و از پدرانش که رسول خدا (ص) فرمودند: خداوند برای برادرم علی بن ابی طالب (ع) فضایل بی شماری قرار داده است؛ هر کس یکی از فضایل او را ذکر کند و اقرار به آن ها داشته باشد خداوند گناهان گذشته و آینده او را می آمرزد، هر چند با گناه جن و انس به جهان دیگر وارد شود؛ هر کس یکی از فضایل علی بن ابی طالب را بنویسد، تا هنگامی که اثری از نوشته باقی است همواره فرشتگان برای او طلب آمرزش می کنند و هر کس به یکی از فضایل او گوش فرا دهد خداوند گناهانی را که از راه شنیدن مرتکب شده است می آمرزد و هر کس به نوشته ای از فضایل او نگاه کند خداوند گناهانی که از راه نگاه کردن انجام داده است می آمرزد. سپس رسول خدا (ص) فرمودند: نگاه کردن به علی بن ابی طالب عبادت است و ایمان هیچ بنده ای جز به دوستی او و بیزاری از دشمنانش پذیرفته نمی شود.

منابع:

1-سید محمد حسینی عاملی، الاثناء العشریه: 62.

2- قاضی نورالله مرعشی. احقاق الحق، ج5: 130.

3- علامه مجلسی، بحارالانوار، ج38: 196.

4- صابری یزدی. هزار حدیث در فضایل امام علی (ع): 49.

هنوز پنجاه سال از غروب خورشيد رسالت نگذشته است كه غاصبان ، سلطنت را به جاى نبوت ، و يزيد را به جاى محمد (ص ) مى نشانند.

بلايى بزرگ دامن گير جامعه اسلامى شده و كار به جايى رسيده است كه سرنوشت جهان اسلام در دست يزيد هوسبار قرار گرفته است . همان يزيدى كه زشت ترين واژه ها از توصيف چهره كريه او ناتوانند.

درد ناكترين از همه انكه ، از حسين (ص ) مى خواهند تا ان جز ثومه فساد و طغيان را به عنوان جانشين پيامبر به رسميت بشناسد. از عصاره عصمت ، لنگرگاه افلاك ، نقطه پرگار زمين و زمان ، مركز دايره امكان ، از همو كه قلبش ‍ فرودگاه ملائك است ، براى ننگين ترين لكه تاريخ و زشت ترين كلمه قاموس ‍ بشريت ، بيعت مى خواهند. از حسين (ص ) مى خواهند تا با دست عصمت ، الوده ترين دست روزگار را به نشانه تاييد بفشارد.

فرماندار وقت مدينه ماموريت يافته است تا از زاده زهرا براى فرزند لاابالى معاويه راى اعتماد بگيرد. دست بيعت حسين يا سر بريده او، همان دو ارمغانى است كه يزيد يكى از آنها را از مدينه خواسته است .

اكنون ديگر براى حسين (ص ) مدينه جاى ماندن نيست ، بايد كاروان و قافله شهادت محملها را بر بندد و صاحبان اصلى مدينه الرسول از مدينه و رسول خدا حافظى كنند.

امير قافله ، با ياران وفادار خويش از شهر بيرون مى آيد و در حاليكه خطر هر لحظه او را تهديد مى كند. اهنگ مكه دارد. گويى موسى بن عمران است كه با تعقيب فرعونيان و قبطيان از مصر بيرون آمده است لذا ايه اى از قرآن را زمزمه مى كند كه روايتگر هجرت موسى (ص ) است :

و خرج منها خائفا يترقب قال رب نجنى من القوم الظالمين

كاروانيان در طى شش شبانه روز، بيابانهاى سوزان بين مدينه و مكه را پشت سر نهاده و به حريم كعبه پناهنده مى شوند تا ان وادى ايمن را پايگاه امر به معروف و نهى از منكر، و جايگاه اعلام برائت از ستم و بى عدالتى قرار دهند، ولى حراميان روزگار كه با خدا نيز اعلام جنگ كرده اند نه احترام خون خدا و نه حريم خانه خدا هيچيك را نمى فهمند و عزم شكستن حريم حرم نموده و در خانه امن خدا قصد ريختن خون خدا كرده اند.

صفحات: 1· 2

خمس- عربی و به معنای یک پنجم - یکی از انواع مالیات های اسلامی است که شیعیان بدان معتقدند و به منظور رفع مشکلات مالی امت اسلامی و توزیع عادلانه ثروت و تقویت بنیه مالی حکومت اسلامی وضع شده است و از این رو پرداخت خمس یکی از امور بسیار سفارش شده در دین مبین اسلام و گفتار ائمه اطهار (علیه السلام) می باشد، چنانچه امام رضا (علیه السلام) در پاسخ به یکی از تاجران فارس که خود را پیروان ایشان می دانست طی نامه ای نوشتند:

بسم الله الرحمن الرحیم

همانا خدا وسعت دهنده و کریم است. درباره عمل و کار، ضامن ثوابست و در تنگنا، ضامن غم و اندوه. هیچ مالی حلال نیست جز از راهی که خدا آن را حلال کرده و خمس موجب کمک ماست بر دین و خانواده و پیروان ما و آنچه می بخشیم و آبرویی که می خریم از کسانی که از قهر و خشمشان می هراسیم. پس آن را از ما دریغ مدارید و تا می توانید خود را از دعای ما محروم نکنید؛ زیرا دادن خمس کلید روزی شما و مایه پاک شدن گناهان شماست و چیزی است که برای روز بیچارگی خود آماده می کنید و همانا مسلمان کسی است که به عهدی که خدا با او کرده وفا کند، مسلمان آن نیست که با زبان بپذیرد و با دل مخالفت کند.

منابع:

1- کلینی. کافی، ج1: 547.

2- محسن عقیل. گزیده ای از سخنان گهربار امام رضا (ع): 242.

و کوهی از گناه

سُر می خورد

از روی شانه هایت بر زمین!

شاید راز

سجده های طولانی

این است!

(1)
ابن قیاما نامه ای کنایه آمیز به امام رضا(ع) نوشته بود. گفته بود: تو چه امامی هستی که فرزند نداری؟
حضرت با ناراحتی جواب داده بود: « تو از کجا می دانی که من فرزندی نخواهم داشت. به خدا شب و روز نمی گذرد جز این که خداوند به من پسری عنایت خواهد کرد که به سبب او میان حق و باطل را جدایی می دهد»1

(2)
وقتی امام جواد(ع) به دنیا آمد، امام رضا(ع) فرمود: «حق تعالی فرزندی به من عطا کرد که هم چون موسی بن عمران دریاها را می شکافد و مثل عیسی بن مریم خداوند مادرش را مقدس گردانیده و او طاهر و مطهر آفریده شده» آن وقت مرثیه فرزندش را خواند و گفت: «این کودک به جور و ستم کشته خواهد شد و اهل آسمان ها برایش گریه خواهند کرد، خدای متعال بر دشمن و قاتل او غضب خواهد کرد؛ آنها بعد از قتل او بهره ای از زندگی نخواهند برد و به زودی به عذاب الهی واصل خواهند شد.»
آن شب که امام جواد(ع) به دنیا آمد، امام رضا(ع) تا صبح در گهواره با او سخن می گفت…
مشهور است که رنگ صورت آن حضرت گندم گون بود. قد بلندی داشت و نقش روی انگشترش «نعم القادرالله» بود.2

(3)
ابویحیی صنعانی می گوید: در مکه به محضر امام رضا(ع) شرفیاب شدم. دیدم حضرت موز پوست می کنند و در دهان فرزندشان ابوجعفر(امام جواد(ع) می گذارند. عرض کردم: این همان مولود پرخیر و برکت است؟
فرمود: آری. این مولودی است که در اسلام، مانند او و برای شیعیان ما، بابرکت تر از او زاده نشده است.3

صفحات: 1· 2

وضو نور است و تداوم آن، باعث ارتقا به عالم قدس‌ خواهد شد. گاهی وضو گرفتن برای خیلی از ما ناخوشایند و سخت است بعضی وقت‌ها با خود می‌گوییم کاش می‌شد نماز را بی وضو خواند مخصوصا در فصل سرما دشواری آن به نظرمان چند برابر می‌شود. اما اگر کمی در مورد وضو و تأثیرات مثبت آن بر روی روح و جسم‌مان بیشتر آگاه شویم شاید ترجیح بدهیم که همیشه با وضو باشیم.

آثار وضو از نظر دنیوی، بهداشتی و معنوی

از جمله آثار دنیوی دائم الوضو بودن این است که سبب طول عمر، برآورده شدن حاجت، زیادی رزق، سبب از بین رفتن غم و غصه، فرو نشاندن غضب و خیلی از موارد دیگر می‌شود.

یکی دیگر از خواص وضو مربوط به سلامت جسم، بدن و بهداشت است، زیرا بدنی که روزی حدّاقل سه مرتبه تمیز شسته شود به مراتب سالم‌تر از بدنی است که شسته نشود، انسانی که روزی چندین بار چهره خود را با آب وضو می‌شوید بسیار شاداب‌تر و با نشاط تر از کسی است که با وضو و نماز سر و کار ندارد.

بر همین منظور دانشمندان برای وضو و غسل فوائد فراوانی بیان کرده‌اند که یکی از این موارد این است که وضو و غسل باعث به وجود آمدن تعادل از دست رفته رگ‌های سمپاتیک رگ‌های محرّک می‌شود و مواردی از این قبیل در تحقیقات علمی زیاد است.

صفحات: 1· 2

اگر قرار باشد در یک مهمانی شرکت کنیم، طبیعتاً شب زودتر به خانه می‌رویم، لباس مناسب می پوشیم، خود را خوشبو می کنیم و… هر چقدر مهمانی مهم تر و میزبان مهم تر و عزیزتر باشد، آمادگی ما بیشتر و حساسیت ما نیز بیشتر خواهد بود.

صدای قدم‌های ماه عزای اشرف اولاد آدم به گوش می‌رسد، ماه سفره ماتم حضرت اباعبدالله(ع)؛ پس هر کسی که خود را نوکر و ارادتمند به ایشان می‌داند، باید روحا و جسما محیای ورود به ماه ماتم آن حضرت کند.

برای این آمادگی باید مقدماتی فراهم شود. اولین آن، معرفت به محرم و صاحب محرم است. باید به تفکر و مطالعه بیشتر در این زمینه‌ها پرداخت، تا به واسطه اندیشیدن در معارف عاشورا و حضرت سید‌الشهدا(ع) و شهدای کربلا و نیز بهره‌مندی از کتب معتبر بزرگان و علما، کسب معرفت نمود. تا وقتی که این معرفت وجود نداشته باشد، آدمی خود را آنچنان که در شأن محرم و صاحب آن است آماده نمی‌کند.

چه باید کرد؟

۱- مداقه و مطالعه و تفکر بیشتر در مقام و منزلت حضرت ابا عبدالله(ع) و شهدای کربلا.

۲- تفکر و مطالعه در زمینه اهداف، رسالت ها و پیامدهای عاشورا و درس های جاویدان آن.

۳- برداشتن ختم روزانه زیارت عاشورا (تا روز عاشورا هر روز زیارت عاشورا را بخوانیم و در مضامین بلند آن تفکر و مداقه کنیم).

۴- دعا و توسل به اهلبیت(ع) در مورد عنایت ویژه ایشان در عزاداری کردن خالصانه، با معرفت و مناسب شأن اهلبیت (ع).

۵- مراقبت اعضا و جوارح و بلکه روح و قلب از آلوده نشدن به گناهان و حتی مکروهات.

صفحات: 1· 2

در پی عمل جراحی رهبر معظم انقلاب اسلامی روز سه‌شنبه حضرت آیت‌الله جوادی آملی به عیادت رهبر انقلاب رفتند و برای سلامتی کامل ایشان دعا کردند. آیت الله جوادی املی ضمن آرزوی سلامی در دعای خطاب به رهبر انقلاب فرمودند : “اللهم منّ علینا بشفائکم “

به این بهانه بر آن شدیم تا مختصر توضیحی در این خصوص ارائه دهیم:
۱-حضرت امیر(ع) در جائی فرموده‌اند که ما امیران و فرماندهان کلام هستیم…. (نحن الامراء الکلام…..). کلام جمع کلمه است و کلمه همان چیزی است که به واسطه آن معنا و مفهومی ردوبدل می‌شود. امیر یعنی فرمان دهنده و امر کننده حال اگر کسی امیر کلام و کلمه بود هرکجا که این کلام و کلمه خواست حرکت کند و معنائی را منتقل سازد از او دستور می‌گیرد.

اگر کسی حرفی و کلمه‌ای را بیان کرد که مهمل بود و معنائی نداشت او از زیر سیطره امر امیر بیان خارج‌شده و به‌عبارت‌دیگر از ولایت او سرباز زده است، چراکه امیر کلام اوست و اگر کسی بخواهد کلامی بگوید که مفید معنائی باشد باید در زیر لوای ولایت و امارت او این کار را انجام دهد و اگر از این تولی سرباز زند حرف او جز مشتی مهملات چیزی نخواهد بود.

بنابراین، گویندگان، تنها زمانی حرف بامعنا و کلام مبتنی بر معنی را بیان می‌دارند که؛ ولایت صاحب اصلی و فرمانده حقیقی کلام را بپذیرند و به دستورات او کلام را منتقل سازند چراکه او که بی‌شک صادق عرصه بیان است؛ فرمود عنان کلام به دست ماست.

۲-در نظامات سیاسی دو نوع و دو روش اداره امور وجود دارد اول روش توکیل و دوم روش تولی؛ درروش اول عده‌ای جمع شده و به یک تصمیم واحد برای اداره امور می‌رسند و سپس از میان خود فردی و یا افرادی را به‌عنوان نماینده و وکیل انتخاب می‌کنند و به ایشان می‌گویند که اولاً: ما به این نتیجه رسیدیم که جامعه را این‌گونه اداره کنیم و دوما: شما در اداره جامعه با این روشی که ما به آن رسیدیم وکیل ما هستید و باید جامعه را آن‌گونه که ما می‌خواهیم از طرف ما اداره کنید. این روش اداره هر جامعه‌ای بر مبنای وکالت است (آنچه در غرب و بیشتر جوامع دموکراتیک امروزی شاهد هستیم ازاین‌دست هست) .

صفحات: 1· 2

می خواستم از منزل بیرون بیایم . جلو رفتم تا از حضرت رضا علیه السلام خداحافظی کنم.

- به امام عرض كردم: مرا از دعای خیرتان فراموش نکنید.

- [امام فرمود:] آیا گمان می کنی تو را فراموش می کنم؟

سؤال امام ، فکرم را مشغول کرد. با خودم گفتم ، امام حتماً برای شیعیانش دعا می کند.من هم که از شیعیان امامم! پس مرا هم دعا می کند … صدایم را صاف کردم و پاسخ دادم :

- نه شما مرا فراموش نمی کنید!

-[امام فرمود:] از کجا این را دانستی ؟

- من شیعه شما هستم . یقیناً شما برای شیعیان دعا می کنید.

امام برداشت مرا تأیید کرد. فهمیدم که امام ، ما شیعیان را از دعای خیرش فراموش نمی کند . وقتی می خواستم خداحافظی کنم ، امام فرمود: « هر وقت می خواستی بدانی که نزد من چه جایگاهی داری ، نگاه کن ببین من نزد تو چه جایگاهی دارم . »

اصول كافی ، ج 2 ، ص 652 ، ح 4 .

صفحات: 1· 2

بسیاری از بزرگان انجام کارهای نیک را در دستور کار خود داشتند و بسیاری از آنها به طور مخفیانه و دور از چشم دیگران آن را انجام می دادند چرا که انجام عمل نیک معامله با خدای یکتاست.
امام رضا علیه السلام در مورد انجام کار خوب می فرمایند:
کار خوب کامل نمی شود مگر به سه خصلت:
1- زود انجام دادن آن
2- کوچک شمردن آن
3- و پنهان داشتن آن،
پس هنگامی که در آن عجله کنی ان را خوب و گوارا ساخته ای و هنگامی که آن را کوچک می شمری آن را با عظمت خواهی کرد و هنگامی که پنهان می نمایی آن را کامل خواهی کرد(فقه الرضا ص 374)

اگر قدری توجه کنیم درمی یابیم که خدا لطف و مهربانی اش را بی آنکه بگوید فلان بنده خطاکار است یا درستکار برهمگان نازل می کند و نعمتهایش را در سرتاسر هستی گسترانیده است.به عنوان نمونه فرصت زندگی و نفس کشیدن در این جهان هستی یکی از نعمتهای بزرگ خداوند است که شامل همه بندگان است و کسی نمی تواند حتی شکر همین نعمت را به جای آورد ؛پس چه نیکوست خدا را نه به خاطر بهشت و جهنم که به خاطر خود خدا بپرستیم.
امام رضا علیه السلام با اشاره به نعمت های الهی می فرمایند:
اگر خداوند مردم را به وسیله بهشت و جهنم نمی ترسانید باز هم بر آنها لازم بود که از او اطاعت کنند و او را نافرمانی نکنند،زیرا به آنها تفضل و نیکی کرده و بدون اینکه (عملی انجام داده باشندو )استحقاق آن را داشته باشند ،نعمت هایش را در اختیار آنها قرار داده است.

عیون اخبار الرضا ج2 ص 180

1- زیارت شما قلبی باشد. در موقع ورود اذن دخول بخواهید، اگر حال داشتید به حرم بروید. هنگامی که از حضرت رضا علیه السلام اذن دخول می‌طلبید و می‌گویید:

«أأدخل یا حجة الله: ای حجت خدا، آیا وارد شوم؟»

به قلبتان مراجعه کنید و ببینید آیا تحولی در آن به وجود آمده و تغییر یافته است یا نه؟ اگر تغییر حال در شما بود، حضرت علیه السلام به شما اجازه داده است. اذن دخول حضرت سیدالشهداء علیه السلام گریه است، اگر اشک آمد امام حسین علیه السلام اذن دخول داده‌اند و وارد شوید.

اگر حال داشتید به حرم وارد شوید. اگر هیچ تغییری در دل شما به وجود نیامد و دیدید حالتان مساعد نیست، بهتر است به کار مستحبی دیگری بپردازید. سه روز روزه بگیرید و غسل کنید و بعد به حرم بروید و دوباره از حضرت اجازه ورود بخواهید.

2- زیارت امام رضا علیه السلام از زیارت امام حسین علیه السلام بالاتر است، چرا که بسیاری از مسلمانان به زیارت امام حسین علیه السلام می‌روند. ولی فقط شیعیان اثنی عشری به زیارت حضرت امام رضا علیه‌السلام می‌آیند.

3- بسیاری از حضرت رضا علیه السلام سؤال کردند و خواستند و جواب شنیدند، در نجف، در کربلا، در مشهد مقدس،- هم همین طور - کسی مادرش را به کول می‌گرفت و به حرم می‌برد. چیزهای عجیبی را می‌دید.

صفحات: 1· 2

بى گمان ديده گشودن بر آفتاب كارى ناشدنى است، چونان كه پريدن در آسمان بلند.

شناخت خدايى مردان برخاسته از بوستان عترت، نه براى هر بال بشكسته‏اى شدنى، چه آنان كه بر آفتاب ديده گشوده‏اند جز سايه مژگان خويش نديده و آنها كه در آن آسمان پريده‏اند جز شكسته بال خويش را نيافته‏اند.

با اين همه شايد بتوان ديده بر پرتويى از آفتاب كه بر زاويه‏اى تابيده است دوخت و در آن نشانها از حقيقت نور يافت كه نور، همه يك گوهر است.

با چنين اعترافى به يكى از جنبه‏هاى پند آكنده حيات امام روى مى كنيم و دست كوتاه خويش را به درياى ناشناخته كرانه «خوى ستوده امام» فرو مى بريم تا مرواريدى چند برگيريم و فراروى گذاريم.

عبادت امام

براى آنان كه بودن را مفهومى جز بنده بودن ندانند، پرستش نه يك «تكليف»، بلكه معناى زندگى و راز جاودانگى است. در نگاه آنان خدا پرستيدن نه يك واجب است كه بايد از سر گذراند و برائت ذمه حاصل كرد، بلكه شهيد شيرينى است كه بايد چشيد و در آن روح بودن و ماندن را يافت.

از اين روى، اگر درباره خداپرستى اين گونه كسان كه امام پيشاپيش همه آنان است سخنى گفته شود سخن از «اندازه عبادت» نيست، بلكه سخن از «چگونگي» است. آنان بنده بودن را مايه افتخار، بندگى كردن را مايه سربلندى، و سر فرود آوردن در برابر خواست آشكار و پنهان خداوند را اساس سرافرازى شمردند.

اين معناى سخن هشتمين امام است كه مى گويد: «به بندگى خدا افتخار مى كنم».همين حقيقت است كه بدخواهان او را ناخواسته بر آن مى دارد كه اعتراف كنند او پرستشگرترين همه زمينيان است.

و در ميان همه فرزندان عباس و على(ع) با فضيلت‏تر، پرهيزگارتر، ديندارتر، و شايسته‏ تر از او نديده ‏اند.

صفحات: 1· 2

دعاى مستجاب

1- آل برمك، مخصوصاً يحيى بن خالد بر مكى براى حفظ حكومت و مقام خويش هارون عباسى را وادار كردند تا موسى بن جعفر (ع) را شهيد كرد، بدين سبب امام رضا (ع) در مكه به آنها نفرين كردند، حكومت و مقامشان تار و مار گرديد.

محمد بن فضيل گويد: ابوالحسن رضا (ع) را ديدم، در عرفات ايستاده و دعاى مى‏كرد. بعد سرش را پايين انداخت، (گويى چيزى به قلب مباركش الهام شد) كه وى علت سر به زير انداختن را پرسيدند؟

فرمود: به برامكه نفرين مى‏كردم كه سبب قتل پدرم شدند. خداوند امروز دعاى مرا درباره آنها مستجاب كرد، امام از مكه برگشت، چيزى نگذشت كه در همان سال، هارون بر آنها خشم گرفت وتار و مارشان كرد.(1)

جعفر برمكى شقه شد، پدرش يحيى به زندان رفت، بطورى متلاشى شدند كه مايه عبرت مردم گشتند.

* * *
علم غيب ‏

2- حسن بن على بن وشا از مسافر نقل مى‏كند: با ابوالحسن الرّضا (ع) در «منى» بودم، يحيى بن خالد با گروهى از آل برمك از آنجا گذشتند. امام صلوات الله عليه فرمود: بيچاره‏ها نمى‏دانند در اين سال چه بلايى به سرشان خواهد آمد، بعد فرمود: بدانيد عجيب‏تر از اين آن است كه من با هارون مانند اين دو انگشت خواهم بود، آنگاه دو تا انگشت مبارك را در كنار هم گذاشت. مسافر گويد: والله من معنى اين كلام را نفهميدم مگر بعد از آنكه امام را در طوس در كنار قبر هارون دفن كرديم. (2)

صفحات: 1· 2

امام صادق (ع) می‌فرمایند: «من زرع العداوه، حصد ما بذر»؛ هرکس دشمنی بکارد، همان را که کاشته درو می‌کند. این قانون کلی را هرگز از خاطر نبریم؛ انسان همان چیزی را درو می‌کند که کاشته است. از نگاه اهل بیت علیهم‌السلام، بگومگو و مشاجره به قدری زشت است که چنین افرادی را از شفاعت خود محروم می‌دارند. چرا که آثار مراء بر قلب آن‌قدر مهلک است که توان طی مدارج کمال را از آن سلب می‌کند.

اهل مراء و تخاصم، بعد از تولد به برزخ، عذاب‌های هولناکی را تا روز قیامت تجربه می‌کنند و در روز قیامت که تمام شیعیان چشم امید به شفاعت اهل‌بیت علیهم‌السلام دوخته‌اند، از چنین امتیازی نیز محروم می‌مانند. بنابراین می‌توان گفت که روحیه مراء و خصومت سبب محرومیت انسان از نگاه خداوند و خانواده آسمانی‌اش می‌شود.

وقتی دو نفر با هم به مشاجره می‌پردازند، این مشاجره، قطعاً در روابط عاطفی آنها تأثیر گذاشته و محبت میان آنها را به سمت سردی و سستی سوق می‌دهد، از همین رو به کسانی که مایلند روابط گرم و عمیق خود را با همسر، فرزند، والدین، و افراد دیگر حفظ کنند توصیه می‌کنیم که کاملاً هوشیارانه از روابط خود مراقبت نموده و آن را از قیل و قال، بحث، مشاجره و خصومت در امان بدارند.

یک پدر و مادر آگاه، یک فرزند مؤمن و فهمیده، و یک همسر بهشتی باید قلباً باور کنند که مشاجره و قیل و قال هیچ نتیجه‌ای جز تولید جهنم در زندگی دنیوی و اُخروی آنان نخواهد داشت. بدخُلقی، بدزبانی، تکبر و خشونت، حتی اگر به از هم پاشیدگی کانون خانواده نیز نیانجامد، سبب می‌شود که انسان سلطنت خود را در قلب افراد خانواده از دست داده و گرمای محبت آنان را از خویش دریغ کند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اولین و بزرگترین قربانی هر مشاجره، خود شخص قیل و قال کننده است که در حقیقت با این کار بر علیه خویش عمل نموده است. موضوع جالب اینجاست که شیطان چقدر در این امر بدیهی، باز هم ما را مورد حمله قرار می‌دهد.

کسی که با قیل و قال، درگیری، غُر زدن، مچ گیری، ایراد و… سعی در حفظ محبوبیت و موقعیت خویش دارد به نتیجه‌ای عکس دست یافته و حتماً منفور دیگران خواهد شد نه محبوب آنان.

تنها یک راه برای حفظ محبوبیت وجود دارد و آن رفتاری آمیخته با متانت، گذشت، مهربانی و وقار است. یک مؤمن باید آن‌قدر قدرت پیدا کند که دنیا نتواند او را له نموده و به حقارت بکشاند. کسی که در برابر دنیا زانو نزد، دیگر به قیل و قال و مشاجره نخواهد افتاد. چرا که مراء و مشاجره از ویژگی‌های انسان‌های ضعیف و کوچک است.

سقوط قلب انسان و خسران او در دنیا و آخرت

حضرت علی (ع) می‌فرمایند: «من زرع العدوان، حصد الخسران»؛ کسی که دشمنی می‌کارد، خسران برداشت می‌کند. وقتی دنیا و لذت و شادمانی آن از بین رفت و آخرت به آتش کشیده شد، دیگر سرمایه‌ای برای انسان باقی نمی‌ماند. حماقت اهل تخاصم، صدها بار بیشتر از حماقت کسانی است که دنیا را در لذت گناهان گوناگون سپری می‌کنند و در آخرت به عذاب الهی دچار می‌شوند. چرا که اهل مراء و تخاصم، نه لذت دنیا را می‌چشند و نه لذت آخرت را.

قلب، تنها دارایی هر انسانی است. اضطراب، خشم، گرفتگی، کینه و عداوت، قلب را ساقط نموده و باطن انسان را به آتش می‌کشند. وقتی کسی این تنها دارایی خود را در رحم دنیا از دست داد، دیگر سالم به برزخ متولد نخواهد شد و خسرانی از این عظیم‌تر برای هیچ کس رُخ نخواهد داد.

صفحات: 1· 2

نیایش پرواز روح است به سوی خدا و نمودار کوشش انسان است برای ارتباط با آفریدگار کل هستی، عقل کل، قدرت مطلق و خیر مطلق، چنانچه در این میان گفتار ائمه اطهار (علیه السلام) تاکیدی بر این امر مقدس می باشد به نحوی که در این باره از سدید روایت شده است : به امام باقر (علیه السلام) عرض کردم : کدام عبادت بهتر است ؟
ایشان فرمودند : چیزی نزد خدای عز و جل بهتر از این نیست که از او درخواست شود و از آن چه نزد اوست خواسته شود و کسی نزد خدای عز و جل مغبوض تر نیست از آن کس که از عبادت او تکبر ورزد و سرپیچی کند و از آن چه نزد او است درخواست نکند، و نیز میسر بن عبدالعزیز نقل نموده است: حضرت صادق (علیه السلام) به من فرمودند : ای میسر دعا کن و مگو که کار گذشته است و آن چه مقدر شده همان شود ( و دعا اثری ندارد ) ، همانا نزد خدای عز و جل منزلت و مقامی است که بدان نتوان رسید جز به درخواست و مسئلت ، و اگر بنده ای سکوت نماید و درخواست نکند چیزی به او داده نمی شود ، پس درخواست کن تا به تو داده شود ، ای میسر هیچ دری نیست که کوبیده شود جز این که امید آن رود که بروی کوبنده باز شود، و نیز این امام همام در جایی دیگر بیان داشته اند : هر که از فضل خدای عز و جل درخواست نکند نیازمند و فقیر گردد.

منابع:
1-کلینی. کافی، ج4: 210-212.
2- سعید موحدیان عطار. شفاخانه معنوی: 14.

حضرت محمد (ص) در باب فردی که به زیارت مرقد مطهر امام علی (ع) نایل شود یا به عمران و آبادی قبور سایر ائمه (ع) بپردازد، فرموده اند: یا علی؛ خداوند قبر تو و فرزندانت را قطعه هایی از بهشت قرار داده است و دل های افراد برگزیده و ارجمند از خلق خود را چنان گردانیده که به سوی شما مایل باشند و در راه شما هر سختی و خواری و آزاری را بر خود هموار می سازند و اینان به انگیزه ی تقرب به خداوند و دوستی رسولش، قبرهای شما را آباد می کنند و بسیاری به زیارت آن ها می روند.

ای علی؛ همانا آنان از شفاعت خاص من برخوردارند و بر حوضم (کوثر) وارد خواهند شد و فردای قیامت، زیارت کنندگان من در بهشت خواهند بود.

یا علی؛ بدان، هر کس که قبرهای شما را آباد سازد و بر آن مواظبت نماید، به مانند آن است که سلیمان بن داوود را در ساختن بیت المقدس یاری کرده باشد و هر کس قبور شما را زیارت نماید، پاداش هفتاد حج غیر از حجة الاسلام بدو داده می شود و چون از زیارت برگردد، از گناهان به مانند روزی که زاییده شده است، پاک می گردد.

پس ای علی؛ مژده باد بر تو و دوستان خویش را به نعمت و چشم روشنی به بهشت مژده ده؛ به چیزی که نه چشمی دیده و نه گوشی شنیده. اما وازدگانی از مردم، زائران قبرهای شما را به دلیل زیارتشان نکوهش می کنند و همانا آنان بدترین افراد ملت من می باشد که به شفاعت من نایل نخواهند آمد و بر حوضم وارد نخواهند شد.

منابع:
1- شیخ طوسی. تهذیب الاحکام، ج6: 22.
2- آسوده. هشدارهای غیبی: 484.

شب اول

از جمله ليالى شريفه است و در فضيلت و ثواب عبادت و احياى آن احاديث‏بسيار وارد شده و روايت‏شده است كه آن شب كمتر از شب قدر نيست و از براى آن چند عمل است:

اول غسل است در وقتى كه غروب كرد آفتاب.

دوم احيا آن شب به نماز و دعا و استغفار و سؤال از حق تعالى و بيتوته در مسجد.

سوم آنكه بخواند در عقب نماز مغرب و عشا و نماز صبح و عقب نماز عيد الله اكبر الله اكبر لا اله الا الله و الله اكبر الله اكبر و لله الحمد الحمد لله على ما هدانا و له الشكر على ما اولانا.

چهارم آنكه چون نماز مغرب و نافله آن را خواند دستها را بسوى آسمان بلند كند و بگويد يا ذا المن و الطول يا ذا الجود يا مصطفي محمد و ناصره صل على محمد و آل محمد و اغفر لي كل ذنب احصيته و هو عندك في كتاب مبين پس به سجده برود و صد مرتبه در سجده بگويد اتوب الى الله پس هر حاجت كه دارد از حق تعالى بخواهد كه ان شاء الله تعالى بر آورده خواهد شد و در روايت‏شيخ است كه: بعد از نماز مغرب به سجده رود و بگويد يا ذا الحول يا ذا الطول يا مصطفيا محمدا و ناصره صل على محمد و آل محمد و اغفر لي كل ذنب اذنبته و نسيته انا و هو عندك في كتاب مبين پس بگو صد مرتبه اتوب الى الله.

پنجم زيارت كند امام حسين عليه السلام را كه فضيلت‏بسيار دارد و زيارت مخصوصه اين شب در باب زيارات بيايد ان شاء الله.

ششم ده مرتبه بگويد ذكر يا دائم الفضل را كه در اعمال شب جمعه گذشت.

هفتم بجا آورد ده ركعت نمازى كه در شب آخر ماه رمضان گذشت.

صفحات: 1· 2

آنهائی كه شُوقاً إلَی الله، حُبّاً لله، شُكراً لله عبادت كردند، جائزه را از دست بی دستی خدای سبحان دریافت می كنند و آن هم محبوبیّت است و كرامت را به آنها عطاء می كند؛ وقتی محبوب الهی شدند، هم از گزند دوزخ مصون اند، هم از فیض و فُوز بهشت

ماه مبارك رمضان یك وحدت جمعی دارد ؛ گذشته از اینكه هر روز تكلیف جدا و مستقل دارد و روزه گرفتن اش لازم است ، مجموع این ماه یك وحدت خاصّ دارد كه قرآن كریم از او اینچنین یاد كرده است : مَنْ شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهرَ فَلیَصُمْهُ (1). كسی كه در ماه مبارك رمضان شاهد و حاضر بود و مسافر بود ، این شهر را ، این ماه را روزه بگیرد . لذا وظائف خاصّی برای شب هاست ؛ دستورهای مخصوصی برای روزهاست ؛ این وحدت جمعی ماه مبارك رمضان با فرارسیدن اوّل شوّال ، فطر او فرا می رسد .
بنابراین همانطوری كه هر روز پایانش افطار است ، این ماه هم پایانش افطار است و روز عید فطر افطار این ماه است ؛ این مطلب اوّل .

مطلب دوّم آن است كه این روز را خدای سبحان عید رسمی مؤمنین قرار داد . از دعای نورانی امام سجاد در وداع ماه مبارك رمضان بر می آید ، چنین كه در دعاهای قنوت نماز عید فطر هم بر می آید كه خداوند این روز را عید قرار داد ؛ كه جَعَلتَهُ لِلمُسلِمینَ عِیداً (2)، لِلمُؤمِنینَ عِیداً (3).
مطلب بعدی آن است كه عید به معنای نشاط و سرور نیست ! چون سُروراً عطف بر عید شده است و جدای از اوست . در صحیفة سجادیّه دارد عِیداً وَ سُروراً ؛ این عید گرچه با (یا) استعمال شده است ، ولی اصل اش (واو) ای است نه یائی ! شاید یائی هم اصلاً نباشد ! این عادَ یَعُودُوا است ؛ كه معاد هم از همین لغت است ، و مُعید بودن خدای سبحان هم از همین لغت است . كه عید از عُود و رجوع مجدّد است . خدای سبحان نام مباركی دارد به نام مبداء و مُبدع و نام مبارك دیگرش مُعید است كه او بر می گرداند . یوم عید یوم رجوع إلَی الله است .

صفحات: 1· 2

دعای روزبیست و هفتم ماه رمضان

«اللَّهُمَّ ارْزُقْنِي فِيهِ فَضْلَ لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ صَيِّرْ أُمُورِي فِيهِ مِنَ الْعُسْرِ إِلَى الْيُسْرِوَ اقْبَلْ مَعَاذِيرِي وَ حُطَّ عَنِّيَ الذَّنْبَ وَ الْوِزْرَ يَا رَءُوفاً بِعِبَادِهِ الصَّالِحِين»
اى خدا، در اين روز فضيلت ليلة القدر را نصيب من گردان و تمام‏امور و كارهاى مشكل مرا آسان گردان  و عذرهايم را بپذير، گناهم را محو و نابود ساز، اى رئوف و مهربان در حق صالحان.

شرح دعای روز بيست و هفتم ماه مبارك رمضان در بيان آيت‌ الله مجتهدی تهرانی

آیت‌الله مجتهدی تهرانی در شرح فراز «اللهمّ ارْزُقْنی فیهِ فَضْلَ لَیلَةِ القَدْرِ» می‌گوید: در این بخش از دعا می‌خوانیم، ای خدا، برتری فضیلت شب قدر را روزی‌ام کن!

از این دعا برخی احتمال می‌دهند که شب بیست ‌و هفتم ماه رمضان، شب قدر است. در روایات، راجع به شب قدر اختلافاتی وجود دارد. شیعه اعتقاد دارد که به احتمال قوی شب بیست ‌و سوم، شب قدر است و اعمال بیست ‌و سوم مهم‌ تر از اعمال شب نوزدهم‌ و بیست‌ و یکم است. شب‌های نوزدهم و بیست‌ و یکم، یک غسل مستحبی دارند؛ اما شب بیست ‌و سوم دو غسل دارد. خواندن سوره‌های «دخان»، «روم» و «عنکبوت» در شب بیست ‌و سوم سفارش شده است.
وی می‌افزاید: برادران اهل تسنن به بیست ‌و هفتم اعتقاد دارند و این شب را احیاء نگه می‌دارند و اعمال شب قدر را به جا می‌آورند. شیعه هم البته شب بیست ‌و هفتم احیاء دارد؛ اما تنها در اول شب.
این استاد اخلاق با بیان اینکه برخی قایل به شب قدر بودن شب نیمه شعبان هستند، ادامه می‌دهد: اندازه‌ گیری برنامه‌ های ما اعم از سلامتی، عمر طولانی، رفاه، بلا، گرفتاری و هر پیشامدی در شب قدر اتفاق می‌ افتد. شبی که مورد اختلاف است و حتی برخی، عید فطر را برای آن قائلند.
این عالم ربانی در ادامه اظهار می‌کند: برخی اولیاء، تمام سال را احیاء می‌گرفتند تا آن شب قدر که معلوم نیست چه وقت است را درک کنند.
آیت‌الله مجتهدی تهرانی درباره جایگاه شب قدر تصریح می‌کند: شب قدر بهترین ایام سال است. ملائکه به اذن خدا به روی زمین می‌ آیند تا مقدرات ما را معلوم می‌کنند. ملائکه می‌آیند و دور دل ما می‌گردند؛ اما جای خالی نمی‌بینند که وارد شوند. فرودگاه دل ما برای فرود ملائکه خالی نیست.
وی می‌ افزاید: گوشه‌ ای از آن جای محبت زن و بچه است. گوشه‌ای از آن جای محبت پول، ریاست و علاقه‌ های گوناگون است و به همین دلیل ما فضای خالی در دل نداریم تا ملائکه در آن فرود بیایند.

وی در ادامه در خصوص فراز «وصَیرْ أموری فیهِ من العُسْرِ الی الیسْرِ» می‌گوید: در جمله دوم دعا می‌خوانیم که خدایا امورات من را از سختی به آسانی مبدل کن!‌ غالب مردم گرفتار هستند. گرفتار همسایه بد، عروس بد، داماد بد و گرفتارهای دیگر و در این دعا از خدا می‌خواهیم که این گرفتاری‌ها و سختی‌ها را برای ما به آسانی مبدل کند.

آیت‌الله مجتهدی تهرانی همچنین در توضیح فراز «واقْبَلْ مَعاذیری» اظهار می‌ کند: خدایا عذر من را بپذیر!گاهی کسی از شما غیبت کرده یا در عصبانیت حرفی می‌ زند و عذرخواهی می‌ کند؛ ما هم با این دعا به در خانه خدا می‌ رویم و از او به خاطر کارهایی که انجام داده‌ایم عذرخواهی می‌ کنیم. اگر کودکی از پدرش عذرخواهی کند، پدر منقلب می‌شود حالا که ما از خدا عذرخواهی کنیم، خدا بسیار بیشتر از والدین مهربان است و حتماً می‌ بخشد.

وی با تاکید بر اینکه همیشه از خدا عذرخواهی کنید، در شرح بخش پایانی دعا می‌ گوید: در آخر دعای روز بیست ‌و هفتم ماه رمضان می‌خوانیم «وحُطّ عنّی الذّنب والوِزْرِ یا رؤوفاً بِعبادِهِ الصّالِحین» یعنی، خدایا گناهانم را محور کن! ای خدایی که به بندگان صالحت مهربانی! مهربانی خدا بسیار زیاد است. آدم هرگاه رو به خدا عذرخواهی می‌ کند، خدا او را می‌ پذیرد ولو اگر یک عمر نا اهل باشد. در گذشته جوان‌های منحرفی بودند که در ایام محرم، امام حسین (ع) از آنها دستگیری می‌ کرد و در آخر محرم تمام گناهان خود را ترک می‌ کردند. در شب‌های تاریک و در خلوت و تنهایی با خدا صحبت و از او عذرخواهی کنید. خدا دست شما را می‌گیرد و اصلاح می‌شوید.

التماس دعا

پاسخ:
حروف اذکار مانند یک شبح اند اما حقیقت و روح ذکر تعداد آن است که (الحروف اشباح و الاعداد ارواح). برای روشن شدن موضوع نکته ای بسیار مهم از کتاب هزار و یک نکته حضرت علامه حسن زاده می خوانیم:

(معنی: اعداد ارواح و حروف اشباح هستند، و تعداد هر ذکر مانند دندانه های یک کلید است، اگر آن دندانه ها کم یا زیاد شوند در باز نمی شود، و زیادی بر تعداد ذکر اسراف و کم کردن از تعداد ذکر اخلال است.)

دعای روزبیست و پنجم ماه رمضان
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي فِيهِ مُحِبّاً لِأَوْلِيَائِكَ وَ مُعَادِياً لِأَعْدَائِكَ مُسْتَنّاً بِسُنَّةِ خَاتَمِ أَنْبِيَائِكَ يَا عَاصِمَ قُلُوبِ النَّبِيِّين‏
اى خدا، مرا در اين روز محب دوستانت و عدو دشمنانت قرار ده و در راه و روش به طريقه و سنت خاتم پيغمبرانت بدار، اى عصمت بخش دلهاى پيغمبران.

آیت‌ الله مجتهدی تهرانی در شرح فراز «اللّهمّ اجْعَلْنی فیهِ محبّاً لأوْلیائِکَ ومُعادیاً لأعْدائِکَ» می‌ گوید: خدایا کاری کن تا در ماه رمضان، خوبان را دوست بدارم و دشمن دشمنانت باشم!
در مورد خودم، عملی که به من امید می‌ دهد تا در قیامت جزو نجات‌ یافتگان باشم، این است که خوبان و اشخاص با تقوا را دوست دارم و از بی‌تقوایان بیزاری می‌جویم.
وی تأکید می‌ کند: اگر پسرتان بی‌ تقواست و نماز نمی‌ خواند، نباید او را دوست داشته باشید، حدیث است که به حقیقت ایمان نمی‌ رسید، مگر آنکه نزدیک‌ ترین خویشان خود را برای خدا دوست نداشته باشید، چون متدین نسبت و دورترین افراد را برای اینکه متدین است، دوست داشته باشید.
این استاد اخلاق در ادامه با بیان حدیثی دیگر، اظهار می‌کند: امام باقر (ع) به شخصی فرمودند: «اگر اراده کردی که بفهمی بهشتی و یا جهنمی هستی، به قلبت مراجعه کن، اگر دیدی اهل طاعت را دوست داری، اهل بهشت و اگر اهل گناه را دوست داری، اهل جهنم هستی و انسان در قیامت با کسی که او را دوست دارد، محشور می‌شود.»
وی همچنین به حدیث دیگری از معصوم (ع) اشاره می‌کند و می‌گوید: در دوره آخرالزمان قلب مؤمن آب می‌شود؛ زیرا گناه را می‌بیند و استطاعات تغییر وضع را ندارد.
آیت‌الله تهرانی با انتقاد از وضع موجود جامعه می‌ گوید: الآن روزگاری شده است که ما نمی‌ توانیم امر به معروف و نهی از منکر کنیم.
وی می‌گوید: هر کس که مؤمنی را دوست دارد، حتی اگر منحرف باشد، پس از مدتی رستگار خواهد شد.

این استاد بزرگ اخلاق در شرح فراز «مُسْتَنّاً بِسُنّةِ خاتَمِ انْبیائِکَ» اظهار می‌ کند: در این بخش از خدا می‌خواهیم تا ما را یاری رساند، برای اینکه به طریقه پیغمبر در مستحبات، دعاها و دستورات اسلام عمل کنیم، از خدا می‌خواهیم تا هر چه پیامبر (ص) به ما فرموده است، درباره مستحب و واجب عمل کنم و مکروهات را از خود دور و حرام را ترک کنیم.
التماس دعا

ابوبصیر گفت : مرا همسایه ای بود از همکاران سلطان جور که ثروت زیادی به دست آورده بود. چند کنیز آوازه خوان و مطرب داشت و پیوسته مجلسی از هواپرستان تشکیل می داد و به لهو و لعب و عیش و طرب می گذرانید، کنیزان آواز می خواندند و آن ها شراب می خوردند.چون همسایه ی من بود، همیشه به واسطه ی شنیدن آن منکرات از او ناراحتی داشتم، چند مرتبه به او گوشزد کردم؛ ولی نپذیرفت. آنقدر اصرار کردم تا روزی گفت :« من مردی مبتلا و اسیر شیطانم؛ اما تو گرفتار شیطان و هوای نفس نیستی. اگر وضع مرا به صاحب خود حضرت صادق علیه السلام بگویی ، شاید خداوند مرا از پیروی نفس نجات دهد.»
ابوبصیر گفت: سخن آن مرد بر دلم نشست.صبر کردم تا زمانی که خدمت حضرت صادق علیه السلام رسیدم.داستان همسایه ام را به آن حضرت عرض کردم.فرمود:
«وقتی به کوفه برگشتی او به دیدن تو می آید، بگو جعفربن محمد (علیه اسلام) می گوید اگر آنچه از کارهای زشت می کنی ترک کنی، بهشت را برایت ضمانت می کنم.»
به کوفه برگشتم.مردم به دیدنم آمدند.او نیز با آن ها بود.همین که خواست برود نگاهش داشتم، وقتی اتاق خلوت شد گفتم: وضع تو را برای حضرت صادق علیه اسلام شرح دادم.حضرت فرمود: او را سلام برسان و بگو آن حال را ترک کند تا بهشت را برایش ضمانت کنم.گریه اش گرفت و گفت: «تو را به خدا قسم جعفر بن محمد علیه السلام این حرف را به تو فرمود؟» سوگند یاد کردم : آری! گفت : «مرا همین بس است.» و از منزل خارج شد.
پس از چند روز پی من فرستاد.وقتی نزد او رفتم دیدم پشت در برهنه ایستاده است.گفت : « دیگر هیچ چیز در خانه ندارم و اکنون از برهنگی پشت در ایستاده ام.» من به دوستان خود مراجعه کردم.مقداری پول جمع آوری کردم تا لباسی تهیه کند.
پس از چند روز دیگر پیغام داد:« مریض شده ام.بیا تو را ببینم.» در مدت مریضی اش مرتب از او خبر می گرفتم و با داروهایی به معالجه ی او مشغول بودم.
بالاخره به حال احتضار رسید.در کنار بسترش نشسته بودم و او در حال مرگ بود، در این موقع بیهوش شود، وقتی به هوش آمد در حالی که لبخندی بر لبانش بود گفت:« ابابصیر! صاحبت حضرت صادق علیه السلام به وعده ی خود وفا کرد.» این را گفت و دیده از جهان فروبست.
در همان سال وقتی به حج رفتم در مدینه خدمت حضرت صادق علیه السلام رسیدم، اجازه ی ورود خواستم، همین که وارد شدم هنوز یک پایم خارج و یکی داخل منزل بود که حضرت فرمود:« ابابصیر! ما به وعده ی خود نسبت به همسایه ات وفا کردیم.»1
1.پند تاریخ 4/ 237 - 239 ؛ به نقل از : بحار الانوار 146/1

على بن محمد نوفلى می‌گوید: شنیدم از او (امام صادق علیه‌السلام) که فرمود: گاه مى‌شود که بنده‌اى براى نماز شب برمی‌خیزد در حالی که خواب بر او غلبه مى‌کند و به سمت راست و چپ مایل می‌شود (و از خستگى و شدت خواب) چانه او به روى سینه‌اش مى‌چسبد، در این حال خداوند متعال به درهای آسمان و زمین فرمان مى‌دهد و آنها برای او گشوده می‌گردند.

سپس به فرشتگان فرماید: به این بنده من نظر کنید که براى نزدیک شدن به من، چه سختى هایى را بر خود روا مى‌دارد در حالى که من این عمل را بر او واجب نکرده‌ام.

و او امیدوار به سه چیز از جانب من می‌باشد: اول آنکه گناهانش را بیامرزم، دوم آنکه توفیق توبه را به او ارزانى دارم، سوم آنکه روزى او را فراوان کنم؛ اى فرشتگان! شاهد باشید که خواسته‌های او را برآورده کردم.

متن حدیث:

عن علی بن محمد النوفلی قال سمعته یقول إن العبد لیقوم فی اللیل فیمیل به النعاس یمینا و شمالا و قد وقع ذقنه على صدره فیأمر الله تبارک و تعالى أبواب السماء فتفتح ثم یقول للملائکة انظروا إلى عبدی ما یصیبه فی التقرب إلی بما لم أفترض علیه راجیا منی لثلاث خصال ذنبا أغفره له أو توبة أجددها له أو رزقا أزیده فیه فأشهدکم ملائکتی أنی قد جمعتهن له.

ایام البیض برخی ماههای قمری از اهمیت ویژه ای برخوردار است و برای آن اعمال ویژه ای نقل شده است. «ایام البیض» یعنی روزهایی که شب‌هایش سفید است. منظور، سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه قمری است که «شب‌های مهتاب» دارند.

«اَللّهُمَّ اجْعَلْ لی فیهِ نَصیباً مِنْ رَحْمَتِکَ الْواسِعَةِ وَاهْدِنی فیهِ لِبَراهینِکَ السّاطِعَةِ وَخُذْ بِناصِیتی اِلی مَرْضاتِکَ الْجامِعَةِ بِمَحَبَّتِکَ یا اَمَلَ الْمُشْتاقینَ»
خدایا قرار ده برایم در این روز بهره‌ای از رحمت وسیعت و راهنمایی‌ام کن در این ماه به‌سوی دلیل‌های درخشانت و مرا به‌سوی موجبات خوشنودی همه جانبه‌ات سوق ده به حق محبتت ‌ای آرزوی مشتاقان.

شرح دعای روز نهم ماه مبارک رمضان - آیت‌الله مجتهدی تهرانی

«اَللّهُمَّ اجْعَلْ لی فیهِ نَصیباً مِنْ رَحْمَتِکَ الْواسِعَةِ»؛ خدایا، من را از رحمت واسعه خودت نصیب گردان.

برای استجابت این دعا باید چه کنیم؟ باید به زیردستمان کمک کنیم. اگر وضع مالی کسی خوب است، برای دختران دم‌ بخت مستمند جهاز تهیه کند. در این صورت دعا درباره او مستجاب می‌شود و اگر زلزله شود، زیر آوار نمی‌‌ ماند؛ چون رحمت خدا شامل حال او شده است.

«وَاهْدِنی فیهِ لِبَراهینِکَ السّاطِعَةِ»؛ خدایا من را هدایت کن به ادله روشن خودت.

خدا دلیل‌های روشنی دارد که ما را به آن ادله روشن، هدایت می‌کند. هر ظالمی که به جزای اعمالش می‌رسد، عبرتی برای ما است، آدم با دیدن این عبرت‌ها می‌تواند خداشناس شود.

«وَخُذْ بِناصِیتی اِلی مَرْضاتِکَ الْجامِعَةِ»؛ من را به سمت موجبات خوشنودی و رضایت خودت ببر.

از من راضی باش، هر چند که بد کردم و عمرم را به بطالت مصرف کردم. حالا آمده‌ام و من را به سمت رضایت خودت ببر. از من خشنود شو و رضایت جامع داشته باش.
باید تمام عیب‌ها را از خود دور کنم، و با غیبت نکردن، حلال کردن مال و… این دعا درباره‌ ام مستجاب شود. تا مردم از ما راضی نشوند، خدا از ما راضی نمی‌شود.

«بِمَحَبَّتِکَ یا اَمَلَ الْمُشْتاقینَ»؛ این دعاها را درباره من مستجاب کن، به حق دوستی خودت ای آروزی مشتاقان.

این‌طور می‌گوییم چون خدا نسبت به ما دوستی دارد و خدا صد برابر محبت والدین به اولاد، ما را دوست دارد. روایت است که دوستی صد درجه دارد که 99 بخش آن مخصوص خدا است و یک درجه آن بین مخلوقات تقسیم شده و خدا در همان یک بخش نیز، سهم دارد.

خدایا این دعاها را به محبت خودت درباره ما مستجاب کن.

التماس دعا

دعای روز هفتم ماه مبارک رمضان
«اَللّهُمَّ اَعِنّی فیهِ عَلی صِیامِهِ وَقِیامِهِ وَجَنِّبْنی فیهِ مِنْ هَفَواتِهِ وَ اثامِهِ وَارْزُقْنی فیهِ ذِکْرَکَ بدَوامِهِ بِتَوْفیقِکَ یا‌هادِی الْمُضِلّینَ»
«خدایا یاریم کن در این ماه بر روزه و شب زنده داری‌اش و دورم بدار در آن از لغزش‌ها و گناهانش و روزی‌ام کن در آن ذکر خود را به ‌طور مدوام و یک‌سره به توفیق خود، ای راهنمای گمراهان»

شرح دعای روز هفتم  ماه مبارک رمضان - آیت‌الله مجتهدی تهرانی

«اَللّهُمَّ اَعِنّی فیهِ عَلی صِیامِهِ وَقِیامِهِ»؛ خدایا کمک کن در این ماه روزه بگیریم و شب زنده‌داری کنیم.

اگر خدا کمک کند، گرسنگی را نمی‌فهمیم. عبادت شب و سحر، دعاهای ابوحمزه ثمالی و افتتاح را انجام می‌دهیم، گاهی افرادی غصه می‌خورند که ماه رمضان چگونه روزه بگیریم؟ خوب دعا کنید و خدا کمکتان می‌کند.

«وَجَنِّبْنی فیهِ مِنْ هَفَواتِهِ وَ اثامِهِ»؛ خدایا ماه رمضان ما را از لغزش و گناه حفظ کن.

بدبختی است که آدم در ایام سال گناه کند و ماه رمضان هم به گناه ادامه دهد، در ماه رمضان باید تمام اعضا و جوارحمان روزه باشد، اگر روزه‌ای بگیریم که چشمان، زبانمان، گوشمان، نامحرم ببیند، دروغ بگوید و غیبت بشنود، روزه‌مان «عام» می‌شود، اما به ما می‌گویند که روزه خاص بگیرید، یعنی اعضا و جوارحت هم روزه باشند.
درنیت‌هایتان بگویید: «خدایا؛ من روزه می‌گیرم، اما روزه خاص می‌گیرم»، یعنی اعضا و جوارحتان هم روزه باشد، حدیث داریم؛ زمانی‌که روزه می‌گیرید، باید گوش و چشم و پوست بدنتان هم روزه بگیرند، باید اعضا و جوارحمان هم روزه باشند تا این روزه در ما اثر بگذارد.
البته یک روزه دیگر هم داریم که روزه خاص الخاص است، در این روزه، قلبمان در ماه رمضان به غیر خدا متوجه نمی‌شود.

«وَارْزُقْنی فیهِ ذِکْرَکَ بدَوامِهِ»؛ خدایا روزی کن که در ماه رمضان یاد تو باشم، «ذکر»، هم یاد معنا می‌کند و هم معنای ذکر زبانی را می‌دهد. دائماً باید به یاد خدا باشم.
حدیث است که اگر حیوانات ذکر نگویند، اسیر دام صیاد می‌شوند. این صداهایی که از حیوانات می‌شنویم، ذکرهایی است که توسط آنان بیان می‌شود، حتی درخت و بیابان و کوه و دشت هم ذکر می‌گویند.

«بِتَوْفیقِکَ یا‌هادِی الْمُضِلّینَ»؛ اما به توفیق خودت ای راهنمای گمراهان! ای خدایی که گمراهان را راهنمایی می‌کنی، توفیق بده این دعاهای روز هفتم درباره ما مستجاب شود.

التماس دعا

آیت الله محمد تقی بهجت( رحمة الله علیه)

در حدیث قدسی آمده است: «الصَّوْمُ لی وَ أَنَا أَجْزی بِهِ؛ روزه برای من است، و من خود پاداش آن را می‌دهم» یعنی خداوند متعال ثواب آن را بدون واسطه می‌دهد، علاوه بر ثواب‌هایی که در کتاب و سنت ذکر شده است: «فَلاَ تَعْلَمُ نَفْسٌ مَّآ أُخْفِی لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْینٍ؛ پس هیچ‌کس نمی‌داند که چه چشم‌روشنی‌هایی برای آنان مخفی شده است».

در محضر بهجت، ج1، ص225

دعای روز پنجم ماه رمضان

اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ، وَاجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ الْقَانِتِینَ، وَاجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ أَوْلِیائِکَ الْمُقَرَّبِینَ، بِرَأْفَتِکَ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

خدایا در این روز مرا از آمرزش جویان درگاهت قرار ده، و قرار ده مرا در این روز از بندگان شایسته و فرمانبردارت، و در این روز مرا از دوستان نزدیکت قرار ده، به حق مهربانی‌ات، ای مهربان‌ترین مهربانان

آیت‌الله مجتهدی می فرماید:

در این دعا می‌گوییم خدایا من را در این ماه رمضان جزو مستغفرین قرار بده، برای استغفار، باید شرایط استغفار را داشت. کسی که مال حرام خورده که با استغفار کارش درست نمی‌شود، باید برود و صاحبان مال را راضی کند. با مال حرام و رشوه و ربا رشد کرده‌ای، حال که توبه می‌کنی باید بروی سود ربا را به صاحبان آن بازگردانی، غذای کم و حلال بخوری تا گوشت‌های تنت که با مال حرام پرورش یافته‌اند، آب شوند 
کسی که شب تا صبح پای کار حرام نشسته،‌ باید شب‌ها احیاء نگهدارد و عبادت کند.
پس «خدایا مرا از مستغفرین قرار بدهد» یعنی اینکه واقعاً استغفار کنم و اگر مال حرامی دارم، آن را حلال کنم، به گناهی که قبلاً کردم فکر نکنم و از آن لذت نبرم، حالا زبانی هم استغفار کنیم، خوب است، بعد از نماز مغرب هم 70 بار استغفار وارد است.

کسی که زیاد استغفار کند، 4 چیز به دست می‌آورد ، اگر غم و غصه دارد، غم و غصه‌اش بیرون می‌آید. من هم دلم غصه‌دار می‌شود، وقتی شیعیان عراق را می‌کشند، وقتی در فلسطین جنایت مرتکب می‌شوند، روایت هم داریم وقتی یک شیعه در غرب عالم غصه‌دار می‌شود، یک شیعه هم در شرق عالم محزون می‌شود.

آدم گاهی اوقات بی‌خودی غم و غصه‌اش می‌شود، من گاهی همین‌ طوری غصه‌ام می‌گیرد، تسبیح را برمی‌دارم، استغفار می‌کنم و حالم خوب می‌شود .

گاهی اخبار ناخوشایند را می‌دهند. اگر استغفار کنی، هیچ خبری نمی‌شود، یه نفر دشمن داری، تهدید کرده که امشب ترورت می‌کنم، استغفار کنی، او را یکی دیگر ترور می‌کند و راحت می‌شوی، اگر استغفار کرده‌ای از کسی نترس و فقط از خدا بترس.

صاحبخانه‌ تو را جواب کرده؟ سفته‌هایت عقب افتاده؟ گرفتاری؟ اگر استغفار کنی همه اینها درست می‌شود.

اگر در گرفتاری هستید، اگر مشکل ازدواج دارید، اگر منزل می‌خواهید،‌ استغفار کنید، خدا گره از کارهاتان باز می‌کند، اما باید شرایط استغفار را هم مراعات کرد.

از جایی که گمان نداری استغفار کنی، می‌آید، همسفر خوب پیدا می‌کنی، یه زن خوب گیرت می‌آید، برای نماز شب اگر استغفار کردی یک زن نماز شب‌خون گیرت می‌آید و اگر استغفار نکنی یک زن بی‌نماز گیرت می‌آید.

صفحات: 1· 2

در دعای شصت و یکم کتاب «صحیفه رضویه جامعه» که به همت بنیاد بین المللی فرهنگی هنری امام رضا(ع) منتشر شده، درباره دعای حضرت هنگام افطار آمده است:

امام رضا(ع) در هنگام افطار در دعایش می‌گفت: «اللّهم لکَ صُمنا بتوفیقک وعلی رِزقکَ اَفطَرنا بِاَمرک، فَتقبّلهُ مِنّا واغفر لنا، اِنّک اَنت الغَفورُ الرّحیم» غفرالله ما دخل علی صومه من النقصان بذنوبه.

این شبیه دعایی است که امیرالمؤمنان امام علی(ع) هنگام افطار زمزمه می‌فرمود: «بِسْمِ اللّهِ اَللّهُمَّ لَکَ صُمْنا وَعَلی رِزْقِکَ اَفْطَرْنا فَتَقَبَّلْ مِنّا اِنَّکَ اَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ» خدایا برای تو روزه گرفتیم و با روزی تو افطار می‌کنیم پس از ما بپذیر که به راستی تو شنوا و دانایی.

نقل است هرگاه هلال ماه رمضان در آسمان خودنمایی می کرد، امام علی‌بن موسی‌الرضا(ع) رو به قبله می‌ایستاد، دستان خود را به آسمان بلند می‌کرد و از خداوند می‌خواست آن را هلال مبارکی قرار دهد. ایشان در دعای خود توفیق روزه‌داری، سلامت جسم و اطاعات از پروردگار متعال را طلب می‌کرد.

عالم آل محمد(ص) درباره فلسفه روزه نیز فرموده‌اند: « علت روزه از برای فهمیدن درد گرسنگی و تشنگی است تا بنده، ذلیل و متضرع و مأجور و صابر باشد و شدائد آخرت را درک کند، علاوه بر اینکه در روزه، امیال نفسانی شکسته شده و موعظه‌ای هست برای امر آخرت و آگاهی از حال اهل فقر و تنگدستی در دنیا و آخرت.» (عیون اخبار الرضا(ع)، جلد دوم، صفحه ۱۷۸)

مرحوم آیت الله میرزا عبدالکریم حق شناس رحمة الله علیه
ان‌شاء‌الله روزه می‌گیرید و ماه رمضان را درک می‌کنید، ولی حضرت می‌فرمایند که مرتبه‌ی اعلای روزه‌داری خالی شدن دل از ما سوای پروردگار است. و اگر چنین شد؛ پروردگار محبت خودش را در دل او جای می‌دهد و چشم دلش را باز می‌کند.«وافتح عین قلبه فاناجیه فی ظلم اللیالی». اگر با من مناجات کند؛ من هم در تاریکی شب جواب او را خواهم داد. «و اسمعه کلامی». و آن‌وقت کلام خودم را در همان تاریکی شب به او می‌فهمانم.

عیون أخبار الرضا علیه‏السلام عن عبدالسلام بن صالح الهرویّ: دَخَلتُ عَلى أبِی الحَسَنِ عَلِیِ بنِ موسَى الرِّضا علیه‏السلام فی آخِرِ جُمُعَةٍ مِن شَعبانَ، فَقالَ لی: «یا أبَا الصَّلتِ، إنَّ شَعبانَ قَد مَضى أكثَرُهُ، و هذا آخِرُ جُمُعَةٍ مِنهُ، فَتَدارَك فیما بَقِیَ مِنهُ تَقصیرَكَ فیما مَضى مِنهُ، و عَلَیكَ بِالإِقبالِ عَلى ما یَعنیكَ و تَركِ ما لا یَعنیكَ، و أكثِر مِنَ الدُّعاءِ وَالاِستِغفارِ و تِلاوَةِ القُرآنِ، و تُب إلَى الله‏ِ مِن ذُنوبِكَ … . (1)

عیون أخبار الرضا علیه‏السلام به نقل از عبد السلام بن صالح هروى ـ نقل می‌كند در آخرین جمعه ماه شعبان، خدمت امام رضا علیه‏السلام رسیدم. به من فرمود:

«اى ابوصَلْت! بیشترِ شعبان گذشته است و این، آخرین جمعه از آن است. پس در آنچه از آن مانده، كوتاهى‏هایت را در آنچه گذشته است، جبران كن. به كارى روى آور كه برایت مفید باشد و آنچه را بیهوده است و به تو مربوط نیست، وا گذار .

زیاد دعا و استغفار و تلاوت قرآن داشته باش و از گناهانت به درگاه خدا توبه كن، تا در حالى ماه خدا سوى تو آید كه براى خدا خالص شده باشى . هیچ امانتى را بر عهده خویش باقى نگذار، مگر آن كه ادا كرده باشى، و هیچ كینه‏اى را در دلت نسبت به مؤمنى نگاه مدار، مگر آن كه از دل به در آورده باشى، و هیچ گناهى را كه مرتكب مى‏شدى، رها مكن، مگر این كه از آن، دست برداشته باشى .

از خدا پروا كن و در نهان و آشكار كارت، بر او توكّل كن؛ «و هر كس بر خدا توكّل كند، او برایش بس است . خداوند، فرمان خویش را پیش خواهد برد. به یقین، خداوند براى هر چیزى اندازه‏اى قرار داده است.»

و در باقى‏مانده این ماه، زیاد بگو:

“خدایا! اگر ما را در آنچه از شعبان گذشته است، نیامرزیده‏اى، پس ما را در باقیمانده آن ببخشاى!”

همانا خداوند متعال، در این ماه به احترام ماه رمضان، بسیارى را [از آتش] آزاد مى‏كند.»

خدا کند که کسی حالتش چو ما نشود

ز دام خال سیاهش کسی رها نشود

خدا کند که نیفتد کسی ز چشم نگار

به نزد یار چو ما پست و بی بها نشود

جواب ناله ی ما را نمی دهد “دلبر”

خدا کند که کسی تحبس الدعا نشود

شنیده ام که از این حرف، یار خسته شده

خدا کند که به اخراج ما رضا نشود

مریض عشقم و من را طبیب لازم نیست

خدا کند که مریضی من دوا نشود…

(امام خامنه اي (حفظه الله) )

امام نقی علیه السلام فرمودند:

« مَنِ اتَّقَى اللّهَ یُتَّقى، وَ مَنْ أَطاعَ اللّهَ یُطاعُ، وَ مَنْ أَطاعَ الْخالِقَ لَمْ یُبالِ سَخَطَ الَمخْلُوقینَ. وَ مَنْ أَسْخَطَ الْخالِقَ فَلْیَیْقَنَ أَنْ یَحِلَّ بِهِ سَخَطُ الْمخْلُوقینَ »
هر کس از خدا بترسد، مردم از او بترسند، و هر که خدا را اطاعت کند، از او اطاعت کنند، و هر که مطیع آفریدگار باشد، باکى از خشم آفریدگان ندارد، و هر که خالق را به خشم آورد، باید یقین کند که به خشم مخلوق دچار مىشود.

شرح حدیث:

تکیه گاه اصلی مؤمنان واقعی«خداوند»است.

اگر قرآن دستور می دهد که مؤمنان بر او تکیه و توکّل کنند و از او یاری بجویند و جز از او نترسند و جز به او امید نداشته باشند، به خاطر نیرومندی این تکیه گاه و شکست ناپذیری این قدرت است.

چون انسان باتقوا، تنها از خدا پروا می کند و از غیرخدا نمی ترسد، طبیعی است که قدرتهای شیطانی از او در هراس باشند.

چون مؤمن راستین، مطیع خداست، خدا هم محبوبیّت و نفوذ او را در دلها چنان می سازد که از او فرمانبرداری کنند.

امام امت رحمة الله، تنها از خدا حساب می برد و تنها فرمان او را اجرا می کرد. از این رو، دشمنان از آن مرد خداترس و باتقوا هراس داشتند و دوستان، دل در گروِ محبّت و اطاعت او بسته بودند و از جان و دل، فرمانش را اجرا می کردند و در طول سالهای دفاع مقدس، منتظر یک اشاره او بودند تا در پی فرمانش بروند:« از تو به یک اشاره، از ما به سر دویدن».

تقوا برای متّقی قدرت روحی می آورد.

امام علی علیه السلام می فرمایند:

«هر که از خدا پروا کند و تقوا داشته باشد، عزیز و شکست ناپذیر و نیرومند می شود… »(1).

مردان خدا پرده ی پندار دریدند

یعنی همه جا غیرخدا هیچ ندیدند

و… کسی که چنین باشد، روحی استوار و عزمی راسخ و قدرتی بالا خواهد یافت.

پی نوشت:

1. فانّ من اتقی الله، عزّ و قویَ(میزان الحکمه، حدیث 2236).

منبع:

حکمت های نقوی(ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام نقی علیه السلام)، جواد محدثی، ‌انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول(1391). و …

کپی برداری و انتشار ضروری است با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع ! imamnaqi.blog.ir

روزي يك مرد ثروتمند، پسر بچه كوچكش را به يك ده برد تا به او نشان دهد مردمي كه در آنجا زندگي مي كنند چقدر فقير هستند. آنها يك روز و يك شب را در خانه محقر يك روستايي به سر بردند.
در راه بازگشت و در پايان سفر، مرد از پسرش پرسيد: «نظرت در مورد مسافرتمان چه بود؟»
پسر پاسخ داد: «عالي بود پدر!»
پدر پرسيد: «آيا به زندگي آنها توجه كردي؟»
پسر پاسخ داد: «فكر مي كنم!»
پدر پرسيد: «چه چيزي از اين سفر ياد گرفتي؟»
پسر كمي انديشيد و بعد به آرامي گفت: «فهميدم كه ما در خانه يك سگ داريم و آنها چهار تا. ما در حياطمان فانوسهاي تزئيني داريم و آنها ستارگان را دارند. حياط ما به ديوارهايش محدود مي شود اما باغ آنها بي انتهاست!»
در پايان حرفهاي پسر، زبان مرد بند آمده بود. پسر اضافه كرد: «متشكرم پدر كه به من نشان دادي ما واقعا چقدر فقير هستيم!»

صفحات: 1· 2

با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان به تدریج مسلمانان جهان خود را برای گرامی داشت این ماه مبارک آماده می کنند به گونه ای که بسیاری از مساجد در کشورهای اروپایی برنامه خود را برای این ماه تدوین و اعلام کرده اند.

بنا بر این گزارش ماه مبارک رمضان در واقع فرصتي براي فرد است تا با قرار گرفتن در شرايط و فضايي متفاوت از روزهاي عادی سال عملکرد خود را بررسي ند. تاثيرات معنوي و جسماني روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان فراوان است، اولين تاثير روزه داری اين است که فرد سعی بر ترک محرمات دارد و حتي فرد قبل از ورود به ماه مبارک رمضان خود را آماده مي کند تا اعمال خود را مورد ارزيابي قرار داده و تغيير در رفتار خود به وجود آورد.

رسول خدا (ص) در خصوص ماه مبارک رمضان فرموده اند:

أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَيْكُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَكَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَيَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَيَّامِ وَ لَيَالِيهِ أَفْضَلُ اللَّيَالِي وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ.

اي مردم! ماه خدا با بركت و رحمت و آمرزش به سوي شما رو كرده است ماهي كه نزد خدا، بهترين ماههاست و روزهايش بهترين روزها و شبهايش بهترين شبها و ساعتهايش بهترين ساعتهاست.

هُوَ شَهْرٌ دُعِيتُمْ فِيهِ إِلَى ضِيَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِيهِ مِنْ أَهْلِ كَرَامَةِ اللَّهِ أَنْفَاسُكُمْ فِيهِ تَسْبِيحٌ وَ نَوْمُكُمْ فِيهِ عِبَادَةٌ وَ عَمَلُكُمْ فِيهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُكُمْ فِيهِ مُسْتَجَابٌ فَاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّكُمْ بِنِيَّاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ يُوَفِّقَكُمْ لِصِيَامِهِ وَ تِلَاوَةِ كِتَابِهِ…

ماهي كه در آن شما را به مهمانی خدا دعوت كرده اند و شما در آن از اهل كرامت خدا شده ايد. نفسهای شما در آن ثواب تسبيح و ذكر خدا دارد و خواب شما ثواب عبادت اعمال شما در آن پذيرفته است و دعاهای شما مستجاب، پس، از پروردگار خويش با نيت هاي راستين و دلهاي پاك، بخواهيد كه توفيق روزه اين ماه و تلاوت قرآن در آن را به شما عنايت فرمايد.

گزارش ها از سراسر جهان نشان از آماده شدن مسلمانان در نقاط مختلف جهان برای ورود به ماه مبارک رمضان دارد. لذا ما ایرانیان نیز باید از هم اکنون همگام با سایر مسلمانان جهان خود را برای ورود به شهرالله الاکبر آماده کنیم. همان گونه که ایرانیان با نزدیک شدن به نوروز برای ورود به سال جدید آماده می شوند و برای این ورود آیین ها و رسوم خاصی دارند از قدیم الایام نیز برای ورود به ماه مبارک رمضان آیین هایی در اقصی نقاط ایران برای خود وضع کرده بودند.

یکی از این سنت ها، آیین زیبای نقاره زنی در شب حلول ماه رمضان است که از زمان ایران باستان رواج داشته و پس از ورود اعراب به ایران رنگ و بوی اسلامی به خود گرفته است. همچنین ترکمن ها در ایام ماه مبارک رمضان آداب و رسوم مخصوص خود را برگزار می کنند. آداب و رسومی چون؛ نماز تراویح، روز خانه تکانی، روز شیرینی پزان و نماز عید سعید فطر که خود آیین ویژه ای دارد.

احیای این آیین ها و پررنگ کردن آن ها می تواند اهمیت و نقش ماه مبارک رمضان را در پالایش معنوی جامعه افزایش دهد.

مرحوم آیت الله آقا مجتبی تهرانی رحمه الله علیه

انسان باید بداند که خداوند هیچ وقت برای او بد نمی­خواهد، بلکه خداوند که خیر مطلق است،هرچه از او صادر شود خیر است و برای هیچ موجودی بد نمی­خواهد و گره به کار هیچ انسانی نمی­ اندازد؛ بلکه این خود انسان است که به خود بد کرده است و این اثر و محصول عمل او می­باشد. انسان باید دقّت کند در اعمال خود و ببیند چه کرده است؟ اگر انسان حنظل را که میوه­ای تلخ است بکارد، گلابی شیرین نطنز برایش می­آورد؟! هرگز چنین نخواهد شد. خداوند هرگز گره به کار انسان نمی اندازد، بلکه گره از کار او باز می­کند.

بعضی از امور غیر از قبح ذاتی که به همراه خود دارند عامل زشتی های دیگر نیز هستند. یعنی وقتی کسی مرتکب آنها شود نه تنها اثر خود آن عمل را در کارنامه خویش می بیند بلکه این کارش در حکم جاده صاف کن برای سایر زشتی ها خواهد بود.
بی شک لقمه حرام از اموری است که سبب تاریکی روح و جان انسان می شود و او را از رسیدن به هدف و سعادت بازمی دارد. لقمه حرام همانند آهن ربایی است که اعمال شر و بدبختی و گناه را به خود جذب می کند.
پیامبر گرامی اسلام سه تا از آثار بعدی لقمه حرام برای ما بر شمرده اند:
«قَالَ النبی صلی الله علیه و آله: مَنْ أَكَلَ لُقْمَةَ حَرَامٍ لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلَاةٌ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً وَ لَمْ تُسْتَجَبْ لَهُ دَعْوَةٌ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً وَ كُلُّ لَحْمٍ يُنْبِتُهُ الْحَرَامُ فَالنَّارُ أَوْلَى بِهِ وَ إِنَّ اللُّقْمَةَ الْوَاحِدَةَ تُنْبِتُ اللَّحْم.
پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله فرمود : هر کسی يك لقمه حرام بخورد:
۱- چهل روز نمازش قبول نيست؛
۲- چهل صبح دعايش اجابت نشود؛
۳- هر گوشتى که از لقمه حرام برويد، دوزخ برای آن سزاوارتر است و يك لقمه هم گوشت را می روياند.»
(بحار الأنوار ج‏۶۳، ص: ۳۱۵)
سه نکته کوتاه در همین زمینه:
* چند مورد در روایات هست که به بحث عدم قبولی نماز تا چهل روز اشاره شده است مانند کسی که شرب خمر می کند. بعضی این جمله را که “نماز این شخص تا چهل روز قبول نیست” با جمله “نباید تا چهل روز نماز بخواند” اشتباه می گیرند. قبولی نماز غیر از صحت آن است. نماز چنین فردی نیز مانند سایر افراد اگر با رعایت شرایط از جمله وضو و رو به قبله بودن و اذکار و غیره باشد صحیح است و قضا ندارد. همین فرد اگر در این چهل روز نماز نخواند اولاً باید قضایش را بجا بیاورد ثانیاً باید بداند که ترک نماز مساوی کفر است!
پیامبر اکرم (ص) می خواهند بفرمایند ببینید اثر لقمه حرام چقدر زیاد است که اثر وضعی چهل نماز را خراب می کند!
** در خصوص دعا کردن هم حکایت همانی است که در بالا آمد. اتفاقاً چنین فردی بیش از دیگران به دعا نیاز دارد و بایستی از محضر خدای تعالی طلب بخشش نماید. لکن لقمه حرام باعث می شود دعا اثربخشی خودش را تا چهل روز از دست بدهد ولی باز این بدان معنا نیست که نباید دعا کرد. شاید خدا به واسطه همین دعاها و اظهار ندامت ها قبل از چهل روز نظر رحمتش را به این فرد بازگرداند.
*** شنیده این می گویند فلان چیز کمش هم زیاد است! لقمه حرام هم از این قبیل امور است که حتی کمش زیاد محسوب می شود و اثر خود را می گذارد.
معنای این جمله روایت: “يك لقمه هم گوشت را می روياند” این است که گمان نکنید یک لقمه کم است و اثر ندارد یا بگویید این روایت برای کسانی است که شکمشان از لقمه حرام پر شده و من که یکی دو لقمه خورده ام فعلاً گوشتی در تنم نروییده است! نه، اتفاقاً بر عکس حتی با یک لقمه هم گوشت بر تن می روید و چنین گوشتی سزاوارتر است که توسط آتش دوزخ از بین برود.
خلاصه کلام اینکه هشدار رسول الله صلی الله علیه و آله در این رابطه بسیار جدی است و نباید از هر راهی برای کسب در آمد اقدام نمود. از همین جهت است که حتی برخی اهل ایمان برای گرفتار نشدن به آثار لقمه حرام، از لقمه شبهه ناک هم دوری می کنند تا خیالشان راحت باشد.

مرحوم آیت الله محمد تقی بهجت رحمة الله علیه

آقایى که اهل علم بود مى گفت: بنده و یک شخص دیگر و یک پیرمرد شب جمعه ى گذشته ( حضرت استاد ـ رحمه الله ـ این مطلب را در اواخر دهه شصت فرمودند) به مسجد جمکران رفتیم، ساعت دوازده شب بعد از خواندن نماز و توسّل و روضه خوانى سیّدالشهدا ـ علیه السّلام ـ ، رفیقمان براى رسیدن به خدمتش(خدمت حضرت ولى عصر ـ عجّل اللّه تعالى فرجه الشّریف) خیلى اظهار اشتیاق کرد. سپس آقایى را دیدیم که آمد و دم محراب مسجد چهار رکعت نماز خواند، اما چه نمازى و با چه صداى دلنشینى! من از یک طرف و آن رفیقمان از پشت سرش، صداى قرائتش را مى شنیدیم، تا این که آقا ـ عجّل اللّه تعالى فرجه الشّریف ـ بعد از نماز بلند شد و به طرف درِ مسجد حرکت نمود، و من نتوانستم از هیبت او از جا بلند شوم؛ ولى رفیقمان تا دم درِ مسجد از پشت سرش رفت و آقا از مسجد خارج شد و من تا دمِ در ایشان را مى دیدم. سپس رفتم و از درِ مسجد به طرف راست و چپ نگاه کردم، دیدم غایب شده است و او را ندیدم.   (منبع :درمحضربهجت نکته375)

قال رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم: الآباءُ ثَلاثَةٌ: أبٌ وَلَّدَكَ، و أبٌ زَوَّجَكَ، و أبٌ عَلَّمَكَ

پدران سه گونه اند: پدري كه سبب به دنيا آمدن تو شده وپدري كه سبب همسر داشتن تو شده و پدري كه سبب آگاه شدن ويادگيري تو شده…

(تحریر المواعظ العددیّه ص247)

ماه شعبان از مقدمات ماه رمضان و فرصتی برای آماده شدن ضیافت الهی است. برای این ماه اعمالی و روایات مختلفی وارد شده است و این ماه را ماه رسول گرامی اسلام نامیده اند.

آیت الله مجتبی تهرانی در توصیه هایی اهمیت این ماه و توجه به استغفار در این ماه را این گونه ذکر کرده اند: ماه، ماه شعبان است. ماه استغفار است. ماه پیغمبر اکرم (ص) است. در روایت داریم که پیغمبر فرمود: شعبان ماه من است خدا رحمت کند کسی را که مرا در این ماه کمک کنم. معنایش این است که من رحمت للعالمین هستم. بیایید مراکمک کنید. استغفار دهید تا شما را شستشو دهم.

در حقیقت شعبان ماهی است که پیغمبر(ص) ، امتش را از گناهان شستشو می دهد. بنابراین هر چه کفران نعمت کرده ایم و بعدش هم استغفار نکردیم حالا چشمهایمان را باز کنیم و استغفار کنیم.

لذا در آداب این ماه اینگونه آمده است. اول روزه، دوم استغفار،  سوم استغفار (دو نوع استغفار) این برای این است که این ماه ماه تطهیر نبوی است.

از هواهاى نفسانيه كه ميراث شيطان است ، بر حذر باشيم . ميزان بازماندن از حق ، متابعت هواى نفس است . اهميت امراض نفسانيه، هزاران درجه بيشتر از امراض جسمانيه است . اگر يك در به روى خواهش نفس باز كنى ، لابدى كه درهاى بسيارى به روى آن بازكنى .

اى عزيز ! بدان كه خواهش و تمناى نفس منتهى نشود به جايى ، و به آخر نرسداشتهاى آن . هر بلايى سر انسان مى‏آيد، يا جامعه از دست قدرتمندان مى‏بيند ، اين در اثرهواى نفس و خودخواهى است . شيطان باطنى انسان ،خود آدم است ، خود انسان ، آن نفسيت انسان ، آن هواهاى‏انسان .

تمام فسادهايى كه در بشريت پيدا شده است ، از اولى كه بشريت تحقق پيداكرده است تا كنون ، و تا آخر ، منشاش همين حب نفس است . آفت انسان هواى نفس انسان است . تا در بند خويشتن خويش و هواهاى نفسانى خود باشيد ، نمى‏توانيد جهاد فى سبيل‏الله و دفاع از حريم الله نماييد . راس همه خطاهاى كه انسان مى‏كند حب نفس است . آنچه كه خطر براى هر انسانى و هر متصدى امرى هست ، حب نفس است .

بالاترين گرفتارى ما همين گرفتارى حب نفس است ، گرفتارى حب جاه است ، گرفتارى حب شهرت است. نفس انسان بدتر از هر سركشى است ، سركشى نفس ، انسان را به هلاكت‏مى‏رساند . آن كه كمر انسان را مى‏شكند اين است كه حب انسان به خودش ، و حب انسان به‏رياستش ، و حب انسان به همه چيزهايى كه موجب حب است ، انسان را برساند به‏آن جايى كه اگر نبى اكرم هم از او بگيرد دشمن او مى‏شود ، و آن وقت هم كه‏مى‏فهمد خدا دارد مى‏گيرد دشمن او مى‏شود .

امام جعفر صادق علیه‌السلام فرمودند: هر کس در ماه شعبان صدقه دهد، خداوند آن صدقه را رشد دهد همچنان که یکى از شما شتر تازه متولد شده‌ای را تربیت مى‌کند تا آن که در روز قیامت به صدقه دهنده برسد در حالتى که به اندازه کوه اُحُد شده باشد.

متن حدیث:
حَسَنِ بْنِ زِیَادٍ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع أَنَّهُ قَالَ مَنْ تَصَدَّقَ بِصَدَقَةٍ فِی شَعْبَانَ رَبَّاهَا اللَّهُ جَلَّ وَ عَزَّ لَهُ کَمَا یُرَبِّی أَحَدُکُمْ فَصِیلَهُ حَتَّى یُوَافِیَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ قَدْ صَارَتْ لَهُ مِثْلُ أُحُد

«امالی شیخ صدوق، صفحه 628»

آیت الله حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی(رحمت الله علیه) در بیان مراقبات ماه شعبان المعظم می فرمایند:

1- ايجاد اخلاق جديد در جامعه مسلمين‏

اگر ديدى كه نابينا و چاه است‏
اگر خاموش بنشنيى گناه است

يكى از آثار و بركات سيدالشهدا (ع) در بعد اخلاقى - تربيتى اين است كه قيام او باعث گرديد در جامعه مسلمانان نوعى اخلاق جديد بلند نظرانه پديد آيد و نظر انسان را به

زندگى خود و ديگران، دگرگون سازد تا بتواند بدينوسيله جامعه را اصلاح نمايد . و به عبارت ديگر، با خودسازى به ديگر سازى نيز بپردازد.

آرى، در آن زمانى كه بنياد روانى و اخلاقى مردم در هم ريخته و ويران شده بود و اين ويرانى شامل رهبران مسلمين و بزرگان آنان نيز شده بود و با اخلاق و شيوه‏اى وحشتناك زندگى مى‏كردند ، امام حسين (ع) يگانه درمان آن حالت بيمار گونه را كه در مجتمع مسلمانان مورد قبول واقع شده بود، در قيام آشكار و فرياد درآن سكوت مرگبار ديد. لذا آن حضرت با خون پاك خود و فرزندان و يارانش و با همه اعتبارات احساسى و تاريخى ، حتى شمشير و عمامه جدش رسول خدا (ص) ، وارد مبارزه گرديد تا همه روزنه‏ها و راههاى توجيه را فرو بندد.

سيدالشهدا (ع) نيك دريافته بود كه وجدان شكست خورده و اخلاق پست امت را نمى‏توان به وسيله رويارويى ساده دگرگون ساخت، از اين رو با قيام و شهادت خويش ديرى نپاييد كه اخلاق هزيمت و فرار را به نيرويى عظيم درآورد و اخلاق جديدى به جاى آن جايگزين نمود. براستى شهادت حسين بن على (ع) تأثير ژرف و شگرفى بر شيعيان ساكن و ساكت بجاى گذاشت ، و سرنوشت غم انگيز نواده پيامبر اكرم (ص) عواطف اخلاقى و مذهبى مردم را بهم ريخت.

در اثر قيام و شهادت امام حسين (ع) موجى در روح مسلمين به وجود آمد، حميت و عزت، شجاعت و صلابت به وجود آمد،و احساسات بردگى و اسارتى كه از اواخر حكومت عثمان و تمام دوره معاويه بر روح جامعه اسلامى حكمفرما بود، تضعيف شد و ترس آنها را فرو ريخت ، خلاصه، ابا عبدالله (ع) به اجتماع اسلامى شخصيت داد.

كربلا و قيام سيدالشهدا (ع) نمايشگاه اخلاق عالى اسلامى و انسانى با همه صفات و طراوت آن بود و اين اخلاق را نه به زبان كه در عمل به خون پاك خويش بر صفحه ماندگار تاريخ به ثبت رسانيد.

از پا حسين افتاد و ما بر پاى بوديم‏
زينب اسيرى رفت و ما بر جاى بوديم

صفحات: 1· 2

با نگاهى اجمالى به 56 سال زندگى سراسر خداخواهى و خداجويى حسين (ع ), درمي يابيم كه هماره وقت او به پاكدامنى و بندگى و نشر رسالت احمدى و مفاهيم عميقى والاتراز درك و ديد ما گذشته است .اكنون مرورى كوتاه به زواياى زندگانى آن عزيز, كه پيش روى ما است :
جنابش به نماز و نيايش با پروردگار و خواندن قرآن و دعا و استغفار علاقه بسيارى داشت . گاهى در شبانه روز صدها ركعت نماز مي گزاشت . (1) و حتى در آخرين شب زندگى دست از نياز و دعا برنداشت , و خوانده ايم كه از دشمنان مهلت خواست تا بتواند با خداى خويش به خلوت بنشيند. و فرمود: خدا مي داند كه من نماز و تلاوت قرآن و دعاى زياد و استغفار را دوست دارم . (2)
حضرتش بارها پياده به خانه كعبه شتافت و مراسم حج را برگزار كرد. (3) ابن اثير در كتاب اسد الغابة مي نويسد: كان الحسين رضى الله عنه فاضلا كثير الصوم و الصلوة و الحج و الصدقة و افعال الخير جميعها. (4) حسين (ع ) بسيار روزه مي گرفت و نماز ميگزارد و به حج ميرفت و صدقه ميداد و همه كارهاى پسنديده را انجام ميداد.
شخصيت حسين بن على (ع ) آن چنان بلند و دور از دسترس و پرشكوه بود كه وقتى با برادرش امام مجتبى (ع ) پياده به كعبه مي رفتند, همه بزرگان و شخصيت هاى اسلامى به احترامشان از مركب پياده شده , همراه آنان راه مي پيمودند. (5)
احترامى كه جامعه براى حسين (ع ) قائل بود, بدان جهت بود كه او با مردم زندگى ميكرد - از مردم و معاشرتشان كناره نمي جست - با جان جامعه هماهنگ بود, چونان ديگران از مواهب و مصائب يك اجتماع برخوردار بود, و بالاتر از همه ايمان بي تزلزل او به خداوند, او را غمخوار و ياور مردم ساخته بود. و گرنه , او نه كاخ هاى مجلل داشت و نه سربازان و غلامان محافظ, و هرگز مثل جباران راه آمد و شد را به گذرش بر مردم نمي بستند,…
اين روايت يك نمونه از اخلاق اجتماعى اوست , بخوانيم : روزى از محلى عبور مي فرمود, عده اى از فقرا بر عباهاى پهن شده شان نشسته بودند ونان پاره هاى خشكى مي خوردند, امام حسين (ع ) مي گذشت كه تعارفش كردند و او هم پذيرفت , نشست و تناول فرمود و آن گاه بيان داشت : ان الله لا يحب المتكبرين , (6) خداوند متكبران را دوست نميدارد. سپس فرمود: من دعوت شما را اجابت كردم , شما هم دعوت مرا اجابت كنيد. آنها هم دعوت آن حضرت را پذيرفتند و همراه جنابش به منزل رفتند.حضرت دستور داد هر چه در خانه موجود است به ضيافتشان بياورند, (7) و بدين ترتيب پذيرايى گرمى از آنان به عمل آمد, و نيز درس تواضع و انسان دوستى را با عمل خويش به جامعه آموخت .
شعيب بن عبدالرحمن خزاعى مي گويد: چون حسين بن على (ع ) به شهادت رسيد, بر پشت مباركش آثار پينه مشاهده كردند, علتش را از امام زين العابدين (ع ) پرسيدند, فرمود اين پينه ها اثر كيسه هاى غذايى است كه پدرم شب ها به دوش مي كشيد و به خانه زن هاى شوهرمرده و كودكان يتيم و فقرا مي رسانيد.(8)

صفحات: 1· 2

تأثیر نماز وحشت در گشایش کار اموات « روزی آیت الله بهجت پیرامون تأثیر عمل نیک و قبول شدن عمل خالص فرمودند: مرحوم آیت الله حاج شیخ فتحعلی کاظمینی ( از آیات عظام و جامع فقه و اصول و عرفان) که در حرم کاظمین علیهماالسلام تدریس می کرد، خیلی از اوقات در اثنای درس ایشان میت می آوردند و دفن می کردند و رسم آقا هم این بود شبها نماز وحشت برای آنان می خواند یکی از بزرگان کاظمین شبی یکی از بستگان خود را در خواب می بیند و از حال او می پرسد وی می گوید: وضعم خراب بود، نماز آقا به دادم رسید و موجب گشایش کار من شد. »

بیست و هفتم اردیبهشت ماه، سالگرد وفات حضرت آیت الله العظمی بهجت است. به همین مناسبت با آیت الله مسعودی خمینی تولیت سابق حرم حضرت معصومه (س) که یکی از شاگردان اعلم و فقیه مرحوم بهجت است، به گفت و گو پرداختیم و زوایایی جدید از زندگی ایشان را بررسی کردیم:

با توجه به اینکه حضرتعالی حدود 12 سال در درس خارج فقه آیت الله بهجت حضور داشتید بفرمایید شیوه تدریس ایشان چگونه بود؟

در درس فقه علماء مرسوم بر این است که آن  عالم فقیه می‌آید و مسئله ای را مطرح می کند و بعد از آن کتب گونانون فقهی را مورد بررسی قرار می دهد و اقوال مختلف و ابعاد مختلف نظریه را با نام بردن صاحب نظریه درکتب مختلف نام می بردند ولی آیت الله بهجت اینگونه نبودند که بگویند این نظریه برای کتاب فلان از فلان شخص است.

پس شاگردان  ایشان از کجا می فهمیدند که این اقوال از کیست؟

باید شب گذشته تمام اقوال را بررسی می کردند تا وقتی در جلسه درس نظریه ای مطرح شد بدانند که از کیست. لذا شاگردان زیادی در درس آیت الله بهجت حضور نمی یافتند چرا که باید  خودشان زحمت می کشیدند.

در فتاوا، آیت‌الله بهجت شهامت زیادی داشتند. برای مثال درباره‌ی نجاسات کفار می‌گفتند که یهودی‌ها و آن‌هایی که صاحب کتاب هستند اگر پایبند به دین خود باشند چرا باید نجس باشند؟ در حالی که بقیه‌ی علما آن ها را نجس می‌دانستند. نجس بودن شان به خاطره این بود که ملحد بودند و توحید نداشتند. ایشان درس اخلاقی به صورت جداگانه نمی‌گفتند اما همیشه قبل از درس یک نکته اخلاقی می‌گفتند. 

بحثی مطرح است من باب اینکه آیت الله بهجت در مسائل سیاسی دخالتی نمی کردند.

اگر شما بخواهید افرادی را مثل امام پیدا کنید که روش سیاسی شان این بود که باید با ظالم با فریاد مبارزه کرد. از روز اول هم ایشان فریاد زدند اما بعضی از آقایان روش شان فریاد نبود اما پایه های ظلم را سست می کرد که آیت الله بهجت در قالب بحث هاشان در زمان انقلاب  پایه های ظلم را سست می کردند.

صفحات: 1· 2

امام خمینی ( قدس سره )

امام (ره) عنایت خاصی به آیت الله بهجت داشتند، نقل چند جریان در این ارتباط، مدعای ما را اثبات می کند:
آیت الله مسعودی می گوید:
« من در ضمن چهار پنج سالی که خدمت امام بودم یادم هست که دو سه مرتبه امام فرمود: فلانی، فردا صبح می خواهیم برویم منزل آقای بهجت. و فردای آن روز بلند می شدیم و می آمدیم منزل ایشان، همین منزلی که اکنون در آن ساکن هستند، و در اولین اتاق ورودی با همین فرشهایی که الان موجود است یکی دو دقیقه می نشستیم، سپس امام اشاره می کردند و من بیرون می رفتم و ایشان حدود نیم ساعت با آقای بهجت به گفتگو می پرداختند بعد امام بیرون می آمدند و می رفتیم. اما اینکه درباره چه مسائلی گفتگو می کردند، نمی دانم خودشان می دانستند و خدا.
همچنین دو سه مرتبه در همان بحبوحه نهضت 41 یا 42 آقای بهجت به من فرمودند که شما به آقای خمینی بگویید فردا صبح ساعت فلان دو رأس گوسفند قربانی کند و من می آمدم به امام اطلاع می دادم، ایشان هم بلا فاصله به من می گفت شما به قصاب ( آقای فرجی که اکنون نیز در قید حیات هست ) بگویید دو رأس گوسفند از طرف ما قربانی کند بعد پولشان را می دهیم.
بار دیگر نیز آقای بهجت به من پیغام داد که به امام بگویم: سه رأس گوسفند قربانی کند، آقا هم بلافاصله دستور داد سه رأس قربانی کنند.
اینها همه مسائلی بود که بین امام و آیت الله بهجت بود و ما فقط ظواهرش را می دیدیم و از باطنش اطلاع نداشتیم.
نیز هنگامی که امام در جماران ساکن بودند آقای بهجت به من فرمودند: یک نامه کوچکی دارم شما این را به آقا برسانید، من نامه را گرفتم توی پاکت گذاشتم و بردم در جماران خدمت امام دادم.
در هر صورت رابطه این دو بزرگوار خیلی تنگاتنگ بود، چندین بار نیز حضرت امام با آقای شیخ حسن صانعی منزل آقای بهجت رفتند؛ زیرا هنگامی که امام قم بودند من و آقای شیخ حسن صانعی همیشه در خدمت امام بودیم.

آیت الله بهجت هم به امام عنایت خاصی داشتند.
یکی از شاگردان امام قدس سره در خاطره ای می گوید: « پس از آزادی حضرت امام از زندان و ورودشان به قم در سال 1341 هـ.ش. مردم در تمام محله های قم جشن گرفتند و منزل هر روز آکنده از جمعیت بود، در آن زمان حضرت آیت الله العظمی بهجت نیز از کسانی بود که هر روز به منزل امام تشریف می آوردند و مدتی بر در یکی از حجرات بیت ایشان می ایستادند وقتی به ایشان پیشنهاد شد که شایسته نیست بیرون اتاق بایستید، لااقل در داخل اطاق بنشینید. ایشان در جواب فرمود: من بر خود واجب می دانم که جهت تعظیم این شخصیت ارزنده به اینجا آمده و دقایقی بایستم و سپس باز گردم. »

صفحات: 1· 2

دستورالعمل اول

بسمه تعالی
الحمدلله رب العالمین، و الصلاة علی سید الأنبیاء و المرسلین، و علی آله سادة الأوصیاء الطاهرین و علی جمیع العترة المعصومین، واللعن الدائم علی أعدائهم أجمعین.
جماعتی از این جانب، طلب موعظه و نصیحت می کنند؛ اگر مقصودشان این است که بگوئیم و بشنوند و بار دیگر در وقت دیگر، بگوییم و بشنوند، حقیر عاجزم و بر اهل اطلاع پوشیده نیست.
و اگر بگویند کلمه ای می خواهیم که امّ الکلمات باشد و کافی برای سعادت مطلقه دارین باشد، خدای تعالی قادر است که از بیان حقیر، آن را کشف فرماید و به شما برساند.
پس عرض می کنم که غرض از خلق، عبودیت است ( و ما خلقت الجن و الانس إلا لیعبدون. سوره ذاریات/56 ) و حقیقت عبودیت؛ ترک معصیت است در اعتقاد که عمل قلب است و در عمل جوارح.
و ترک معصیت، حاصل نمی شود به طوری که ملکه شخص بشود، مگر با دوام مراقبه و یاد خدا در هر حال و زمان و مکان و در میان مردم و در خلوت « ولا أقول سبحان الله و الحمد لله، لکنه ذکر الله عند حلاله و حرامه ».

ما امام زمان عجل الله له الفرج را دوست می داریم، چون امیر نحل است؛ امور ما مطلقاً به وسیله او به ما می رسد؛ و او را پیغمبر صلوات الله علیه برای ما امیر قرار داده؛ و پیغمبر را دوست داریم، چون خدا او را واسطه بین ما و خود قرار داده؛ و خدا را دوست داریم، برای اینکه منبع همه خیرات است و وجود ممکنات، فیض اوست.
پس اگر خود و کمال خود را خواهانیم، باید دوست خدا باشیم؛ و اگر دوست خداییم، باید دوست وسائط فیوضات از نبیّ و وصیّ، باشیم؛ وگرنه یا دوست خود نیستم، یا دوست واهب العطایا نیستیم، یا دوست وسائط فیوضات نیستیم.

صفحات: 1· 2

صبح تا شب در حال حرص زدن و یا دیدن حرص دیگران برای جمع کردن دنیا و تعلقاتش هستیم.حریص بودنمان حقیقتی است که از آن نمی توان چشم پوشید.

اگر پولی یا طلایی گم کنیم حاضریم ساعت ها به دنبالش بگردیم،از همه بپرسیم،اطلاعیه بزنیم،سراغش را از همه بگیریم،غصه بخوریم که چرا  در نگهداری اش دقت نکردیم.

همه این ها علامت مهم بودن چیزی است که از دست داده ایم.

ولی با همه این ها حریص باشید.

تعجب نکنید !

حریص بودن همیشه بد نیست.حریص باشیم برای وقت مان،برای عمرمان….

حریص باشیم برای این که فقط یک بار زاده شده ایم.حریص باشیم برای یک بار فرصت زندگی کردنمان، برای ثانیه هایی که می روند. حتی برای خواندن همین چند کلمه….

به ساعتت نگاه کن….

…..

رسول الله صلوات الله علیه وآله:

حضرت آیت الله خوشوقت اعلی الله مقامه

عبادتی است خالص برای خدا، در خانه خدا، با انجام دادن کارهایی که خود خدا دستور داده است. اثرش بسیار بسیار ظاهر و زیاد است. منتهی هر کاری که خیلی فائده دارد، اثر دارد دشمن خطرناک هم در کنارش است، نباید غفلت کرد. آن­هایی که مواظب بودند و اهل مراقبت بودند، زحمت که می­کشیدند؛ نتیجه به دست می­آورند و نتیجه را باید از دست ندهند، آن­ها می­گفتند که بهترین نوع اعتکاف این است که انسان شب بیدار باشد (در حالی که) همه خوابند، مشغول عبادت باشد نماز، قرآن و… روز که همه بیدار می­شوند شما بخواب. شیطان دیگر سراغ شما نمی­آید و الّا شب بخوابی و روز بیدار باشی ممکن است دور هم که جمع می­شوید مسائلی پیش بیاید که به اعتکاف شما ضرر بزند. آن سه روزی که خیلی خیلی خدای متعال ذخایر معنوی به شما خواهد داد این­ها را از بین ببرد… بنابراین مهمترین کار این است که آدم سعی کند موفق به اعتکاف شود و مهمتر از آن این است که جدّی باشد که نتایج آن را از دست ندهد.

سخنرانی در جمع معتکفین در مسجد گوهر شاد حرم مطهر امام رضا علیه السلام (سال 1391)

رهبر انقلاب: یکى از خصوصیات امیرالمؤمنین در ممشاى سیاسیش این است که با دشمنان و مخالفان خود با استدلال و متواضعانه حرف میزند. اما آن وقتى که این مدارا اثر نکند، آن وقت جاى قاطعیت علوى است؛ آن جا با کسانى مثل خوارج، آنجور رفتار میکند که خودش فرمود: «انا فقأت عین الفتنة» چشم فتنه را من در آوردم.  ۸۸/۰۶/۲۰

استاد مرتضى مطهرى

قرآن سخن پيامبران گذشته را كه نقل مى‏كند مى‏گويد همگان گفتند:«ما از مردم مزدى نمى‏خواهيم، تنها اجر ما بر خداست‏».اما به پيغمبر خاتم خطاب مى‏كند:

قل لا اسالكم عليه اجرا الا المودة فى القربى ⁽¹⁾ .

بگو از شما مزدى را درخواست نمى‏كنم مگر دوستى خويشاوندان نزديكم.

اينجا جاى سؤال است كه چرا ساير پيامبران هيچ اجرى را مطالبه نكردند و نبى اكرم براى رسالتش مطالبه مزد كرد،دوستى خويشاوندان نزديكش را به عنوان پاداش رسالت از مردم خواست؟

قرآن خود به اين سؤال جواب مى‏دهد:

قل ما سالتكم من اجر فهو لكم ان اجرى الا على الله ⁽²⁾ .بگو مزدى را كه درخواست كردم چيزى است كه سودش عايد خود شماست.مزد من جز بر خدا نيست.

يعنى آنچه را من به عنوان مزد خواستم عايد شما مى‏گردد نه عايد من.اين دوستى كمندى است‏براى تكامل و اصلاح خودتان.اين اسمش مزد است و الا در حقيقت‏خير ديگرى است كه به شما پيشنهاد مى‏كنم،از اين نظر كه اهل البيت و خويشان پيغمبر مردمى هستند كه گرد آلودگى نروند و دامنى پاك و پاكيزه دارند(حجور طابت و طهرت)،محبت و شيفتگى آنان جز اطاعت از حق و پيروى از فضايل نتيجه‏اى نبخشد و دوستى آنان است كه همچون اكسير،قلب ماهيت مى‏كند و كامل ساز است.

مراد از«قربى‏»هر كه باشد مسلما از برجسته‏ترين مصاديق آن على عليه السلام است.فخر رازى مى‏گويد:

«زمخشرى در كشاف روايت كرده:«چون اين آيه نازل گشت،گفتند:يا رسول الله!خويشاوندانى كه بر ما محبتشان واجب است كيانند؟فرمود:على و فاطمه و پسران آنان‏».

از اين روايت ثابت مى‏گردد كه اين چهار نفر«قرباى‏»پيغمبرند و بايست از احترام و دوستى مردم برخوردار باشند،و بر اين مطلب از چند جهت مى‏توان استدلال كرد:

1.آيه الا المودة فى القربى .

2.بدون شك پيغمبر فاطمه را بسيار دوست مى‏داشت و مى‏فرمود:«فاطمه پاره تن من است.بيازارد مرا هر چه او را بيازارد»و نيز على و حسنين را دوست مى‏داشت،همچنانكه روايات بسيار و متواتر در اين باب رسيده است.پس دوستى آنان بر همه امت واجب است ⁽³⁾

پى‏نوشتها

1- شورى/23.

2- سبا/47.

3- محبت پيغمبر نسبت‏به آنان جنبه شخصى ندارد،يعنى تنها بدين جهت نيست كه مثلا فرزند يا فرزندزاده او هستند،و اگر كسى ديگر هم به جاى آنها مى‏بود پيغمبر آنها را دوست مى‏داشت.پيغمبر از آن جهت آنها را دوست مى‏داشت كه آنها فرد نمونه بودند و خدا آنها را دوست مى‏داشت و الا پيغمبر اكرم فرزندان ديگرى هم دوست مى‏داشت كه آنها فرد نمونه بودند و خدا آنها را دوست مى‏داشت و الا پيغمبر اكرم فرزندان ديگرى هم داشت كه نه او با آنها به اين شكل محبت داشت و نه امت چنين وظيفه‏اى داشتند.

4- اعراف/158.

5- احزاب/21.

6- التفسير الكبير فخر رازى،ج‏27/ص‏166،چاپ مصر.

1 - بهترين كارها اميد و ترس به خداوند را بحد اعتدال داشتن است‏» ⁽¹⁾

2 - «از پروردگارت بترس ترسيدنى كه تو را از اميد به وى مشغول سازد و به وى اميد داشته باش اميد كسى كه تو را از بيمش اميد نباشد» ⁽²⁾

3 - «از خدا بترس ترسيدن كسى كه دلش را بفكر مشغول ساخته (و خاطر از جز خداى پرداخته است) زيرا كه ترس از خدا مركبى راهوار و ايمن و زندانى براى نفس است از (ارتكاب) گناهان‏» ⁽³⁾

4 - «بترس (از آخرت) تا ايمن باشى و ايمن نباش تا بترسى‏» ⁽⁴⁾

5 - «ترس از خدا براى كسيكه آنرا شعار و تن پوش خود قرار دهد ايمنى (از عذاب آخرت) مى‏آورد» ⁽⁵⁾

6 - «ترس از خدا شهپر ايمان است‏» ⁽⁶⁾

پى‏نوشتها:

(1)غررالحكم فصل 30 ح 18

(2)غررالحكم فصل 30 ح 19

(3)غررالحكم فصل 30 ح 21

(4)غررالحكم فصل 30 ح 17

(5)غررالحكم فصل 30 ح 55

(6)غررالحكم فصل 30 ح 54

یکی از اموری که خداوند بر آن سفارش نموده، اطاعت از پیامبر (ص) و ابراز عشق و محبت نسبت به ایشان می باشد، چنانچه آمده است: و کسی که خدا و پیامبر (ص) را اطاعت کند، (در روز رستاخیز) همنشین کسانی همچون پیامبران، صدیقان، شهیدان و صالحان خواهد بود که خدا نعمت خود را بر آنان تمام کرده است. (نساء: آیه 69)

مرحوم طبرسی درباره ی این گفتار خداوند روایتی آورده که این آیه در شرح حال «ثوبان» خدمتکار رسول خدا (ص) که علاقه شدیدی نسبت به آن حضرت داشت و بی قرار ایشان بود، نازل شده است، چنانچه روزی ثوبان نزد حضرت آمد، در حالی که رنگ چهره اش دگرگون و بدنش ضعیف شده بود.
پس حضرت محمد (ص) پرسیدند: ای ثوبان؛ چه چیز تو را به این حال و روز انداخته است؟
ثوبان پاسخ داد: ای رسول خدا؛ دچار بیماری نمی باشم، جز اینکه، هنگامی که شما را نمی بینم بی تاب دیدار شما می شوم تا دوباره شما را دیدار نمایم، و این بار به یاد آخرت افتاده و از فکر ندیدن شما به هراس و وحشت افتادم؛ زیرا من می دانم که شما در بهشت با پیامبران صدرنشین می باشید و اگر من داخل بهشت هم شوم در جایگاهی پایین تر از شما جا دارم و چنانکه داخل بهشت نشوم که دیگر هرگز شما را نمی توانم ببینم!
در اینجا بود که آیه ی شریفه نازل گردید. سپس آن حضرت فرمودند: سوگند به کسی که جان من در دست اوست، هیچ بنده ای به معنی واقعی کلمه مومن نیست، مگر این که من در نزدِ او بیشتر از خودش و پدر و مادرش و خانواده اش و فرزندانش و همه مردم، محبوب تر باشم، و نیز از انس بن مالک روایت شده است که مردی از صحرانشینان خدمت پیامبر (ص) رسیده و عرض کرد: ای پیامبر؛ قیامت کی فرامی رسد؟
پس پیامبر فرمود: چه چیزی برای آن مهیا کرده ای؟
آن مرد عرض کرد: به خدا سوگند کارِ زیادی مانند نماز و روزه برای قیامت مهیا نساخته ام جز اینکه خدای متعال و پیامبرش را دوست می دارم.
پس پیامبر اکرم (ص) فرمودند: ای پیرمرد، بدان که آدمی با هر چه آن را دوست می دارد محشور می گردد، (و اگر تو دوست دار واقعی ما باشی، با ما محشور می گردی و از قیامت ترسی نداشته باش).

منابع:
1- علامه مجلسی. بحارالانوار، ج17: 13؛ ج22: 87.
2- رسولی محلاتی. راهنمای بهشت: 140- 141.

نزدیک ترین مردم به خدا و رسول او کسی است که آغازگر سلام باشد.پیامبر اکرم

همیشه در سلام کردن مقدم بر دیگران بودند.

هر وقت بر افراد وارد می شدند، قبل از اینکه آنان سلام کنند، ایشان سلام می کردند.

امام با آن عظمت که تمام قدرت ها از شنیدن نامشان به وحشت می افتادند

آن قدر رئوف و مهربان بودند که اگر با بچه ها مواجه می شدند

به آن ها سلام می کردند.

(نوه امام) / کتاب زندگی به سبک روح الله

سى و دو سال پیش از شهادت ایشان من از تبریز به قم پناهنده شدم. اوضاع آنجا خراب بود ، بدین خاطر به قم آمدم . بعد بنا بر این شد که در قم بمانم . تدریس درس حکمت ( فلسفه ) را شروع کردم . غیر از بنده، در قم آقاى خمینى بودند که درس فلسفه اى داشتند و چند نفرى از آقایان در درس ایشان شرکت مى کردند . ایشان[ اسفار] درس مى دادند . بعد آن آقایان درس ایشان را ترک کردند و به حوزه درس ما منتقل شدند و شروع به تحصیل کردند . سالها این درس ادامه داشت . مخصوصا مرحوم مطهرى هوش فوق العاده اى داشت و حرف از او ضایع نمى شد . حرفى که مى گفتم مى گرفت و به مغزش مى رسید . هر چه مى گفتم هدر نمى رفت و مطمئن بودم که نمى رود . وقتى که ایشان در جلسه درسم حاضر مى شدند . ( این عبارت عبارت خوبى نیست ولى مقصود را بیان مى کند) بنده از شوق و شعف حالت رقص پیدا مى کردم به جهت اینکه مى دانستم هر چه بگویم هدر نمى رود و محفوظ است . به همین ترتیب خودش مبدأ تحصیل دیگران شد و شروع به تألیف کتابها کرد و انصافا هم کتابهایش خیلى عالى است .

منبع : مصلح بیدار، ج2،ص278-277

شخصی به نام سجاد، خدمت پیشوای ششم، حضرت امام صادق علیه السلام رسید و عرض كرد: برای ماه رجب به من دعایی یاد بدهید كه خداوند متعال مرا به آن نفع ببخشد. امام صادق علیه السلام فرمودند: این دعا را هر روز از ماه رجب بعد از نمازهای یومیه بخوان:

” یا من ارجوه لكل خیر. و آمن سخطه عند كل شر. یا من یعطی الكثیر بالقلیل، یا من یعطی من سئله. یا من یعطی من لم یسئله و من لم یعرفه تحننا منه و رحمه. اعطنی بمسئلتی ایاك جمیع خیرالدنیا و جمیع خیرالاخره واصرف عنی بمسئلتی ایاك جمیع شرالدنیا و شرالاخرة. فانه غیر منقوص ما اعطیت. و زدنی من فضلك یا كریم، یا ذالجلال و الاكرام یا ذالنعماء والجود یا ذا المن و الطول، حرم شیبتی علی النار.”

شرح دعا

* یا من ارجوه لكل خیر: ای كسی كه در هر امر خیری به تو امید دارم.

انسان موجودی است كه با امید و انگیزه و هدف زنده است و انسان آگاه سعی می كند امور خود را به خدا متصل نماید. بالاخص آن كه امور آدمی؛ خیرات و خوبی ها هم باشند. مانند این كه اگر چیز خیری در دنیا نصیب ما می شود، آن را از خدا بدانیم و بگوییم (هذا من فضل ربی) و اگر مصیبت و گرفتاری هم پیش می آید، صبر و مقاومت داشته و از خدا طلب یاری و رفع مشكل نماییم ” الذین اذا اصابتهم مصیبة قالوا انا لله و انا الیه راجعون.” ( بقره/ 156)

اگر دقت كنیم می بینیم كه بسیاری از آیات قرآن كریم نیز محتوای امید دهنده، انگیزشی و تشویق كننده دارند. به طور نمونه در آیات گوناگون در قبال انجام عمل نیك و پرهیز از گناهان، بهشت و نعمت های جاوید و فرح بخش به ما عطا می كنند (ان الذین آمنوا و عملواالصالحات … اولئك لهم جنات عدن تجری من تحتهم الانهار … (كهف / 30- 31)

بنابراین گره زدن تمامی امور خیر و نیك  به لطف و مشیت خداوند (توكل) و درخواست مساعدت و كمك از او، ویژگی بزرگی است كه بزرگان به آن توجه و عنایت دارند.

در دعا آمده ( لكل خیر) و نگفته یك خیر یا دو خیرات بلكه تمام امور خیر، و این مطلب قابل تأملی است. در واقع دل سپرده كسی است كه نگذارد نقطه اتصال به منبع فیض  دچار انفصال شود.

به عبارت دیگر دل سپرده به درگاه ذات اقدس الهی همواره اینگونه بر لب دارد كه:

“حیاتی و مماتی لله رب العالمین؛ تمامی زندگی و مرگ من برای خدای هر دو جهان است.”

این بخش از كلام، مطلب بسیار آموزنده ای از كلام گهربار امام علی علیه السلام را به خاطر می آورد كه :

خوشا به حال مؤمنی كه زندگی اش (برای یافتن بعضی از صفات نیك) مانند زندگی (معنی دار) سگ باشد، چون در این حیوان 10 خصلت نیكو وجود دارد:

صفحات: 1· 2

پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله :

” رجب ، ” ریزان” نامیده شده است ، چرا كه در این ماه ، رحمت خداوند بر امت من فرو می ریزد.”

رجب از راه می رسد، قدر حضورش را بدانید كه ناگاه خواهیم دید در حال وداع است.

بهارعاشقان و دلدادگان حریم كبریایی فرا رسیده است. ماه رجب فصل روئیدن جوانه های عاشقانه زیستن و ماه شست و شوی دل و جان از زنگارهای گناه و غفلت ، و آماده شدن برای ورود به ضیافت الله اعظم است. كسانی كه دل درگرو محبت خدا نهاده اند، لحظه شماری می كنند تا با ورود به ماه رجب وبهره مندی از بركات آن، به درك فیوضات ماه عظیم شعبان موفق شوند و پس از آن بتوانند مدال  لیاقت ورود به ضیافت الهی در ماه رمضان را دریافت نمایند.

ماه رجب ، سراسر نور و فضیلت و رحمت است. شب اول آن كه جزء چهار شب برتر سال است و شب زنده داری در آن كه بسیار مورد تاكید قرار گرفته ، لیلة الرغائب( اولین شب جمعه ماه) و میلاد ابوالائمه امیرالمومنین علیه السلام تا شب نیمه رجب و ایام مبارك ” بیض” كه راهیان طریق سلوك به اعتكاف و مناجات با رب جلیل می نشینند وبیست و هفتم رجب كه رحمت الهی ظهور كرد و محمد مصطفی صلی الله علیه و آله به رسالت مبعوث شد.

رعایت كنندگان حرمت ماه رجب و عاملین به اعمال آن را ” رجبیون” نامند. همانا كه در قیامت فرشته ای ندا می دهد:” أین الرجبیون” ، كجایند افرادی كه ماه رجب را محترم شمرده و اعمالی از آن را انجام داده اند.

آنان بندگان خالصی هستند كه در دنیا و در میان مردم بی نام و نشان زندگی می كنند و آنگاه كه ماه رحمت فرا می رسد خود را در نهر نورانی رجب شست و شو می دهند و با دلی صاف و بی آلایش و پاكیزه از غفلت ها، كینه ها و گناهان،خود را برای نزول رحمت های الهی مهیا می كنند.

امام خمینی (ره ) ، این عارف بالله در مورد ماه رجب می فرماید:

” شرافت ماه رجب در زبان ها ، در بیان ها، درعقلها و در فكرها نگنجد. رجب ماه دعا و استغفار است و سفارش زیادی به استغفار در این ماه شده است."

صفحات: 1· 2

كار و تلاش در اوج زهد و تقوا

انسانهاى كم ظرفيت و كوته‏انديش، گمان مى‏كنند كه لازمه زهد و تقوا، اين است كه خرقه‏اى پشمينه بر دوش افكنده و زاويه خلوتى را انتخاب كنند و روى از خلق بگردانند تا به خدا نزديك شوند!

اينان گمان مى‏كنند كه تلاش براى تأمين معاش و كسب روزى، مخالف زهد و توكل است، و وظيفه انسان فقط ذكر گفتن و پرداختن به نماز و روزه مى‏باشد و روزى از هر جا كه باشد مى‏رسد ! ولى برنامه امامان (ع)، و از جمله امام باقر (ع) غير از اين بوده است.آنان، در اوج زهد و تقوا و در نهايت عبادت و بندگى خدا، اهل كار و تلاش بوده‏اند، و از اين كه ديگران روزى آنها را تأمين كنند و خرج زندگى ايشان را بپردازند، بشدت بيزار بوده‏اند.

محمد بن منكدر يكى از زهاد معروف عصر امام باقر (ع) است كه همانند طاووس يمانى و ابراهيم بن ادهم و عده‏اى ديگر، داراى گرايشهاى صوفيانه بوده است.او خود نقل مى‏كند:

در يكى از روزهاى گرم تابستان، از مدينه به سمت يكى از نواحى آن، خارج شدم، ناگاه در آن هواى گرم، محمد بن على (ع) را ملاقات كردم كه با بدنى فربه و با كمك دو نفر از خدمتكارانش مشغول كار و رسيدگى به امور زندگى است.با خود گفتم: بزرگى از بزرگان قريش، در چنين ساعت گرم و طاقت فرسا و با چنين وضعيت جسمى، به فكر دنيا است! به خدا سوگند، بايد پيش رفته و او را موعظه كنم.

صفحات: 1· 2

زرارة بن اعين گويد: ابو جعفر امام باقر (ع) در تشييع جنازه‏اى از قريش حاضر شدند، من نيز در خدمتش بودم، عطاء بن ابى رباح از جمله حاضران بود، زنى در پشت جنازه ضجه مى‏كشيد و ناله مى‏كرد، عطاء به آن زن گفت: ساكت شو و صدايت بلند نشود وگرنه من بر مى‏گردم، زن ساكت نشده، عطا برگشت. من به امام باقر (ع) گفتم: عطاء برگشت. فرمود: چرا؟

گفتم: زن ساكت نشد او نيز برگشت. حضرت فرمود: به تشييع جنازه ادامه بده، ما اگر باطلى را با حق ديديم و بخاطر باطل، دست از حق بركشيديم حق مسلمان را ادا نكرده‏ايم .

چون نماز ميت خوانده شد، ولىّ ميت به امام عرض كرد: برگرديد خدا شما را رحمت كند، كه آمدن، شمارا ناراحت مى‏كند، امام برگشت، من به او گفتم: صاحب جنازه اجازه دادند برگرديد، من هم با شما كار خصوصى دارم، فرمود: به راهت ادامه‏بده ما با اجازه او نيامده‏ايم تا با اجازه او برگرديم. بلكه از اين عمل خواسته‏ايم به اجر و فضل خدا برسيم، انسان هر قدر پشت سر جنازه باشد همان قدر اجر مى‏برد.

عطاء بن ابى رباح از آخوندهاى دربارى بود كه بنى اميه بسيار تعظيمش مى‏كردند، حتى در ميان مردم جار مى‏زدند: كسى جز عطاء حق فتوا دادن ندارد اگر او نباشد عبدالله بن ابى نجيح فتوا خواهد داد، عطاء يك چشم، پهن بينى، و بسيار سياه رنگ بود چنانكه ابن جوزى در تاريخش گفته است (مرآت العقول) يعنى ظاهرش مثل باطنش چركين و تنفر آور بود. اين گونه ناكسان بودند كه خانه‏هاى وحى را به صورت خرابه‏ها در آورده و مردم را از سعادت باز داشتند و با روسياهى خداى خويش را ملاقات كردند.

اين مطلب نيز قابل دقت است كه منصور خليفه ستمگر عباسى مالك بن انس را در مكه ملاقات كرد، و از او در بسيارى از مسائل سؤالهاى و از فشارى كه عامل مدينه به او وارد آورده بود، اعتذار نمود و گفت: كتابى بنويس كه مردم را وادار به عمل به آن كنم، تا نظام واحد شريعتى بوجود آيد و همه بر يك مفتى گرد آيند، ولى بشرط آن كه از على بن ابى طالب در آن كتاب چيزى نقل نكنى، مالك به شرط او عمل كرد و در «موطّأ» چيزى از على (ع) نقل نكرد. (الامام الصادق و المذاهب الاربعه: ج 2 ص 555).

در اين كتاب كه شامل هزار و هفتصد و بيست حديث است، از عبدالله بن عمر صد و پنج حديث، از ابن شهاب زهرى صد و پانزده حديث، از ابوهريره پنجاه حديث، از عايشه چهل و هشت حديث و از على بن ابى طالب (ع) تنها پانزده حديث نقل شده و از حضرت فاطمه و حسنين عليهم السلام حتى يك حديث هم نقل نشده است

امام محمّدباقر(عليه السلام) در دوران امامت خود، به نشر و پخش معارف دين به ويژه فقه و احكام اسلامى پرداخت و ضمن حلّ مشكلات علمى به تعليم و تربيت شاگردانى فاضل و آگاه مانند: محمّدبن مسلم، زرارةبن اعين، ابونصير، هشام بن سالم و جابربن يزيد و حمران بن اعين و بُريدبن معاويه عجلى، همّت گماشت.
آن حضرت در فضل و فضيلت، زهد و تقوا، اخلاف و معاشرت، سر آمد بزرگان بنى هاشم در عصر خود بود.
آوازه علوم و دانش او چنان اطراف و اكناف پيچيده بود كه ملقّب به باقرالعلوم; يعنى شكافنده دانش ها گرديد.
يكى از علماى بزرگ سنّى به نام ابن حجر هيتمى درباره او مىنويسد:«محمّد باقر به اندازه اى گنج هاى پنهان معارف و دانش ها را آشكار ساخته، حقايق احكام و حكمت ها و لطايف دانشها را بيان نموده كه جز بر عناصر بى بصيرت يا بد سيرت پوشيده نيست و از همين جاست كه وى را شكافنده دانش و جامع علوم و برافروزنده پرچم دانش خوانده اند .»عبدالله بن عطا يكى از شخصيّت هاى علمى زمان امام، مىگويد:«من هرگز دانشمندان اسلام را در هيچ محفل و مجمعى به اندازه محفل محمّد بن على(عليه السلام) از نظر علمى حقير و كوچك نديدم.»امام باقر(عليه السلام) در سخنان خود، اغلب به آيات قرآن كريم استناد مىنموده و از كلام خدا شاهد مىآورده و فرموده است: «هر مطلبى را گفتم، از من بپرسيد كه در كجاى قرآن است تا آيه مربوط به آن موضوع را معرّفى كنم.»

گاهی اوقات ما میل  به چیزی داریم  ولی به خاطر موانعی نمیتوانیم  به آن برسیم. این که نمیتوانیم به آن چیز دلخواه برسیم  ممکن است به این خاطر  مخالفت آن با دستورات دینی باشد و یا چون توان مالی، بدنی، یا استعداد و شرایط آن را نداشته باشیم.سخن من در این مقال در معطوف به اموری است که خلاف دستورات دینی باشد ویا به تعبیری گناه باشد ولی میتوان آن را به سایر مواتع هم تسری داد.

در مواردی که خواسته ما گناه و مخالف شرع باشد فکر کردن به موضوع دلخواه خود عطش را بیشتر کرده و رنج آور خواهد بود و آزار دهنده و اگر خیلی به آن پرداخته شود و به لذت های آن فکر شود چه بسا باعث شود کم کم به سمت انجام آن گناه پیش برویم.

پس باید ترتیبی اتخاذ کنیم که این فکر یا وسوه آن  از ذهنمان خارج شود. اما چگونه میتوان از فکر گناه و وسوسه آن خلاص شد؟

شاید برای شما اتفاق افتاده باشد که عزیزی را از دست داده و یا نسبت به عزیزی دچار دوری و  فراق شده باشید. دراین شرایط بعد از گذشت دوران اولیه بحران روحی و کمی آرام شدن میزان غم اندوه شما وابسته  به نحوه برخورد شما با افکارتان خواهد بود.

اگر دائم ذهن خود را مشغول این غم هجران کنید غم بیشتر بر شما مستولی خواهد شد و قلبتان را خواهد فشرد ولی اگر به هر طریقی بتوانید ذهن خود را از آن موضوع منصرف کنید میزان آزار و اذیت شما از این فقدان کمتر خواهد شد.

در مورد فکر گناه هم همینطور است اگر ما نتوانیم فکر گناه را از خودمان دور کنیم این فکر دائما آزارمان خواهد داد و اگر بتوانیم ذهن را این فکر منصرف کنیم خودبخود این  مشکل برطرف خواهد شد. دین دستوراتی دارد که انجام آنها باعث انصراف ذهن از گناه و نتایج بسیار دیگر خواهد شد.

صفحات: 1· 2

[اولین راه پیوند دل با خدا ترک گناه است] بعد از ترک گناه، انجام واجبات، و از همه‌ی واجبات مهمتر، نماز است. «و اعلم انّ کلّ شی‌ء من عملک تبع لصلاتک»؛(۱) همه‌ی کار انسان تابع نماز است.

نماز را به وقت بخوانید، با توجه و با حضور قلب بخوانید. حضور قلب یعنی بدانید که دارید با یکی حرف میزنید؛ بدانید یک مخاطبی دارید که دارید با او حرف میزنید. این حالت را اگر در خودتان تمرین کردید، اگر توانستید [در ایام جوانی] این تمرکز را ایجاد کنید، تا آخر عمر این برای شما میماند. اگر حالا نتوانستید - همان طور که گفتم - بیست سال بعد سخت است، بیست سال بعدش سخت‌تر است؛ بعد از آن، کسی اگر از قبل نکرده باشد، خیلی خیلی سخت است. از حالا عادت کنید این تمرکز را در حال نماز در خودتان ایجاد کنید و به وجود بیاورید. آن وقت این آن صلاتی است که: «تنهی عن الفحشاء و المنکر»(۲). «تنهی» یعنی شما را نهی میکند؛ معنایش این نیست که مانعی جلوی شما میگذارد که شما دیگر نمیتوانید گناه کنید؛ نه، یعنی دائم به شما میگوید گناه نکن. خوب، روزی چند نوبت از درون دلِ انسان به او بگویند گناه نکن، گناه نکن، انسان گناه نمیکند. این نماز است.۱۳۸۹/۰۵/۳۱ بیانات در دیدار دانشجویان در یازدهمین روزماه رمضان